دور هشتم مذاکرات وین از روز دوشنبه ۶ دی ماه در هتل کوبورگ بین ایران و کشورهای ۱+۴ آغاز شده است و دیپلمات‌ها دوباره برای برگزاری نشست کمیسیون مشترک در وین گردهم آمده‌اند.
وین پایتخت اتریش در دور هفتم نیز ۱۴ روز میزبان مذاکرات بود. مذاکراتی که ۸ آذر با هدف رفع تحریمها آغاز شد و ۱۲ آذر برای تنفسی چند روزه و مشورت هیات‌ها با پایتخت‌هایشان متوقف شد و دوباره از ۱۸ آذرماه از سرگرفته شد. نیمه دوم مذاکرات دور هفتم نیز با برگزاری نشست اختتامیه در ۲۶ آذر پایان یافت.
در این میان بحث‌های زیادی از سوی رسانه‌ها درمورد علت توقف مذاکرات مطرح شد که سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه دلیل این توقف را فرارسیدن سال نوی میلادی عنوان کرد و گفت که بر خلاف ادعای طرف غربی در مورد درخواست ایران برای وقفه در مذاکرات، هم خود این کشورها و هم دیگر اعضای ۱+۴ کاملا در جریان هستند که این زمانبندی تفاهمی دسته‌جمعی و اتفاقا با در نظر گرفتن تعطیلات طرف‌های اروپایی به مناسبت کریسمس و سال نو مسیحی بوده است.
دستیابی به دو سند در زمینه لغو تحریمها و هسته‌ای
علی باقری مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در پایان این نشست اعلام کرد که مذاکره‌کنندگان به دو سند در دو موضوع لغو تحریمها و هسته‌ای دست یافتند و این سند متفاوت با سندی است که در ژوئن ۲۰۲۱ در پایان دور ششم تنظیم شده بود و مذاکرات پس از این بر مبنای سند جدید پیش خواهد رفت.
مذاکره کننده ارشد ایران در گفت‌وگو با الجزیره هم گفت که پیش‌نویس پیشنهادهایی که طرف ایرانی با هدف لغو تحریم‌های ظالمانه آمریکا به گروه ۱+۴ داده، به گونه‌ای است که طرف مقابل نمی‌تواند این پیشنهادها را رد کند.
«انریکه مورا» هماهنگ‌کننده کمیسیون مشترک برجام نیز در اظهاراتی بعد از این مذاکرات گفت که دور هفتم این گفت‌وگوها منطق و هدف خاص خود را در سه مرحله دنبال کرد و اکنون یک مبنای مشترک برای ادامه کار ایجاد شده است.
حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان نیز دوم دی ماه در نشست خبری مشترک با فؤاد حسین وزیر امور خاجه عراق درباره کارشکنی سه کشور اروپایی گفت که موضع برخی از کشورهای اروپایی به‌طور مشخص فرانسه را سازنده ندیدیم. در عمل هیچ ابتکار جدیدی از خود نشان ندادند.
امیرعبداللهیان تاکید کرد: اینکه می‌گویند نگران پیشرفت هسته‌ای ایران هستیم، با صدای بلند می‌گوییم اگر می‌خواهید نگرانی شما برطرف شود تمامی تحریم‌های برجامی باید برطرف شود. از مواضع روسیه و چین در مذاکرات قدردانی می‌کنیم.
عبور از موضوعات شکلی در مذاکرات وین
به گفته سعید خطیب‌زاده سخنگوی وزارت امور خارجه، در گفت‌وگوهای وین از موضوعات شکلی عبور کردیم و بعد از دور هفتم توانستیم به دو سند جدید برسیم. در واقع با گفت‌وگوهای فشرده انجام شده دو سند جدید در موضوع هسته‌ای و رفع تحریمها داریم که رفع تحریم ها به طور خاص هدف مذاکره کنندگان خواهد بود.
خطیب زاده ادامه داد: ما به وین آمدیم تا به یک توافق خوب و منطقی برسیم و امیدواریم این پنجره فرصت را طرف مقابل برای این دو سند مغتنم بداند. راستی آزمایی هم در کنار و متعاقب آنها پیگیری می‌شود.
