اخیراً روزنامه وال استریت ژورنال درباره امتناع مقتدی صدر ، رهبر جنبش صدر از دیدار با سردار قاآنی ، فرمانده سپاه قدس ایران، خبری منتشر و تلاش کرد این موضوع را نشانه کاهش نفوذ ایران در عراق القا کند. این در حالیست که کارشناسان تأکید دارند چنین دعوتی درکار نبوده و این خبر از اساس دروغ است.
سیدرضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل غرب آسیا هدف وال استریت ژورنال و رسانه‌های غربی از چنین خبرسازی‌هایی را کمک به سناریوی آمریکا در تضعیف جایگاه سپاه و جمهوری اسلامی ایران، دانست و گفت: آمریکایی‌ها سه سال است که تلاش می‌کنند همه اتفاق‌های منطقه را به عنوان موفقیت خود در طراحی ترور شهید سلیمانی معرفی کنند.
این کارشناس غرب آسیا افزود: آمریکایی‌ها قصد دارند اینگونه توجیه کنند که عملیات ترور سردار سلیمانی دقیق و حساب شده بوده و توانسته علاوه بر تضعیف جریان مقاومت، موجب قدرت آنها شود.
وی، هدف رسانه‌های آمریکایی از برجسته کردن تحولات عراق را نیز تلاش برای القای کاهش نفوذ و تأثیرگذاری ایران در منطقه دانست و اظهار داشت: آنها می‌خواهند اینطور وانمود کنند که کاهش قدرت و نفوذ جمهوری اسلامی و مقاومت در منطقه، به سبب ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا بوده است.
اوضاع این روزهای آمریکا در منطقه خاورمیانه چگونه است؟
با بررسی رسانه‌های غربی مشخص می‌شود که خبر اخیر وال‌استریت ژورنال مبنی بر عدم دیدار مقتدی صدر با فرمانده سپاه قدس ایران، در راستای یک خط خبری پرتکرار رسانه‌های فارسی زبان غربی است که سعی دارند اینطور القا کنند که ایران بعد از ترور سردار سلیمانی توسط آمریکا، در موضع ضعف قرار گرفته و به تدریج از قدرت نفوذ آن کاسته می‌شود.
تحولات این روزهای عراق نیز به بستری برای تشدید این القائات تبدیل شده است. در این گزارش قصد داریم با بررسی وضعیت حضور آمریکا بعد از شهادت سردار حاج قاسم سلیمانی در منطقه، ادعای کاهش نفوذ ایران در منطقه و عراق را بررسی کنیم.
تا یک دهه پیش و تا قبل از ظهور داعش در منطقه خاورمیانه، آمریکا صحنه‌گردان اصلی وقایع منطقه بود. این کشور به کشورهای همسایه ایران، به بهانه صلح حمله می‌کرد.
داعش، مولود آمریکا، ابزار دیگر این رژیم در منطقه شد تا اهداف از قلم افتاده‌اش را به پیش ببرد؛ شاید به این طریق ایران نیز به زانو درآید. اما ایران خیلی زود، مدیریت عمل در میدان‌های جنگ با داعش در سوریه و عراق را به دست گرفت و توانست به کمک ارتش کشورهای درگیر جنگ و با تأسیس سپاه‌های مردمی توازن جبهه نبرد با داعش را تغییر دهد و سازمان و ساختار این پدیده هولناک را از منطقه خاورمیانه برچیند.
شکست داعش، در کنار بی اثر ماندن تحریم‌هایی که با هدف توقف برنامه توسعه موشکی و هسته‌ای ایران وضع شده بود، رویای آمریکایی ـ اسرائیلی فروپاشی اقتصادی، اجتماعی و حتی تغییر حکومت در ایران را بی پاسخ گذاشت. بنابراین آمریکا و اسرائیل تصمیم گرفتند علاوه بر گسترش و تشدید تحریم‌ها، دست به ترورهای هدفمند و هوشمند بزنند.
ترور سردار حاج قاسم سلیمانی فرمانده سابق قدس سپاه ایران، دانشمندان هسته‌ای و نیز ترور افراد مؤثر جبهه مقاومت در کشورهای عراق، فلسطین، لبنان و سوریه بر اساس همین پلن طراحی و اجرا شد.
