انقلاب اسلامی ایران بعد از پیروزی توانست به مدد ماهیت ایدئولوژیک خود، جغرافیای سیاسی منطقه را تغییر دهد. مبنای ایدئولوژیک گرانقدری که امام خمینی (ره) آن را به عنوان بنیانگذار انقلاب اسلامی ، ارائه داد توانست یک الگوی جدید به منطقه و جهان تقدیم کند.
همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی، ملت‌های منطقه این نکته را درک کردند که می‌توان در برابر غرب و شرق ایستاد ومعادلات را تغییر داد. شکست‌های پی در پی رژیم صهیونیستی و آمریکا در منطقه نشان می‌دهد که انقلاب اسلامی بهترین منبع الهام برای ملت‌های جهان به شمار می‌رود.
خبرنگار ما به مناسبت چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی مصاحبه‌ای با «طلال عتریسی» پژوهشگر امور منطقه‌ای و اجتماعی ترتیب داده است که در ادامه می‌آید.
** اوضاع منطقه قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و چگونگی تغییر معادلات منطقه‌ای و بین المللی را تشریح کنید؟
بدون مبالغه می‌توان گفت که اوضاع منطقه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تغییر کرد. عملاً معادلات منطقه‌ای و حتی بین المللی بعد از این پیروزی تغییر کرد. از نخستین روزهای پیروزی انقلاب اسلامی، ایران به صورت مشخصی در برابر رژیم صهیونیستی ایستاد و سفارت آن را بست و سفارت فلسطین را جایگزین کرد.
یک سال قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، مصر توافقنامه کمپ دیوید را با دشمن صهیونیستی امضا کرد و در آن زمان گفته می‌شد که خروج مصر از دایره درگیری با اسرائیل به معنی پایان یافتن این درگیری است. توافقنامه با اردن نیز به این روند اضافه شد و بسیاری از تحلیلگران در آن زمان معتقد بودند که بعد از امضای این توافقنامه‌ها، مقاومت در برابر دشمن صهیونیستی به پایان می‌رسد.
اما پیروزی انقلاب اسلامی باعث شد منطقه وارد معادله جدیدی در قبال دشمن صهیونیستی شود. ایران از همان نخستین روزها، اعلام کرد که رژیم صهیونیستی را یک رژیم نامشروع می‌داند و در کنار مقاومت فلسطین می‌ایستد. هیچکس شکل گیری این معادله جدید را پیش بینی نمی‌کرد. این مسأله، تغییرات گسترده‌ای را در جنبش مقاومت فلسطین و به صورت کلی در منطقه ایجاد کرد.
معادله دیگری که به مدد انقلاب اسلامی شکل گرفت این بود که ایران قبل از این انقلاب، بخشی از روند سیاسی و راهبردی حمایت از رژیم صهیونیستی به شمار می‌آمد. در آن زمان تهران پایگاه موساد و حامی همپیمانان آمریکا در منطقه محسوب می‌شد. این معادله با پیروزی انقلاب اسلامی به پایان رسید. البته موضوع به همین جا ختم نشد و ایران تبدیل به محلی برای مبارزه با آمریکا شد. این مسأله باعث شد آمریکا و کشورهای غربی به فکر تغییر نحوه تعامل خود با این انقلاب جدید بیافتند.
در سطوح منطقه‌ای و بین المللی می‌بینیم که در سال ۱۹۸۰ شوروی، افغانستان را اشغال کرد و عراق نیز تحت حمایت کشورهای دیگر، علیه جمهوری اسلامی ایران جنگ افروزی کرد. پیروزی انقلاب اسلامی باعث تغییر معادلات منطقه‌ای و بین المللی شد که بررسی تحولات امروزه، بیانگر آن است.