دور هشتم نشست کمیسیون مشترک، ساعت ۱۸ به وقت محلی و ۲۰:۳۰ به وقت تهران در وین برگزار شد. در این نشست که با شرکت هیأت‌های ایران، گروه ۱+۴ و اتحادیه اروپا در هتل کوبورگ برگزار شد، روند مذاکرات مورد ارزیابی قرار گرفته و در خصوص نحوه ادامه گفت‌وگوها بحث و تبادل نظر صورت گرفت.
مذاکره‌کننده ارشد کشورمان در این نشست با اشاره به پیشرفت‌های صورت‌گرفته در دور پیشین، بر لزوم رفع تحریمها و ارائه تضمین‌های عینی و کافی از سوی طرف مقابل و راستی‌آزمایی این اقدامات تأکید و تصریح نمود که هیئت ایرانی مانند دور قبل برای تعامل جدی و پیشبرد گفت‌وگوها آمادگی کامل دارد.
در این نشست، تمامی هیئت‌ها به پیشرفت حاصل‌شده در دور پیشین گفت‌وگوها اشاره کرده و برای ادامه رایزنی‌های فشرده اعلام آمادگی کردند. در این جلسه همچنین اشاره شد که اغلب پیشنهادات ایران، در متن جدید گنجانده شده است.
در پایان نشست مقرر شد مذاکرات و کار بر روی متن از روز سه‌شنبه در سطوح و فرمت‌های مختلف ادامه یابد.
علی باقری مذاکره کننده ارشد ایران گفت که در روز اول نشست کمیسیون مشترک برجام «تقریباً همه نمایندگان کشورهای شرکت کننده در گفت‌وگوها بر اولویت داشتن موضوع لغو تحریم‌های غیر قانونی و ظالمانه تاکید داشتند».
وی همچنین تاکید کرد که رمز موفقیت و پیشرفت گفت‌وگوها در دستیابی به توافق، در زمینه لغو تحریمها به طور موثر و عملی است و این نشانه امیدوار کننده‌ای است که طرف‌های مقابل هم به این موضوع اذعان کردند و پذیرفتند که موضوع لغو تحریمها به طور جدی در دستور کار باشد و اگر این موضوع پیشرفت کند به نظر ما می‌تواند مسیر دستیابی به توافق را در آینده تسهیل کند.
تصمیم سخت مذاکره‌کنندگان در وین
انریکه مورا نماینده اتحادیه اروپا در کمیسیون مشترک، در پایان این نشست ارزیابی خود از مذاکرات را اینگونه عنوان کرد که اگر در روزها و هفته‌های آینده سخت کار کنیم می‌توانیم به نتیجه مثبت برسیم. کار دشوار است و باید تصمیمات سختی گرفته شود، اما هدف مذاکرات همین است.
میخائیل اولیانوف نماینده دائم روسیه در سازمان‌های بین‌المللی در وین در پایان این دور از نشست در روز دوشنبه در یک توییت نوشت: شرکت کنندگان بحث‌های حرفه‌ای و نتیجه محور داشتند. آنها به خصوص موافقت کردند که روند تهیه پیش نویس برای دستیابی به توافق در اسرع وقت را تشدید کنند.
حسین امیرعبداللیهان امروز (سه‌شنبه) در حاشیه مراسم یادبود شهید حسن ایرلو که در محل وزارت امور خارجه برگزار شد، در جمع خبرنگاران با تشریح آخرین روند از جزئیات مذاکرات وین گفت: مذاکرات در مسیر خوبی قرار دارد. مهم این است که ما متن مشترک و واحدی در اختیار داریم که تیم مذاکره کننده ما بر روی آن تمرکز کرده و طرف‌های مقابل نیز نسبت به موضوعاتی که ما در درون پرانتز قرار دادیم، یعنی موضوعات اختلافی، متمرکز شده‌اند.
وی با بیان اینکه جمع‌بندی لازم در دو دور قبلی مذاکرات دولت جدید انجام شده است، گفت: ما سرگرم توافق بر نقاط اختلافی که در داخل پرانتز متن ذکر شده است، هستیم.
وزیر امور خارجه با بیان اینکه اتحادیه اروپا و آقای مورا هم فعالانه تلاش می‌کنند که به نقش هماهنگ خود ادامه دهند، گفت: اگر طرف‌های مقابل، مذاکراتی که در این مرحله شروع شده است را با حسن نیت ادامه بدهند، دست یافتن به یک توافق خوب برای همه طرف‌ها شدنی است و می‌توانیم این هدف را محقق کنیم.