اما بلافاصله بعد از شهادت سردار سلیمانی، ایران اعلام کرد نیروهای نظامی آمریکا باید هر چه سریع‌تر از منطقه خارج شوند. در ادامه نیز پارلمان عراق با تصمیم اکثریت آرای نمایندگان، تصویب کرد که نیروهای نظامی آمریکا هر چه زودتر از عراق خارج شوند و نیروهای مقاومت در عراق نیز به منظور همراهی با این تصمیم اعلام کردند در حال حاضر مهمترین گزینه استراتژیک‌شان زمینه‌سازی برای خروج نیروهای آمریکایی از عراق است.
اما این مسئله پایان دگردیسی حضور آمریکا در منطقه نیست.
یمن؛ آمریکا در یمن یک روز اعلام می‌کند انصارالله را از فهرست گروه‌های تروریستی خارج کرده و روز دیگر فرماندهان نظامی یمن را در لیست تحریم قرار می‌دهد.
فلسطین؛ آمریکا با حمایت یک جانبه از رژیم صهیونیستی و ایجاد زمینه برای اجرای سیاست توسعه‌طلبی این رژیم، دست اشغالگران را برای شهرک‌سازی‌ها باز گذاشته و به این ترتیب، هدف فلسطینی‌ها از تشکیل دولت فلسطینی به تعویق افتاده است.
لبنان؛ آمریکا چشم خود را بر مقاومت مردم لبنان برای آزاد کردن سرزمین خود از اشغال رژیم صهیونیستی بسته و با لابی‌گری صهیونیست‌ها مقاومت لبنان را در فهرست گروه‌های تروریستی قرار داده است.
افغانستان؛ بعد از دو دهه اشغال افغانستان، آمریکا سال گذشته رسماً از این کشور خارج شد؛ در حالی که ۸۵ میلیارد دلار تجهیزات نظامی در این کشور به جا گذاشت. رسانه‌های غربی از این اتفاق به عنوان”فاجعه” یاد کردند.
سوریه؛ آمریکا تا قبل از جنگ سوریه خود را ابرقدرت منطقه مینداشت. اما جنگ در سوریه به قدری بد برای آمریکا پایان یافت که آنها مجبور شدند اقرار کنند که با ماندن اسد مشکلی ندارند و تروریست‌هایی که روزی در دامان آنها پرورش‌یافته بودند، امروز به بحرانی برای غرب و آمریکا تبدیل شده‌اند.
عراق؛ علی‌رغم هدف آمریکا از اشغال نظامی و سقوط صدام، مردم این کشور را علیه اشغالگران متحد کرد و تشکیل اولین دولت دائمی به ریاست “نوری المالکی”، عرصه برای آمریکا تنگ‌تر شد. عراقی‌ها توانستند با حمایت ایران، در یک دوره کوتاه نیروهای نظامی آمریکا را از کشور خود اخراج کنند. داعش خلق شد تا جایگاه از دست رفته آمریکا در عراق بازستانده شود، اما ظهور “حشدالشعبی” به کمک ایران و شخص حاج قاسم سلیمانی، در یک دوره سه‌ساله این کشور را از سیطره داعش خارج کرد. انتخابات اخیر پارلمان عراق نیز که عرصه تحرکات آمریکا و متحدانش برای تأثیرگذاری بر نتایج آن بود، به نفع جریان مقاومت رقم خورد و نتیجه آن نشان داد شبکه ساخته شده توسط آمریکا در تغییر فضای انتخابات نتوانسته است موفقیتی به دست آورد.
تخریب ایران با چه هدفی انجام می‌شود؟
آمریکا و متحدانش هرگاه که در پیشبرد اهدافشان در فلسطین، افغانستان، عراق، لبنان، سوریه و یمن موفق نبوده‌اند، آن را به حساب ایران گذاشته‌اند و با کمک جریان رسانه‌ای گسترده خود، برای تضعیف جایگاه ایران در منطقه تلاش کرده‌اند. این روند بعد از شهادت سردار سلیمانی نیز شدت یافته و به گفته صدرالحسینی، کارشناس مسائل غرب آسیا، این دست اقدامات براساس پلن طراحی شده آمریکا برای منطقه است و ادامه خواهد داشت.
