جرائم ناشی از نفرت در ایالات متحده، طی چند سال اخیر بویژه بعد از انتخاب ترامپ به عنوان رئیسجمهور آمریکا، افزایش شدیدی داشته است. حادثه روز یکشنبه در شهر بوفالو آمریکا در ایالت نیویورک- که منجر به کشته شدن 10 نفر و زخمی شدن تعداد دیگری شد- جرم ناشی از نفرت نژادی بوده و تیرانداز 18 ساله، جمعیت سیاهپوست را نشانه رفته بود. انتشار این خبر بویژه منتشر شدن تصاویر آنلاین از این حادثه، بار دیگر رسانهها و فضای سیاسی آمریکا را به مباحث موجود درباره جرائم ناشی از نفرت نژادی بازگردانده است.
از سال 2019 و آغاز بحران کرونا، جرائم ناشی از نفرت نژادی در آمریکا بیشتر افراد و خانوادههای آسیاییتبار و چینیها را قربانی میکرد. بعد از به وجود آمدن جنبش «جان سیاهان اهمیت دارد» و تلاش برخی فرمانداریها و پارلمانهای محلی برای کاستن از بودجه ادارات پلیسی که دست به قتل سیاهان در آمریکا میزدند، به نظر میرسید شرایط برای ادامه حیات آفریقایی- آمریکاییها بهتر شده باشد اما نفرت نژادی باز هم با حادثه تیراندازی در شهر بوفالو به صدر اخبار آمریکا بازگشت.
بر اساس گزارش وزارت دادگستری آمریکا، 62 درصد جرائم ناشی از تعصب در آمریکا، مربوط به جرائم ناشی از نفرت نژادی است. در این میان 55.1 درصد از این جرائم توسط سفیدپوستان صورت گرفته است و 89.1 درصد از این افراد نیز سنی بالای 18 سال داشتهاند. تعداد جرائم ناشی از نفرت اما با آغاز قرنطینههای کرونایی افزایش چشمگیری داشته است و از 3963 مورد در سال 2019 به 5227 مورد در سال 2020 رسیده است.1
نگاهی به آمار مطرحشده نشان میدهد تعداد بالای جرائم، ناشی از نوع نگاه مردم و رسانهها به این جرائم و در عین حال نوع برخورد احزاب سیاسی آمریکا با این مساله بوده است. روز گذشته دونالد ترامپ در واکنش به حادثه شهر بوفالو به موضوعی کاملا متفاوت پرداخت و از کاهش یافتن تعداد سربازان آمریکایی که در عراق و افغانستان میمیرند، ابراز خوشحالی کرد. این در شرایطی است که تعلقات خاطر و حمایت ترامپ و کاخ سفید از گروههای سفیدبرترپندار و حمله او و یارانش به جنبشهای اجتماعی سیاهپوستان، باعث افزایش شدید جرائم ناشی از نفرت نژادی در آمریکا شد.
سال 2021 این جرائم افزایش بیشتری نیز از خود نشان داد و جرائم علیه سیاهپوستان از 1972 مورد به 2871 مورد رسید و این نوع جرائم را به جرائم اول در شهرهای مختلف آمریکا تبدیل کرد. بر اساس این آمار، جرائم علیه سیاهپوستان در سال 2021، 56 درصد کل جرائم ناشی از نفرت را تشکیل میداده است.2 این آمار در حالی منتشر شده است که بسیاری از ماموران پلیس هنگام ثبت حوادث، خود را موظف نمیدانند علت واقعه را به صورت ویژه به FBI یا پلیس فدرال گزارش کنند و بر همین اساس آمار جرائم علیه سیاهپوستان بسیار بالاتر از چیزی است که تاکنون گزارش شده است.3
حادثه شهر بوفالو اما تنها به آمار جرائم ناشی از نفرت نژادی اشاره ندارد بلکه در دل این حادثه میتوان تحلیلهای مختلفی از وضعیت جامعه آمریکا داشت. یکی از این محورها که در خبرها به صورت مفصل به آن پرداخته شد اما در تحلیلها به آن اشارهای نشده است، ظهور و بروز راستگرایی افراطی در شبکههای اجتماعی است؛ ظهور و بروزی که این بار قتل 10 نفر را به صورت آنلاین برای جهان مخابره کرد و پیام خود را نیز به مخاطبان راستگرا و افراطیاش رساند. مهاجم 18 ساله با نوشتن شعارهایی روی اسلحه خود، به صورت کامل اهداف و نیات افراطی خود را برای محو جامعه سیاهپوستان از آمریکا به نمایش گذاشت و با نمایش عریان خشونت، میزان ترس و تهدید موجود در جامعه سیاهپوستان آمریکایی را بشدت بالا برد. این همان مسالهای است که از ابتدای شکلگیری گروههای کوکلاکسکلن و اعدام کردن سیاهان تا سرکوب جنبشهای مدنی سیاهان و هماینک در سرکوب رسانههای جنبش «نمیتوانم نفس بکشم» و «جان سیاهان اهمیت دارد» بخوبی قابل مشاهده است. مساله کنترل شبکههای اجتماعی در زمان انتخابات ریاستجمهوری آمریکا، تنها به کنترل ادعاها و خبرهای دروغین یا گمراهکننده اختصاص داشت اما با وجود همه کنترلها و سلطه چند شرکت محدود بر فضای مجازی آمریکا، این پلتفرمها نتوانستند جلوی پخش و انتشار فیلمهای قتل آنلاین در این فضا را بگیرند. در واقع این حادثه توسط یکی از اعضای گروههای افراطگرای آمریکا انجام شد که هماینک بر این عقیدهاند فضای مجازی در آمریکا با کنترلهای دولتی، آزادی بیان را از آنها گرفته است!
دومین نکته در این باره اما گسترش دوباره کشتارهای جمعی با اسلحههای مجازی است که به راحتی میتوان آنها را از فروشگاههای فروش سلاح در ایالتهای مختلف آمریکا خرید. با هر کشتاری بحث درباره متمم دوم قانون اساسی آمریکا بالا میگیرد و موافقان و مخالفان به بررسی محدود شدن حمل سلاح در آمریکا میپردازند اما این بحث به دلیل نفوذ بالای لابی اسلحه در ارکان تصمیمگیر سیاست در ایالات متحده هیچگاه راه به جایی نمیبرد. در عین حال در شرایطی که رسانههای آمریکایی از این کشتارها با نام «کشتار جمعی» یا «کشتار از روی نفرت» یاد میکنند، دولت آمریکا هیچگاه حاضر نشده است از عبارت «تروریسم داخلی»، برای آنها استفاده کند زیرا تروریسم از منظر آمریکاییها، صرفاً واژهای سیاسی برای طبقهبندی گروههای مخالف حاکمیت در ایالات متحده است، چرا که به افراد حملهکننده به ساختمان کنگره نیز با وجود اینکه سلاحی در دست نداشتند، تروریسم داخلی اطلاق شد و کمیسیون ویژه حوادث 6 ژانویه همچنان در حال تحقیق و بررسی این موضوع و بازجویی از افراد دخیل در این حادثه یا مرتبط با آن است. بایدن قرار است بزودی به بوفالو رفته و از خانوادههای کشتهشدگان این حادثه دلجویی کند. او اما در این میان حاضر نیست از واژه تروریسم داخلی در این باره استفاده کند، زیرا مساله سیاهان در آمریکا هیچگاه نباید سیاسی شود.
فرزانه دانایی