بایدن در روزهای ابتدایی رقابت برای انتخابات سال 2020 اعلام کرده بود «پلی برای نسل جدیدی از رهبران دموکرات در آمریکا خواهد بود تا بزودی بر سر کار آمده و سکان هدایت کشور را در دست بگیرند». رئیسجمهور 80 ساله ایالات متحده اما روز گذشته اعلام کرد قصد ندارد جای خود را به نامزدهای انتخاباتی دیگر از حزب دموکرات بدهد و قصد دارد برای انتخابات ریاستجمهوری سال 2024 نیز نامزد شود. اعلام نامزدی بایدن در شرایطی است که بر اساس نظرسنجیهای انتخاباتی حدود ۷۰ درصد مردم آمریکا معتقدند کشور در مسیر غلطی قرار دارد و بایدن 80 ساله نباید کاندیدای انتخابات ریاستجمهوری شود. در سوی دیگر، 60 درصد مردم نیز معتقدند ترامپ نباید نامزد انتخابات شود.
محور تبلیغات انتخاباتی بایدن حمله به کمپین ترامپ خواهد بود. به نظر میرسد او و یارانش قرار است با توجه به اعلام نامزدی ترامپ در انتخابات ریاستجمهوری اعلام کنند دموکراتها و همه مردم آمریکا باید برای حفاظت از دموکراسی در این کشور به نامزد دموکرات رأی دهند. بر همین اساس، اعلام نامزدی بایدن برای انتخابات ۲۰۲۴ با یک ویدئوی تبلیغاتی آغاز شد؛ ویدئویی که در آن جمعیت طرفداران ترامپ را نشان میدهد که به ساختمان کنگره در روز ششم ژانویه سال 2020 حمله کردند. در پسزمینه این تصویر، رئیسجمهور آمریکا میگوید «مبارزه برای دموکراسی در دوره اول ریاستجمهوری انجام شد اما این مبارزه ناتمام مانده است و باید ادامه یابد». بایدن معتقد است ریاستجمهوری ترامپ باعث به خطر افتادن حقوق اساسی و اولیه مردم آمریکا میشود و دموکراسی این کشور را زیر سؤال میبرد. بایدن معتقد است طرفداران افراطی کمپین انتخاباتی ترامپ با شعار «آمریکا را دوباره باعظمت میسازیم» میخواهند «سنگ بنای آزادی و دموکراسی در آمریکا را از بین ببرند».
تکیه بر عملکرد ترامپ در ایجاد فضای دوقطبی و تنش سیاسی تنها راهکار بایدن برای انتخاب شدن دوباره نیست و به نظر میرسد او برای رقابتهای انتخاباتی بر مسائل اقتصادی تکیه کند. او در عین حال بر اقدامات و فعالیتهای اقتصادیای که دولتش در 2 سال گذشته انجام داده، تأکیدی نخواهد داشت و بر مسائلی که مورد اختلاف جمهوریخواهان و دموکراتها است تأکید خواهد کرد. یکی از این مسائل کاستن از میزان کمکهای دولتی برای امنیت اجتماعی و بهداشت و درمان آمریکاست که در زمان ترامپ رخ داده بود. او در سخنرانی اولیه برای بیان نامزدیاش در انتخابات نیز گفته است کاستن از میزان بودجه امنیت اجتماعی و کم کردن مالیاتها برای ثروتمندان از جمله اقداماتی است که ترامپ میخواهد انجام دهد. این در شرایطی است که در دولت او نیز افزایش چندانی در بودجه تامین سلامت مردم رخ نداد و همواره جمهوریخواهان در کنگره مخالفت خود را با این اقدامات اعلام کرده و جلوی این فعالیتها را گرفتهاند.