** اوضاع محور مقاومت بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ایران به چه صورت پیش رفت؟
یکی از تغییرات اساسی در این زمینه، تشکیل محور مقاومت بود. پیش از انقلاب اسلامی، مقاومت فلسطین وجود داشت اما در برابر کشورهای بزرگ مانند مصر مغلوب بود. بعد از انقلاب اسلامی، حزب الله لبنان به عنوان یک جنبش مقاومت در این کشور تشکیل شد؛ مسأله ای که هیچکس آن را پیش بینی نمی‌کرد. حزب الله لبنان توانست در جریان مقاومت خود که سالیان سال پایدار ماند، دشمن صهیونیستی را از لبنان بیرون براند. مقاومت فلسطین نیز، توانست یک قدرت با ثبات در برابر تجاوزات رژیم صهیونیستی از خود نشان دهد.
امروزه، این معادلات به عنوان معادلات جدید شناخته می‌شوند؛ مقاومت در فلسطین یک منبع واقعی برای ایجاد ترس و وحشت در میان صهیونیست‌ها محسوب می‌شود. فرهنگ مقاومت در حال گسترش در خارج غزه است به طوریکه شهرک نشینان نگران و وحشت زده به فکر ترک کردن این منطقه هستند. مقاومت از این منطقه به سمت عراق و یمن و سوریه نیز کشیده شده و این بدان معنی است که انقلاب اسلامی در پایه ریزی، حمایت و گسترش محور مقاومت نقش اساسی داشته است.
فشارهای آمریکا و تحریم‌ها و تجاوزات رژیم صهیونیستی و نقشه‌های فتنه انگیز آنها برای تکه تکه کردن جوامع اسلامی به دلیل وجود همین مقاومت است. اگر محور مقاومت نبود نیازی به این نقشه‌های آمریکا نبود. امروزه، مقاومت بخش اصلی معادلات منطقه‌ای و بین المللی به شمار می‌رود.
** چگونه مبانی انقلاب اسلامی، ماهیت رژیم صهیونیستی را تهدید می‌کند؟
زمانی که به سخنرانی‌های مسئولان رژیم صهیونیستی گوش می‌دهیم متوجه می‌شویم که همه آنها تاکید دارند که ایران یک تهدید ماهیتی به شمار می‌رود و این بیانگر آن است که ایران، ماهیت رژیم صهیونیستی را تهدید می‌کند؛ به همین دلیل آنها همواره به فکر تضعیف ایران و اجرای نقشه ترور و سنگ اندازی در مسیر برنامه صلح آمیز هسته‌ای این کشور هستند.
در مقابل نیز مبانی فکری که جمهوری اسلامی ایران در زمینه استقلال ارائه داده، تبدیل به مبانی فکری گسترده در منطقه شده است. تفکر مقابله با سلطه طلبی غرب نیز در منطقه و جهان در حال گسترش بوده و به آمریکای لاتین رسیده است. تفکر مقاومت نیز در میان ملت‌ها وجود دارد و ایران تجربه عملی مبارزه با اشغالگری و سلطه طلبی غرب را با خود دارد.
به همین دلیل، زمانیکه از ارتباط میان مقاومت و مبارزه با سلطه گری غرب سخن می‌گوئیم باید نام ایران را بیاوریم. پژوهش‌های منتشر شده حتی در آمریکا، بیانگر آن است که سلطه آمریکا و میزان اعتماد به این کشور از سوی همپیمانان آن در حال کاهش است. امروزه آمریکا با روسیه مبارزه می‌کند تا مانع همراهی دیگر کشورها با مسکو در سطح بین الملل شود. ایران از طریق مقاومت در عراق، لبنان، سوریه، یمن و دیگر کشورها در روند تضعیف سلطه آمریکا نقش مهمی ایفا کرده است.
جنبش‌های مقاومت به صراحت اعلام می‌کنند که با ایران در ارتباط هستند و از سوی این کشور حمایت می‌شوند. ایران امروزه و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، تبدیل به قدرتی شده است که هیچ کسی نمی‌تواند آن را در عرصه منطقه‌ای نادیده بگیرد و حتی فکر یک نظام منطقه‌ای بدون مشارکت ایران را بکند.
