به دنبال سفر «حسین امیرعبداللهیان »، وزیر امور خارجه کشورمان به مسکو و دیدار او با مقامات این کشور، اخبار متعددی منتشر شد که در میان آنها تقاضای مکرون بیش از هر خبر دیگری خودنمایی می‌کرد.
ماجرا از این قرار بود که گویا فرانسوی‌ها از مقامات ایرانی خواسته بودند تا میان روسیه و اروپا واسطه شود تا در زمستان دچار یخ‌زدگی نشوند.
شش ماه از آغاز بحران اوکراین می‌گذرد، بحرانی که باعث و بانی اصلی آن اقدامات ناتو و آمریکا بود اما تبعات منفی آن بر بسیاری از کشورهای جهان به‌خصوص کشورهای اروپایی سایه افکنده است.
نگاهی به شرایط تأمین انرژی در این منطقه نشان می‌دهد که بعد از جنگ اوکراین و تحریم روسیه، اروپایی‌ها در حوزه تأمین انرژی دچار مشکلات عدیده‌ای شده‌اند که این مشکلات می‌تواند با نزدیک شدن به ماه‌های سرد سال، دردسرهای بسیاری را برای آنان ایجاد کند.
بررسی اقتصاد انرژی اروپا نشان می‌دهد که اروپا بزرگ‌ترین مشتری انرژی روسیه است و بیش از نیمی از صادرات نفت خام و بخش عمده‌ای از محموله‌های گاز طبیعی این کشور را خریداری می‌کند.
نزدیک به ۴۰ درصد از گاز طبیعی مصرفی در کشورهای عضو اتحادیه اروپا از روسیه وارد می‌شود و ۶ کشور اروپایی ۶ تا ۱۰۰ درصد گاز طبیعی خود را از روسیه وارد می‌کنند.
در اروپا گاز طبیعی به منظور گرمایش واحدهای مسکونی، تولید برق و تأمین سوخت مورد نیاز صنایع به عنوان چرخ محرک اقتصاد مورد استفاده قرار می‌گیرد.
درخواست مکرون در حالی مطرح شده است که:
نخست؛ هرچند اروپایی‌ها همچنان تلاش می‌کنند نشان دهند که بر تصمیم خود علیه اقدامات روسیه در اوکراین پابرجا هستند اما این درخواست گویای آن است که نتوانسته‌اند راهکاری به منظور کاهش وابستگی به انرژی روسیه پیدا کنند.
دوم؛ این نیاز به انرژی نشان می‌دهد که مسکو پیش‌تر راه مقابله با سیاست‌های تحریمی و تلاش غرب برای ایجاد تورم در این کشور را پیش‌بینی کرده و تورمی که غرب در این راستا برای روسیه پیش‌بینی می‌کرد، با سپر انرژی به سمت اروپا برگردانده شده است.
اکنون بر اساس آمارها در اروپا تورم در بخش مواد غذایی، ده درصد و در بخش انرژی، ۴۰ درصد افزایش داشته که می‌تواند نارضایتی‌ها و پیامدهای اجتماعی ناگواری را در قاره سبز به‌دنبال داشته باشد.
البته این تنها مشکل اروپایی‌ها نیست و به گفته فدرال رزرو آمریکا، مردم این کشور نیز باید به نوعی تاوان این تورم را بپردازند.
کارشناسان اقتصادی تأکید دارند اگر اروپا نتواند مشکل انرژی را حل کند باید منتظر زمستانی سخت با قیمت‌های صعودی در بخش انرژی باشد.
اتخاذ راهکارهایی در اتحادیه اروپا از جمله کاهش محدودیت سرعت در بزرگراه‌ها، سه روز دورکاری در هفته، یکشنبه‌های بدون خودرو، اجرای طرح زوج و فرد و تشویق برای پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری و... همگی گویای آن است که اروپایی‌ها تلاش می‌کنند تا افکار عمومی این کشور را برای کاهش میزان ارائه انرژی و افزایش قیمت سوخت آماده کنند.
سوم؛ سفرهای اخیر رئیس‌جمهوری آمریکا به عربستان سعودی، دیدار رئیس‌جمهوری فرانسه در پاریس با امیر امارات و... نیز نشان می‌دهد که غربی‌ها برای کاهش بهای سوخت نتوانسته‌اند روی شرکای عرب خود در خلیج‌فارس حساب باز کنند.
امارات متحده عربی نمی‌تواند به تنهایی واردات نفت روسیه را جبران کند و این دو کشور نیز نمی‌توانند به تنهایی برای اوپک تصمیم بگیرند، به‌ویژه آنکه اکنون قیمت نفت افزایش یافته و تشدید فشار بر این بازار، این قیمت را گران‌تر از گذشته خواهد کرد.
کارشناسان می‌گویند؛ اگر اروپایی‌ها می‌توانستند منابع انرژی خود را از این بازار تأمین کنند تاکنون وارد عمل شده بودند.
استفاده از ظرفیتی فراموش شده
اما یکی از روش‌هایی که اروپایی‌ها برای حل بحران انرژی در نظر گرفته‌اند، استفاده از ظرفیت ایران آن هم درست در زمانی است که تهران و مسکو به سطحی جدید از تعاملات استراتژیک با یکدیگر رسیده‌اند.
نباید فراموش کرد که ایران پیش‌تر برای خاتمه این بحران و میانجی‌گری میان دو کشور اعلام آمادگی کرده بود تا مانند آنچه در میانجی‌گری در اختلاف ارمنستان و جمهوری آذربایجان، تکاپوی دیپلماتیک با هدف برون‌رفت یمن، سوریه و افغانستان از بحران رقم خورد، این‌بار نیز از این ظرفیت استفاده شود.
این درخواست حکایت از فصل تازه‌ای در نقش‌آفرینی ایران در منطقه دارد. نزدیکی سیاست‌های تهران و مسکو به یکدیگر و حرکت به سمت روابط راهبردی باعث شده تا جایگاه ایران به عنوان یک بازیگر تعیین‌کننده در حوزه انرژی بیش از گذشته مطرح شود و اروپایی‌ها برای حل مشکل خود با مسکو دست به دامان تهران شوند.
در این میان ابتکار عمل دیپلماتیک ایران برای حل بحران اوکراین را می‌توان آغاز فصلی جدید در سیاست خارجی کشورمان دانست که تهران را به عنوان یک بازیگر مهم بین‌المللی مطرح می‌کند و نشان می‌دهد سیاست انزوای ایران از سوی غرب کاملاً شکست خورده است.