رسانه‌های فارسی زبان خارجی در راستای همین هدف، از یک سو خبر حضور مقامات ایرانی در عراق را تلاش برای حفظ منافع خود در این کشور می‌خوانند و از سوی دیگر با ارائه تحلیل‌هایی از وضعیت روابط ایران و عراق یا انتشار اخباری همچون خبر تأیید نشده اخیر وال استریت ژورنال مبنی بر عدم دیدار مقتدی صدر با فرمانده سپاه قدس، سعی دارند اینگونه القا کنند که ترور سردار سلیمانی رابطه ایران و عراق را مخدوش کرده و ایران دیگر نفوذ و محبوبیت سابق را ندارد.
به طور مثال، بخش فارسی روزنامه ایندیپندنت در یادداشتی به دیدار بهمن ماه گذشته فرمانده سپاه قدس با مقتدی صدر اشاره کرده و از نتایج آن، اینطور برداشت کرده که نفود ایران در عراق در حال کاهش است!
در این یادداشت، محبوبیت ایران در عراق را متوجه شخص سردار سلیمانی دانسته و ادعا کرده که ]شهادت[ وی به کاهش نفود تدریجی ایران در عراق منجر شده و سردار قاآنی نیز در پیشبرد سیاست‌های پیشین، موفق نبوده است.
نگاهی به روابط ایران و عراق بعد از شهادت حاج قاسم
پیوند و اشتراک دو ملت ایران و عراق پیشینه‌ای تاریخی دارد. فرهنگ، دین و مذهب مشترک مردم ایران و عراق به خصوص مردمی که در غرب ایران و شرق عراق زندگی می‌کنند و وجود بقاع متبرکه امامان معصوم در این دو کشور عامل ماندگاری ارتباطات دو ملت بوده است.
علاوه بر این، بر خلاف خطی که تلاش دارد نشان دهد نفوذ و محبوبیت ایران در عراق کاهش یافته، بررسی آمارهای اقتصادی نیز بیانگر آن است که عراق همچنان به عنوان یکی از کشورهای اصلی هدف صادراتی ایران قرار دارد.
به عنوان مثال، در حوزه تجارت کشور، عراق به عنوان دومین مقصد صادراتی محصولات ایرانی در سال گذشته بوده است. براساس بررسی‌های صورت گرفته، صادرات ایران به عراق در پایان سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۱۳۹۹، ۲۰ درصد رشد داشته و به حدود ۹ میلیارد دلار رسید.
همچنین، حجم بالای آمار و ارقام و بررسی نمودارها در افزایش میزان صادرات ایران به عراق نشان می‌دهد که میزان ارتباط دو کشور ایران و عراق نه تنها کاهش پیدا نکرده است، بلکه سال به سال به آن افزوده می‌شود.
یحیی آل اسحاق در سالروز شهادت سردار شهید قاسم سلیمانی در گفتگو با برنامه بازار رادیو تهران از افزایش تراز بازرگانی صادرات ایران به عراق از ۹ میلیون به ۱۲ میلیون دلار خبر داده است.
رئیس اتاق بازرگانی ایران وعراق با تاکید بر اینکه با برنامه سردار سلیمانی صادرات ایران باید تا ۵ سال آینده به ۲۰ میلیارد دلار برسد گفت: در سال ۹۸ صادرات ما به عراق به ۱۲ میلیارد دلار رسید. در نه ماهه ابتدای سال جاری این مبلغ به حدود ۶ میلیار دلار رسیده است. عراق معمولا رتبه اول یا دوم واردات کالا از ایران را در اختیار دارد.
دو روز پیش نیز خبرگزاری صدا و سیما به نقل از مهدی عباسیان مدیر گمرک خسروی اعلام کرد: در پنج ماه سپری شده از سال ۱۴۰۱، بیش از ۸۵۰ هزار و ۵۰۰ تن به ارزش بیش از ۳۴۹ میلیون دلار از این گمرک صادر شده، که از نظر وزنی ۶۵ درصد و از نظر ارزشی ۵۹ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است.
آیا آمریکا در اهدافش برای القای ضعف نفوذ ایران در منطقه موفق بوده است؟
در رد ادعای کاهش نفوذ ایران در منطقه و تأیید قدرت یافتن ایران پس از شهادت سردار سلیمانی، غربی‌ها خود به خوبی به این ادعا پاسخ داده‌اند.
