اظهارات بلندپایهترین مقام آژانس بینالمللی انرژی اتمی مبنی بر اینکه این نهاد هیچ اطلاعاتی مبنی بر وجود برنامه هستهای نظامی ایران ندارد، هرچند دیرهنگام، اما تبیین درجه دشمنی غرب با دستاوردهای هستهای کشورمان است.
موضوعی که ایران بارها و بارها از تریبونهای مختلف اعلام و در دهههای گذشته برای اثبات حقانیت خود چه بسیار فداکاریها کرده اما مشخص است که برنامه صلحآمیز هستهای ایران تنها بهانهای برای سودجویی غرب در منطقه ژئوپولیتیک خاورمیانه و بهانه ای برای مقابله با پیشرفتهای چشمگیر کشورمان به دست جوانان این مرز و بوم است.
پیشینه
ساختار ظالمانه تحریمهای بینالمللی علیه ایران که حدود یک سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی کلید خورد با گشایش پرونده اختلافات هستهای ایران با کشورهای غربی در سال ۱۳۸۱ خورشیدی (۲۰۰۲ میلادی) وارد مرحله ای تازه شد؛ تحریمهایی که تا آن زمان به صورت یکجانبه از جانب واشنگتن و برخی پایتختهای اروپایی به صورت مزمن یا مقطعی اعمال میشد اما پس از انتقال پرونده هستهای ایران از آژانس بینالمللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل متحد، ابعاد گسترده و جدیتری به خود گرفت و حتی توافق برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) نیز نتوانست گره از این مشکل باز کند.
از زمان روی کار آمدن دولت نهم، با رد توافق سعدآباد که مهرماه ۱۳۸۲ بین ایران و سه کشور اروپایی انگلیس، آلمان و فرانسه منعقد شد، فعالیتهای هستهای ایران شتاب گرفت و این رویکرد به مذاق غرب خوش نیامد و اخطار شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی را در پانزدهم بهمن ۱۳۸۴ (چهارم فوریه ۲۰۰۶) در پی داشت؛ مبنی بر آنکه اگر تهران غنیسازی اورانیوم را تعلیق نکند، موضوع را به شورای امنیت گزارش خواهد داد.
با نادیده گرفتن این اخطار، هجدهم اسفند ۱۳۸۴ (هشتم مارس ۲۰۰۶) پرونده هستهای ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد انتقال یافت و پس از آن طی فقط چند سال ۶ قطعنامه علیه ایران صادر شد که نخستین قطعنامه جنبه اخطاری داشت و پنج قطعنامه دیگر، تحریمهایی سنگینی را بر کشورمان اعمال کرد؛ تحریمهایی که محوریت اصلی آنها ادعای غیرصلحآمیز بودن پیشرفتهای هستهای ایران بود.
نخستین قطعنامه به شماره ۱۶۹۶، نهم مرداد ۱۳۸۵ (سی و یکم ژوییه ۲۰۰۶) در قالب بیانیهای خالی از اقدام های تنبیهی (تحریم) علیه ایران، دومین قطعنامه شورای امنیت با تهدید به تحریمهای الزامآور دوم دی ۱۳۸۵ (بیست و سوم دسامبر ۲۰۰۶) با عنوان قطعنامه ۱۷۳۷، سومین قطعنامه به شماره ۱۷۴۷ در تاریخ چهارم فروردین ۱۳۸۶ (بیست و چهارم مارس ۲۰۰۷) و چهارمین قطعنامه شورای امنیت به شماره ۱۸۰۳، سیزدهم اسفند ۱۳۸۶ (سوم مارس ۲۰۰۸) تنظیم و تصویب شدند.
قطعنامه ۱۸۳۵ پنجمین قطعنامه شورای امنیت است که ششم مهر ۱۳۸۷ (بیست و هفتم سپتامبر ۲۰۰۸) به تصویب رسید و ششمین قطعنامه شورای امنیت به شماره ۱۹۲۹، نوزدهم خرداد ۱۳۸۹ (۹ ژوئن ۲۰۱۰) تصویب شد که بر اساس آن ایران نباید از هیچ فعالیت تجاری مرتبط با غنیسازی اورانیوم و دیگر مواد هستهای یا فناوری دیگر کشورها بهرهمند شود.
در مجموع، با انتقال پرونده هستهای ایران به شورای امنیت به بهانههای واهی، این پرونده از وضعیت حقوقی خارج و به فضای سیاسی-امنیتی کشیده شد؛ قطعنامههایی که ملت ایران را در تنگنا قرار داد و مسیر وضع تحریمهای یکجانبه و چندجانبه آمریکا و همچنین اتحادیه اروپا و دیگر کشورها را علیه کشورمان هموار کرد.
اهمیت موضوع
روند اتهامزنی غرب علیه استقلالطلبی جمهوری اسلامی ایران، راهبرد دیروز و امروز نیست؛ سیاستی نخنماست که با بازیچه قراردادن چند مولفه و در راس آن برنامه صلحآمیز هستهای کشورمان، تلاش دارد چارچوب منافع خود را در منطقه مستحکم کند.
فروش میلیاردها دلار اسلحه به رهبران کشورهای حاشیه خلیج فارس با کلیدواژه ایرانهراسی، سرکوب فریادهای آزادیخواهی ملتهای ستمدیده منطقه که پناهی جز دولت ایران ندارند و حمایت بیچون و چرا از رژیم کودککش صهیونیستی، تنها بخشی از این راهبرد غرب است که با تکیه بر تبلیغات دروغین علیه برنامه هستهای کشورمان پیش میرود.
