کیومرث یزدان پناه دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران با بیان اینکه سیاست خارجی ایران در دولت سیزدهم سامان و روابط با همسایگان و کشورهای همسایه به ویژه کشورهای بزرگ اسلامی، حتی عربستان بهبود یافته و سپس شتاب می‌گیرد، گفت: آقای رئیسی با درک درست شرایط منطقه‌ای و نقش و اهمیت همسایگی، در صدد خواهد بود تا با یک راهبرد کاملا منطقی و پرهیز از حاشیه‌های بی مورد، شرایط را برای عادی سازی با همسایگان در عرصه‌های مختلف فراهم سازد.
وی افزود: در این دوره جدید شرایط برای تشکیل اتحادیه ژئوپلیتیکی منطقه غرب آسیا فراهم و این منطقه از حالت خاکستری خارج و به یک قطب قدرتمند ژئوپلیتیکی تبدیل خواهد شد.
یزدان پناه تصریح کرد: به نظر می‌رسد آقای رئیسی دوگانه‌های گفتاری و رفتاری در سیاست خارجی را از میان برداشته و با مبنا قراردادن دو راهبرد حذف مزاحمان دیپلماسی و حذف تریبون‌های بی حساب، جایگزین سازی اصل احترام متقابل و حسن همجواری مبتنی بر عدم مداخله گری، زمینه را برای دگردیسی اساسی در روابط با دنیای پیرامون فراهم سازد.
دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران با اشاره به گفت‌وگوهای ایران و مصر در قاهره، تصریح کرد: تغییر لحن کشورهای مهم منطقه‌ای و قاره‌ای نسبت به ایران، به ویژه چرخش اراده کشورهای بزرگ و بنام منطقه شمال آفریقا مثل مصر به ایران، خبر از آینده‌ای امیدوار کننده در جایگزین شدن مولفه‌های همکاری، مودت، دوستی، پرهیز از تنش و توهم برای ایران می‌دهد.
وی افزود: اگر این چرخش فعلی به رویه ثابت در دولت سیزدهم بشود، مردم ایران از این حس محاصره خارج و جهان دیگری بر روی ایرانیان با چشم اندازی موثر و مفید باز خواهدشد.
یزدان پناه ادامه داد: نوع واکنش دولت‌های بزرگی به مانند هند و ژاپن و چین از شرق آسیا به تحولات سیاسی اخیر ایران و تغییر معادلات قدرت در کشورمان در کنار واکنش امیدوار کننده حاکمان دو کشور بزرگ و تاثیر گذار خاورمیانه و شمال آفریقا یعنی اردن و مصر حاکی از سرآغاز فصلی امیدوار کننده و بهاری متفاوت در سیاست خارجی ایران دارد.
دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران تاکید کرد: در سیاست خارجی ایران، نارنج‌های طلایی جایگزین بنفشه‌های خشک می‌شوند. این افقی است که با عبرت از گذشته و حال، پیش روی آینده خواهد بود. جبر ژئوپلیتیکی حاکم بر منطقه و جهان نیز بر روند تغییر نگرش‌ها تاکید می‌کند.
وی افزود: دنیای امروزی دنیای تعامل و رقابت سازنده است. دنیای دوستی‌های معنادار و پر فایده است و جمهوری اسلامی چاره‌ای جزء پذیرش حقایق جهانی ندارد. حقایق جهانی حکم می‌کند از گفتمان‌های پر هزینه و دشمن تراش به هر دلیلی پرهیز کنیم.
دانشیار جغرافیای سیاسی دانشگاه تهران اظهار کرد: برای دولت سیزدهم این اصل مهم قابل فهم شده که جمهوری اسلامی ایران باید به عزت و اعتبار جهانی و منطقه‌ای خود برگردد و بازگشت به این اصل مهم، با ادبیات خشن و تهدید و شعار مرگ فرستادن به دیگران امکان پذیر نیست و از طرفی باید این حقیقت مسلم را پذیرفت که با مدل حکمرانی یکسویه و انقباضی نمی‌توان راه به جایی برد و جلوه گری‌ها و مجسمه سازی‌های قهرمانانه هم جوابگوی نیاز‌های متنوع و به حق یک ملت نیست.
یزدان پناه تاکید کرد: شرایط زمانی و موقعیت جغرافیایی ایجاب می‌کند تا دولت سیزدهم با پرهیز از همه راه‌های غلط، واقع گرایی مبتنی بر اصل منافع ملی و شایستگی ملت خود را جایگزین روش‌های غلط کرده و بیش از این با خواسته‌های ملی مردم خود لج بازی نکند. مردم برای جمهوری اسلامی ایران حکم ستون را دارد و حفظ بنیان‌های این ستون در گرو خردورزی حاکمان سیاسی کشور در مقطع فعلی است و عرصه سیاست خارجی و ترمیم هرچه سریعتر روابط خارجی با همسایگان و دیگر ملل دنیا به نفع دولت جدید، مردم و جمهوری اسلامی است.
چندی پیش روزنامه العربی الجدید به نقل از برخی منابع مصری مدعی شد که اخیرا مذاکراتی میان ایران و مصر انجام شده است. ایران و مصر سال‌هاست که روابط دیپلماتیک ندارند اما این منابع مدعی شدند که ایران پیام هایی در راستای گسترش روابط با قاهره داده که مصر تاکنون به این پیام ها هیچ واکنشی نداشت.
آخرین این پیام ها توسط ناصر کنعانی، رئیس دفتر حافظ منافع ایران در قاهره به مقامات مصری رسید. به گفته منابع، دو طرف ایرانی و مصری بیشتر در خصوص فعالیت ایران در منطقه دریای سرخ و یمن رایزنی کردند. پس از این مذاکرات، سازمان اطلاعات مصر به رسانه های داخلی دستور داده که هیچگونه اهانتی به ایران و هم پیمانان آن در منطقه نکنند. همچنین به گفته منابع، یکی از اهداف مصر تلاش برای ایفای نقش جدید به عنوان میانجیگر میان تهران و کشورهای عربی است.