شبکه الجزیره در یادداشتی به وضعیت ایران پس از ترور فرمانده سپاه قدس می‌نویسد: ایران علی رغم فشارهای آمریکا، خصومت خلیج فارس و تجاوزات اسرائیل در منطقه موثر بوده است. وی همچنان به دنبال پیشبرد برنامه ایران برای حذف نیروهای آمریکایی از خاورمیانه است که با هدف گیری مداوم منافع آمریکایی ها در عراق نشان داده می‌شود.
نشنال اینترست نیز در گزارشی به افزایش تصاعدی حملات به نیروهای آمریکایی مستقر در عراق و منطقه پس از ترور ژنرال سلیمانی می نویسد: “ادعای مایک پمپئو که این موضوع(ترور سردار سلیمانی) بار دیگر معادله بازدارندگی در روابط ایران و آمریکا را متعادل کرد و مانع از انجام حملات بیشتر علیه نیروها و منافع آمریکا شد، سست بودنِ خود را کاملا نشان داد…. باید پذیرفت که ترور ژنرال سلیمانی و ابومهدی المهندس، بیش از آنکه به تقویت منافع آمریکا در منطقه و جهان ختم شود، عملا آمریکا را در موقعیتِ به مراتب خطرناک تری در مقایسه با زمانِ حیات این دو فرمانده وارد کرده است”.
پایگاه خبری “میدل‌ایست‌آی” نیز در گزارشی که در دومین سالگرد شهادت سردار سلیمانی منتشر شد، به صراحت اینگونه نوشت که ترور فرمانده سابق نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نتیجه معکوس داشته است. در بخشی از متن گزارش این نشریه انگلیسی آمده است: “آمریکا به صورتی تحقیرآمیزی از افغانستان خارج شده و قافیه را در آسیای مرکزی باخته که این مسئله تبعات جدی بالقوه‌ای در غرب آسیا هم خواهد داشت؛ پارلمان عراق به خروج کامل آمریکا از آن کشور رأی داده است؛ دولت سوریه کنترل خود بر بخش سودمندی از خاک سوریه را حفظ و تحکیم کرده است و رهبران کشورهای عربی که زمانی خصم سوریه بودند به دمشق برمی‌گردند؛ ضمن آنکه حزب‌الله کماکان در صحنه سیاسی لبنان صاحب نفوذ است”.
میدل ایست تصریح کرده است: “اگر مسئولان تصمیم‌گیر برای قتل سلیمانی بر سر اینکه این اقدام باعث خودبازدارندگی ایران می‌شود شرط‌بندی کرده‌اند، آنها دچار اشتباه محاسباتی شده‌اند”.
ایران؛ صحنه‌گردان تحولات منطقه
بدیهی است بعد از شهادت حاج قاسم سلیمانی، شرایط در منطقه تغییر کرده است. نیروهای نظامی آمریکا در هیچ کشوری در منطقه امنیت ندارند. مردم عراق خواستار اخراج نیروهای آمریکایی از کشورشان شدند و پارلمان عراق طرحی را به تصویب رساند که نیروهای این رژیم، در یک فرآیند یک ساله خاک عراق را ترک کنند. به همان نسبت که رویکردها در منطقه به سمت تقابل مستقیم با نیروهای آمریکایی رفته، امروز جایگاه ایران در سطح منطقه، عراق، سوریه، یمن و لبنان تثبیت شده است. رسانه‌های غربی هرچند در تلاش‌اند افکار عمومی را به نفع جایگاه آمریکا در منطقه آرایش دهند، اما روابط ایران با کشورهای همسایه به خوبی نشان می‌دهد که ایران صحنه‌گردان واقعی تحولات منطقه غرب آسیا است و شهادت سردار سلیمانی نه تنها موجب انزوای ایران در منطقه و جهان نشده، بلکه به اذعان رسانه‌های غربی، ایران را تحریک به قدرت‌گیری بیشتر کرده و آن را به تهدیدی مستقیم علیه آمریکا تبدیل کرده است.
به گزارش مرکز مقابله با شایعات سایبری سازمان سراج، به این‌ها نیز باید خبر کناره گیری مقتدی صدر از حضور در فعالیت های سیاسی عراق را نیز اضافه کرد که خود موید تلاش ناکام آمریکا و خط رسانه‌ای غرب جهت القای کاهش نفوذ ایران در عراق است.
