نامگذاری سالها توسط رهبر انقلاب ابتکار و سنت حسنهای از جانب ایشان است که هرسال تکرار میشود و به نوعی حاوی جهتگیری و برجستهسازی هدفمند ایشان از یک موضوع خاص و مهم برای ایجاد فضای تحقق و مورد توجه قرار گرفتن آن میباشد.
البته آنچه در خلال این سالها و انتخاب عناوین مختلف برای هر سال به وضوح استنباط میشود؛ این نامگذاریها برخلاف برخی تصورها، یک حرکت صرفاً سمبلیک و شعاری نیست، از سوی دیگر همانگونه که رهبر انقلاب خود نیز بارها تذکر دادهاند نباید در سطح شعار و نصب بنر و تبلیغات و سربرگنویسی متوقف بماند.
باید به بهانه این نامگذاری و ترسیم خط مشی، در مسیر تحقق آن موضوعی که طبیعتاً به علت اهمیت و مورد نیاز بودن تبدیل به یک اولویت مهم شده است تلاش و کوشش شود؛ تلاشی از سوی مسئولان دستگاهها و قوای مختلف و حتی در سطح مردم که امکان مشارکت یا مطالبه و زمینهسازی برای تحقق این موضوعات مهم و مورد نیاز را دارند.
این نامگذاری بر روی سالها تاکنون شامل موضوعات مختلف فرهنگی، مذهبی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بوده است اما آنچه قابل توجه و نیازمند تفکر و کنکاش بیشتر است آنکه در بیش از یک دهه گذشته سهم عناوین اقتصادی و یا مباحث مرتبط با موضوع اقتصاد از این نامگذاریها به مراتب بیش از هر موضوع دیگری بوده است.
با مروری به عناوین سالها در قریب 15 سال اخیر با نامهایی همچون «حرکت مردم و مسئولین به سوی اصلاح الگوی مصرف»، «همت مضاعف و کار مضاعف»، «جهاد اقتصادی»، «تولید ملی و حمایت از کار و سرمایه ایرانی»، «حماسه سیاسی و حماسه اقتصادی»، «اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی»، «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل»، «اقتصاد مقاومتی؛ تولید- اشتغال»، «حمایت از کالای ایرانی»، «رونق تولید»، «جهش تولید»، «تولید؛ پشتیبانیها، مانعزداییها»، « تولید دانشبنیان؛ اشتغالآفرین» این سهم بیشتر مباحث اقتصادی از نامگذاریها و تکرار همراه با تاکید رهبری بر روی کلماتی همچون «تولید» و «کار، اقدام و عمل و مدیریت جهادی» خودنمایی میکند.
طبیعتاً در کنار سیاستهای ابلاغی و راهنماییها و تذکرات مداوم، تاکید ویژه و پافشاری رهبر انقلاب برای نامگذاری سالها با محوریت مسئله اقتصاد در بیشتر سالهای اخیر یک امر بیدلیل یا تصادفی نیست و تاکید حکیمانه رهبر معظم انقلاب در این موضوع از یک طرف نشاندهنده نقش و اهمیت حوزه اقتصاد در پیشبرد اهداف کشور و از سوی دیگر نشان از کارهای بر زمین مانده زیادی در موضوعات اقتصادی و زیرمجموعههای آن است که علیرغم این همه تاکید و نامگذاری و تذکر و با وجود همه تلاشها و اقدامات قابل توجه انجام شده در برخی حوزهها، آنگونه که انتظار میرفته و باید، حق آنها ادا نشده است.
انتخاب عنوان « مهار تورم ، رشد تولید» برای سال جدید از سوی رهبر انقلاب نیز نشان دهنده ادامه تاکید ایشان بر محوری بودن مسئله اقتصاد برای کشور و اولویت داشتن آن برای مسئولان مختلف بهویژه در زیر مجموعههای مهم اقتصادی مهار تورم و توجه به موضوع مهم و بارها بیان شده تولید است.
در کنار لزوم بسط و تبیین دقیق چرایی این نامگذاری و چگونگی تحقق آن از سوی کارشناسان امر و اقتصاددانان و رسانهها، ذکر چند نکته درخصوص نامگذاری امسال و سالهای گذشته ضروری است.
همانطور که اشاره شد، این عناوین و ذکر نامها، به واقع یک امر شعاری نیست و نباید به جای تلاش برای اجرا، در حد عنوان و شعار و لفظ و سخنرانی باقی بماند. تجربه سالهای گذشته نشان داده هر سال که برای تحقق هدفگذاری و اجرای عنوان سال از سوی مسئولان با برنامه و عزم جدی و نه لفاظی و نگاه شعارگونه قدم برداشته شده است شاهد دستاوردهای مهم و قابل توجه و رسیدن به نتایج بسیار زیاد در مدت کم بودهایم و همین عزم و بازتاب جدی بودن مسئولان در عمل به این خط مشیهای سالانه، مشارکت و همراهی بیشتر مردم در این مسیر را نیز در پی داشته است.