نکته جالب توجه در سخنرانی بایدن اشاره او به دوقطبیهای اجتماعی- سیاسی موجود در جامعه آمریکاست. او میداند در رویارویی و مقابله با ترامپ، این فضا دچار تنش بیشتری خواهد شد و تلاش دارد مانند رقیبش در حزب جمهوریخواه از دوقطبی موجود در فضای سیاسی آمریکا بشدت بهرهبرداری کند. بایدن در این سخنرانی به مسائلی چون سقط جنین، ممنوع شدن برخی کتابها در مدارس درباره آموزشهای جنسیتی در بین کودکان و محدودیت حق رأی اشاره کرده که عمدتاً توسط جمهوریخواهان دنبال میشود. او ادامه داده است «ما در حال نبرد برای روح آمریکا هستیم و این نبرد همچنان ادامه خواهد داشت». بر همین اساس، برخی تحلیلگران آمریکایی و نظرسنجیهای انتخاباتی هشدار دادهاند رقابت دوباره بایدن- ترامپ از نظر مردم بسیار خستهکننده و در عین حال خطرناک است. آنها اشاره کردهاند با توجه به حوادث پیشآمده در سال 2020، فضای دوقطبی موجود در جامعه آمریکا با انتخابات بعدی تشدید میشود و این بار نبرد نه بر سر روح آمریکا، بلکه بر سر ادامه موجودیت آن خواهد بود.
با اینکه به نظر میرسد دموکراتها به دنبال برگزاری انواع و اقسام دادگاهها برای محکوم کردن ترامپ هستند و تمایل دارند وی نامزد انتخابات ریاستجمهوری در سال 20۲۴ نباشد، برخی تحلیلگران آمریکایی اعلام کردهاند اتفاقاً اگر بایدن نامزد نهایی حزب دموکرات باشد، بهتر است ترامپ با او رقابت کند. رقابت با ترامپ بر این اساس باعث میشود بسیاری از مسائل و حواشی موجود پیرامون رئیسجمهور آمریکا با اهمیت کمتری روبهرو شود. در شرایط فعلی مردم آمریکا میدانند هر ۲ نامزد مهم در ۲ حزب دموکرات و جمهوریخواه با مسائل مرتبط با فساد مالی و همچنین درگیر بودن اعضای خانوادهشان با فسادهای اقتصادی روبهرو هستند و هر کدام تلاش میکنند این موضوع را کماهمیت جلوه دهند، زیرا نامزد حزب مقابل نیز دقیقاً با همین مسائل دستوپنجه نرم میکند.
در عین حال ۲ حزب دموکرات و جمهوریخواه تلاش دارند ثابت کنند نتایج انتخابات ریاستجمهوری در سال 2020 آنطور که آنها تصور میکردند، نبوده است. طرفداران ترامپ معتقدند در این انتخابات تقلب شده و طرفداران بایدن نیز معتقدند ترامپ با ایجاد فضای دوقطبی و درگیری سیاسی باعث شد تمام مردم و طرفداران حزب دموکرات بخوبی نتوانند تصمیمگیری کنند و آرای بایدن در صورت رقابت دوباره با ترامپ بسیار بیشتر از دفعه قبل خواهد بود. با این حال نگرانی اصلی در بین جامعهشناسان و تحلیلگران سیاسی آمریکا این است: ۲ نامزد انتخابات ریاستجمهوری غیر از درگیری با مسائل مرتبط با فساد مالی و اخلاقی، درگیر مسائلی مانند پیری و ناتوانی جسمی و ذهنی نیز هستند و همین مساله باعث افزایش بیاعتمادیها به آمریکا و دولت این کشور خواهد شد.
نکته جالب توجه بعدی در سخنرانیهای انتخاباتی بایدن و ترامپ این است که در شرایطی که دونالد ترامپ تلاش میکند بیشتر صحبتهای خود را به سمت مسائل مرتبط با سیاست خارجی ببرد، بایدن که ضعف عمدهای در این مسائل دارد، تلاش میکند تنها به مسائل اقتصادی در درون جامعه آمریکا بپردازد. ترامپ اما بخوبی میداند در حوزه سیاست خارجی، بایدن هیچ عملکرد مثبتی نداشته است و درگیر کردن ایالات متحده در جنگ اوکراین، عقبنشینی مفتضحانه از افغانستان، درگیری با چین بر سر تایوان و همچنین رویگردانی اعراب منطقه از آمریکا و عادیسازی روابطشان با تهران، باعث افزایش نارضایتیها از عملکرد دولت ایالات متحده شده است. در مقابل بایدن نیز میداند تنها دستاورد ترامپ برای جامعه آمریکا ایجاد فضای دوقطبی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بوده و برهمین اساس تلاش دارد اقدامات، دستاوردها، فضاسازیها و حتی اطرافیان او را زیر سوال ببرد و تمام مشکلات جامعه آمریکا را ناشی از اعتماد 4 ساله مردم به او بداند.