اما نکته حائز اهمیت اینجاست که حال غرب کار را به جایی رسانده که حتی نتیجه تحقیقات و مستندات خود را نیز نادیده گرفته و به تعبیری انکار میکند؛ جایی که از یک طرف شاهد اظهارات رئیس آژانس بینالمللی انرژی اتمی هستیم که دوشنبه هفته جاری تاکید کرد این نهاد نظارتی هیچ اطلاعاتی در زمینه وجود برنامه هستهای نظامی ایران در دست ندارد اما در طرف دیگر قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده آمریکا و تروئیکای اروپا که در تداوم سیاست فشار حداکثری و اتهام پراکنی به جمهوری اسلامی ایران پیرامون مسائل ادعایی پادمانی ارائه شد، روز پنجشنبه هفته گذشته (۲۶ آبان ۱۴۰۱) به تایید شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی رسید!
رافائل گروسی دیروز در پاسخ به سوال خبرنگار برنامه ۶۰ دقیقه شبکه سیبیاس در مورد احتمال دستیابی ایران به بمب هستهای مدعی شد: در سطح فعلی تولید اورانیوم غنی شده، ایران توانسته که مواد کافی برای ساخت بیش از یک وسیله (انفجاری) را در صورتی که قصد ساخت آن را داشته باشد، فراهم سازد.
وی بیدرنگ افزود: اما ما هیچ اطلاعاتی در مورد آنکه نشان دهد ایران در حال حاضر برنامه هستهای نظامی دارد، در اختیار نداریم.
مجری پرسید که آیا ایران به نقطه غیرقابل بازگشت رسیده است؟ آیا زمان آن است که بپذیریم که آنان قدرت هستهای شدهاند؟ و گروسی پاسخ داد: خیر! به آن نقطه نرسیدهایم ولی لازم است به شدت فعالیت کنیم تا به آن نقطه نرسیم.
این اظهارات گروسی درحالی مطرح شد که قطعنامه پیشنهادی ایالات متحده آمریکا و تروئیکای اروپا تنها چند روز پیش با وجود مخالفت چین و روسیه، به تایید شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی رسید.
در این قطعنامه، نویسندگان با تکرار ادعاهای ساختگی درباره کشف مواد هستهای در سه مکان اعلام نشده در ایران، خواستار همکاری ایران با آژانس بینالمللی هستهای شدند.
وزیر امور خارجه ایران نیز اقدام شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در صدور قطعنامه ضدایرانی را غیرسازنده توصیف کرد و گفت: بار دیگر از جایگاه آژانس سوءاستفاده سیاسی شده است و ما اقدام متقابل انجام خواهیم داد.
حسین امیرعبداللهیان افزود: آژانس بینالمللی انرژی اتمی اقدام غیرسازندهای را در پایان هفته گذشته انجام داد در حالی که ۲ هفته پیش هیاتی متشکل از مقام های وزارت امور خارجه و سازمان انرژی اتمی با سفر به وین در خصوص همکاری نیرومندتر آژانس و ایران توافق کردند و دیدار سازندهای را با مدیرکل آژانس انجام دادند.
رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان ادامه داد: با این وجود به یکباره در راستای تاثیرگذاری بر محیط داخلی و همچنین اعمال فشار حداکثری و در تداوم سیاست این روزهای بهشدت ریاکارانه ایالات متحده آمریکا، قطعنامهای را علیه جمهوری اسلامی ایران روی میز گذاشتند و بار دیگر از آژانس سوءاستفاده سیاسی کردند.
امیرعبداللهیان گفت: ما اقدام متقابل و موثر را انجام میدهیم در عین حالی که به حقوق بینالملل و تعهدات بینالمللی خود پایبند خواهیم ماند.
رئیس سازمان انرژی اتمی نیز تاکید کرد: فعلا سفری از آژانس در دستور کار نیست؛ موضوع حائز اهمیت این است که وزارت خارجه بحث تداوم مذاکرات را پیگیری کند و این کار به اشکال گوناگون در دست اقدام است.
محمد اسلامی خاطرنشان کرد: آنچه به سازمان انرژی اتمی مربوط بود این است که به همه موارد ادعایی و اتهامی پاسخ داده شود که چنین کردیم و اگر حسن نیت میداشتند و قرار بود مذاکره را تداوم دهند قطعنامهای با این ابعاد و حجم ارائه نمیکردند.
معاون رئیس جمهور تصریح کرد: توقع داشتیم حسن نیت جمهوری اسلامی و پاسخهای مستدل، کاررساز واقع شود و اجازه دهند مسیر طبیعی و غیرسیاسی و روش حرفهای و ضوابط پادمان ملاک باشد.
ارزیابی
قطعنامه اخیر شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه برنامه صلحآمیز اتمی ایران درحالی تصویب شد که به رغم فشار شدید سیاسی ایالات متحده و تروئیکای اروپایی، با مخالفت برخی اعضا و ریزش آراء موافقان مواجه شد؛ چالشی که تحلیلگران سیاسی آن را پیام روشنی به آمریکا و شرکایش در غرب میدانند.
از طرف دیگر ایران این رویکرد نخنما و ریاکارانه غرب را اخلال در روند همکاریها ارزیابی و ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرده است که اقدام به صدور قطعنامه در شورای حکام هیچ کمکی به حل و فصل مسائل فنی و پادمانی نخواهد کرد.
در این بین برخی تحلیلگران سیاسی نیز تاکید دارند که تصویب قطعنامه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی علیه ایران به رغم اقدامهای سازنده و اعتمادساز کشورمان، تبیین کننده آن است که برای غرب موضوع هستهای ایران همچون حقوق بشر، تنها اهرمی برای زیادهخواهی و فشار بر جمهوری اسلامی و پیشبرد منافع خود در این منطقه ژئوپولیتیک است.