نکته مهم دیگر اینکه، نباید نگاه به این عناوین صرفاً یک ساله و به عبارتی با برنامهریزی 12 ماهه باشد و با رسیدن سال جدید و ابلاغ نام و عنوان جدید، پرونده اقدامات مرتبط با نامگذاری سال قبل که بسیاری از آنها برای تحقق و رسیدن به نتیجه مطلوب به بیش از یک سال زمان نیازمند است بسته شود. شاید یکی از دلایل تکرار عناوین اقتصادی گاه نزدیک به هم از سوی رهبر انقلاب در سالهای مختلف همین نیاز به زمانی بیش از یک سال برای تحقق آنها باشد.
از سوی دیگر میتوان هر کدام از این عناوین و خط مشیهای مطرح شده در شعار و عنوان سالها را همچون پلههای صعود و رشد و رسیدن به قلههای پیشرفت و سازندگی دانست یا همچون زنجیری محکم که از کنار هم قرار گرفتن و تنیده شدن حلقهها ایجاد شده تصور کرد که وجود هرکدام تضمینکننده قدرت و استقامت حلقه دیگری است.
با این نگاه حتی اگر مثلاً 14 سال از عنوان «اصلاح الگوی مصرف» یا 12 سال از عنوان «جهاد اقتصادی»، پنج سال از شعار «حمایت از کالای ایرانی» و سه چهار سال از عنوانهایی همچون «رونق و جهش تولید» گذشته باشد و یا سال قبل بر روی اهمیت «تولیدات دانشبنیان» تاکید شده باشد، نباید تصور کرد که هر کدام از این عناوین و شعار سالها مربوط به گذشته است و دیگر موضوعیت ندارد، بلکه فکر و نگاه درست، توجه همزمان به خط مشی و عنوان جدید و غافل نشدن از دیگر پلهها و حلقههای زنجیر و ریسمان صعود است و اتفاقاً این نگاه و توجه همزمان به چنین موضوعات دارای اولویتی که به دلیل اهمیت و نیاز کشور در مسیر پیشرفت در سالهای مختلف بهعنوان شعار سال انتخاب شدهاند میتواند به رسیدن بهتر و درستتر به نتیجه مطلوب کمک کند.
اینها موضوعاتی هستند که غالباً کاربرد و اهمیت آنها کهنه و کمرنگ نمیشود. بهعنوان مثال موضوعات مهمی مانند «اقتصاد مقاومتی» یا «جهاد اقتصادی» امروز همچون سالهای قبل و تا زمانی که جنگ خباثتآمیز دشمن در عرصه اقتصادی پابرجاست باید سرلوحه مسئولان مختلف و حتی مردم و بخش خصوصی قرار بگیرد و مربوط به یک سال و یک ایام خاص نیست یا حمایت مردم و مسئولان از کالا و تولیدات ایرانی پس از برجسته شدن در یک نامگذاری سالانه باید به یک رویه و فرهنگ جاری تبدیل شود که هیچ مانعی نتواند جلوی آن را بگیرد یا این مسئله مهم را اسیر غفلت و کمتوجهی کند.
این پیوستگی را میتوان اینطور شرح داد که اگر بهعنوان مثال در گذشته به درستی و با همه توان از سوی مردم و مسئولان در تحقق شعار حمایت از تولید و کالای ایرانی تلاش و عمل میشد تا حد زیادی مسئله اشتغال که خود عنوان یکی دیگر از سالها بود پوشش داده میشد.
برای تحقق شعار و عنوان بسیار مهم امسال یعنی مسئله مهم و ملموس «مهار تورم و رشد تولید» نیز مجلس، دولت، قوه قضائیه و همه دستگاههای نظارتی و اجرایی باید با تمام توان و ظرفیت پای کار بیایند و البته این نکته مهم را در نظر داشته باشند که اگر در سالهای گذشته آنطور که باید به عناوین و شعارهای اقتصادی و خط مشیهای ترسیم شده در ابتدای هر سال توجه میشد، چه بسا مشکلاتی همچون تورم بالا یا موانع رشد تولید بهتر و سریعتر پیشگیری یا رفع میشد. نگاه فراتر از سالها و شعارها به عناوین در نظر گرفته شده برای سالها، راه تحقق کامل این زنجیره منتهی به پیشرفت و موفقیت است.
عباس شمسعلی