مذاکرات به تعبیر هیات‌های مذاکره کننده طی روزهای اخیر روی ریل پیشرفت قرار گرفته است. افزایش رفت‌وآمد هیات‌ها و جلسات پی‌درپی و طولانی حاکیست که مذاکرات در مسیر رو به جلو حرکت می‌کند. در عین حال هیات‌ها اذعان دارند که هرچند گفت‌وگوها کند و محتاطانه پیش می‌رود اما در مسیر پیشرفت قرار دارد.
میخائیل اولیانوف مذاکره کننده ارشد روسیه که عموما در توئیتر پیرامون روند مذاکرات اظهار نظر می‌کند از ابتدای دور هشتم گفت‌وگوها تاکنون بالغ بر ۴ بار در شبکه‌های اجتماعی و چندین نوبت در گفت‌وگو با رسانه‌ها به پیشرفت مذاکرات اذعان کرده است. ۲۹ دسامبر ۲۰۲۱ وی با انتشار پیامی از دیدار نمایندگان گروه ۱+۴ با آمریکا خبر داد و نوشت که در این جلسه روند جدی و مثبت مذاکرات رفع تحریمها مورد توجه قرار گرفت. این برای نخستین بار از ابتدای دور جدید گفت‌وگوها با ترکیب جدید تیم ایران بود که نامبرده از فضای مثبت مذاکرات سخن گفت.
اما ۳۱ دسامبر ۲۰۲۱ وی رسما از لفظ پیشرفت در روند گفت‌وگوها استفاده و عنوان کرد: پیشرفت‌هایی در میز مذاکرات و ارزیابی عمومی نسبت به روند مذاکرات حاصل شده است. او در ادامه توئیت خود اینگونه نوشت: حالا برای اولین بار از ژوئن ارزیابی ها به طور محتاطانه حاوی عناصر مثبت هستند. این بدان معناست که مذاکره کنندگان واقعاً رو به جلو حرکت می‌کنند.
هفتم ژانویه وی تائید کرد که تمام مشارکت کنندگان در مذاکرات وین به این نکته اذعان دارند که برخی پیشرفت‌ها در راستای دست‌یابی به احیای توافقات سال ۹۴ و رفع تحریمها حاصل شده است. وی دو شب پیش در پاسخ به سووال خبرنگاران مستقر در مقابل محل برگزاری مذاکرات، درباره ارزیابی او از دورنمای روند گفت‌وگوها پیش بینی کرد که امکان دست یابی به توافق نهایی در ماه فوریه یک ارزیابی منطقی بشمار می‌رود.
مذاکره کننده ارشد چین، وانگ کوان هم ارزیابی مشابهی از روند گفت‌وگوها دارد. او در فضای مجازی چندان فعال نیست اما خبرنگاران از فرصت تردد او به داخل جلسات استفاده و سووالات خود را از وی مطرح می‌کنند. کوان معتقد است که روند مذاکرات آهسته اما رو به جلو در جریان است.
علاوه بر چین و روسیه، طرف‌های اروپایی هم پس از یک دوره انکار طولانی گنجاندن مطالبات ایران در متون پیش‌نویس توافق، چند روزی است که به گونه‌ای محتاطانه ارزیابی مثبتی را در اظهارنظرهای عمومی نسبت به روند مذاکرات ارائه می‌کنند. ژان-ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه جمعه گذشته در یکی از پرمخاطب‌ترین برنامه‌های خبری رادیو تلویزیون این کشور گفت: در روزهای گذشته در چند مورد پیشرفت داشته‌ایم. در یک مسیر نسبتا مثبت حرکت می‌کنیم اما زمان کوتاهی در پیش رو داریم.
وزیر امور خارجه فرانسه با ابراز خوشبینی به نتیجه‌بخش بودن مذاکرات گفت: «من همچنان معتقدم که می‌توانیم به توافق برسیم. کماکان نسبت به موضوع، اندکی خوشبین هستم و اراده جدی برای به نتیجه رساندن مذاکرات دارم.» پیش از این هم ایالات متحده آمریکا از پیشرفت‌هایی در جریان مذاکرات خبر داده بود.
اما خوشبینی طرف‌ها نسبت به پیشرفت مذاکرات در روزهای اخیر درحالی قوت گرفته است که گفت‌وگوها به لطف ابتکارات طرف ایرانی در مسیر مناسبی قرار گرفته است. حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه ایران دیشب در گفت‌وگویی بیان داشت: ما به توافق خوب نزدیک شده ایم، اما این توافق خوب را می‌توانیم در کوتاه مدت به نتیجه برسانیم یا نه، می‌بایست در طرف مقابل مورد پیگیری قرار گیرد.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: اگر همه طرف‌های ما به تعهدات خود در برجام برگردند (که ناقضین برجام به طور ویژه آمریکا است که از برجام خارج شده و سه کشور اروپایی که از آمریکا تبعیت کردند) ما نیز به نقطه توافق برجام بر می‌گردیم.
وی افزود: امیدوارم هرچه زودتر توافق خوب در مقطع زمانی کوتاه شکل بگیرد. دنبال فرسایشی کردن مذاکرات نیستیم و حاضر هم نیستیم که ۱۰ امتیاز بدهیم و یک امتیاز بگیریم.اگر اراده جدی داشته باشیم می‌توانیم در کوتاه‌ترین زمان به یک توافق خوب برسیم.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که علی باقری کنی مذاکره کننده ارشد ایران هم دو شب پیش تائید کرد در زمینه موارد اختلافی، پیشرفت‌هایی در مذاکرات حاصل شده و گفت‌وگوها رو به جلو در حرکت است.
به این ترتیب از برآیند اظهارهای نظرهای مطرح شده می‌توان دریافت که گفت‌وگوها، به ابتکار تیم مذاکره کننده ایرانی در مسیر رو به جلو در جریان است و در صورتی که طرف مقابل اراده جدی‌تری برای رفع تحریمها داشته باشد، حصول توافق خوب در کوتاه‌ترین زمان امکان‌پذیر خواهد بود.