وی بار دیگر گفت: اگر جدیت در کنار حسن نیت در طرف های مقابل دیده شود، رسیدن به توافق خوب در آینده‌ای نزدیک متصور است.
پیشرفت بی‌چون و چرای مذاکرات
میخائیل اولیانوف سرپرست تیم مذاکره کننده روسیه در مذاکرات رفع تحریم‌های وین در توییتی از پیشرفت بی‌چون و چرای مذاکرات خبر داد. وی در این توییت نوشت: ما ناظر پیشرفت تردیدناپذیری بودیم و درباره موضوع لغو تحریمها به نحو فعالانه‌ای رایزنی می‌شود.
جمهوری اسلامی ایران در حوزه نگارش متن مربوط به موضوعات هسته‌ای رویکردی سازنده اتخاذ کرده و حالا توپ در زمینه طرف مقابل است. رویکرد و میزان اراده طرف مقابل برای بازگشت واقعی به تعهدات برجامی است که سرنوشت گفت‌وگوها را مشخص خواهد کرد.
تعطیلی سه روزه مذاکرات به دلیل سال نو میلادی
گفت‌وگوی نمایندگان ایران و گروه ۱+۴ که از دیروز (دوشنبه) با برگزاری نشست کمیسیون مشترک برجام از سرگرفته شد تا روز پنجشنبه جریان خواهد داشت و پس از سه روز وقفه در روزهای پایانی سال ۲۰۲۱ میلادی یعنی ۳۱ دسامبر، ۱ و ۲ ژانویه، مذاکرات از سوم ژانویه (۱۳ دی) پیگیری می‌شود.
انریکه مورا معاون دبیر کل سرویس اقدام خارجی اتحادیه اروپا که به صورت مشترک با مذاکره کننده ارشد ایران، ریاست کمیسیون مشترک برجام را برعهده دارد، دیروز در جمع خبرنگاران به این نکته اشاره و تاکید کرد که این توقف صرفا به دلیل تعطیلی خدمات و تسهیلات محل برگزاری جلسات است.
دیمیتری پولیانسکی معاون نمایندگی روسیه در سازمان ملل نیز روز سه‌شنبه در مورد دور هشتم مذاکرات وین به خبرنگاران گفت که مذاکرات، مذاکرات ساده ای نیست؛ اما خوشبین هستم و تمام شرایط لازم برای موفقیت و اعلام بازگشت برجام به مسیر خود را در اختیار داریم.
این دیپلمات ارشد روسیه در سازمان ملل اظهار داشت: موفقیت این مذاکرات در کاهش تنش‌ها در منطقه نقش مهمی خواهد داشت.
این در حالیست که طرف‌های غربی تلاش می‌کنند با صدور بیانیه‌ها و اظهارنظرهایی درمورد محتوای مذاکرات، فضاهای رسانه‌ای را تحت تاثیر قرار داده و با ایجاد جو روانی منفی، اهداف خود را پیش ببرند. به نظر می‌رسد سه کشور اروپایی در تلاشند که به زعم خود با این فضاسازی‌های رسانه‌ای از یک سو طرف ایرانی را برای امتیازدهی تحت فشار قرار دهند و از سوی دیگر، ایران را عامل عدم پیشرفت در مذاکرات معرفی کنند.
بیانیه تروئیکای اروپایی
در همین حال، هم زمان با پیشرفت مذاکرات رفع تحریمها در وین، دیپلمات های ارشد سه کشور اروپایی با انتشار بیانیه‌ای تکراری ادعا کردند که برای نجات توافقات سال ۹۴ تنها چند هفته فرصت مانده است.
در این بیانیه که به تعبیر اغلب خبرنگاران مستقر در وین فاقد نکته تازه ای است، ادعا شده که پیشرفت‌های هسته‌ای ایران کار را به تدریج به نقطه‌ای رسانده که ماهیت برجام در حال نابودی است. دیپلمات‌های ارشد انگلیس، فرانسه و آلمان به‌رغم طرح این ادعا که ضرب‌الاجل مصنوعی برای مذاکرات تعیین نمی‌کنند، ادعا کردند که برای دست یابی به توافق وین تنها چند هفته باقی مانده است.