مسأله جالب توجه دیگر در اعلام نامزدی بایدن برای انتخابات ریاستجمهوری سال 20۲۴ این است که او همچنان تلاش دارد کاملا هریس را به عنوان معاون خود در این انتخابات اعلام کرده و از طریق او آرای زنان را به خود اختصاص دهد. این در شرایطی است که جامعه آمریکا هنوز نظر خود راجع به عملکرد معاون فعلی رئیسجمهور آمریکا را اعلام نکرده و در عین حال نظرسنجیها نشان میدهد کاملا هریس تاکنون نتوانسته در ماموریتی که دموکراتها به او دادهاند موفقیتی کسب کند. در طرف مقابل اما ترامپ هنوز معاون خود را انتخاب نکرده است. بر همین اساس است که رسانهها در حال گمانهزنی درباره این فرد هستند. با استعفا (یا برکناری) «تاکر کارلسون» مجری معروف شبکه فاکسنیوز و خروج او از این شبکه برخی افراد گمانههایی را درباره این مساله مطرح میکنند که احتمالا او معاون ترامپ در رقابتهای انتخاباتیاش خواهد بود. این در شرایطی است که عده دیگری «استیو بنن» مشاور سابق استراتژیک ترامپ را برای این کار مناسبتر میدانند. برخی منابع نیز تأکید دارند ترامپ تلاش دارد دخترش را به عنوان معاون خود معرفی کند اما هنوز هیچکدام از این گزینهها به صورت صددرصد نهایی نشده و ترامپ تلاش دارد همچنان از گفتمان و محبوبیت خود برای کنار زدن رقبا در حزب جمهوریخواه استفاده کند. او هماکنون رقابت سنگینی با «ران دی سانتیس» فرماندار فلوریدا دارد. این در شرایطی است که دی سانتیس هنوز اعلام نامزدی نکرده است و با اینکه در نظرسنجیها بسیار پایینتر از ترامپ قرار دارد، معتقد است در صورتی که اعلام نامزدی کند، آرای انتخاباتیاش بالاتر از ترامپ خواهد بود.
درگیریها در حزب دموکرات نیز با اعلام نامزدی بایدن به پایان نمیرسد. برخی کاندیداهای رقابت با بایدن با آنکه میدانند دموکراتها در نهایت ممکن است آنها را برای رقابت با ترامپ در نظر نگیرند اما باز هم به رقابت با بایدن ادامه میدهند. یکی از این افراد «رابرت کندی» برادرزاده «جان اف کندی» رئیسجمهور اسبق ایالات متحده است. او تلاش دارد با برگزاری کمپینهای انتخاباتی و سخنرانیهای تند و تیز، عملکرد ۲ دولت بایدن و ترامپ در طول 6 سال گذشته را زیر سوال برده و انتقادات شدیدی را به آنها وارد کند. کندی قصد دارد با شیوه انتقاد تند به کلیت سیستم سیاسی آمریکا، هم بخشی از طرفداران ترامپ را به سمت کمپین انتخاباتی خود راهنمایی کند و هم به دموکراتها یادآوری کند اگر میخواهند آرای بخشی از جمهوریخواهان را نیز با خود همراه داشته باشند باید به او رأی دهند.
در نهایت با اعلام نامزدی بایدن و ترامپ به صورت رسمی، بسیاری از رسانههای آمریکایی به این نتیجه رسیدند با وجود تمام موانع، در نهایت این دو بار دیگر در انتخابات سال 20۲۴ با یکدیگر روبهرو شده و رقابت خواهند کرد. بحران سال 2020 ظاهراً تمام نشده و دوره دوم درگیریها قرار است از همین امروز آغاز شود.
ثمانه اکوان