مجتبی ذوالنوری عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با اشاره به ارائه گزارش سه ماهه برجام از سوی وزارت امور خارجه به مجلس، گفت: بنده سه سال از عمر مجلس دهم رئیس کمیته هسته‌ای بودم و اولین گزارش اجرای برجام تا بیست و یکمین گزارش را بنده دریافت کردم. فقط آخرین گزارش برجام خطاب به بنده ارسال نشد.
وی گزارش اخیر وزارت امور خارجه در مورد برجام را خرق عادت و تغییر رویه خواند و گفت: این گزارش منطبق بر قانون به مجلس ارائه نشده است، طبق قانون گزارش وزارت امور خارجه در مورد اجرای برجام باید در بازه زمانی سه ماهه به مجلس ارائه شود.آخرین گزارش وزارت امور خارجه در تاریخ ۲۰ تیر به امضای وزیر امور خارجه رسیده اما قبل از ارسال این گزارش به کمیسیون امنیت ملی گزارش در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است.
گزارش سه ماهه برجام قبل از ارائه به مجلس در رسانه‌ها منتشر شد
نماینده مردم قم در مجلس با اشاره به دستپاچگی وزارت امور خارجه در ارائه این گزارش، تصریح کرد: این گزارش در تاریخ ۲۰ تیر به امضای وزیر امور خارجه رسیده و در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته اما روی جلد گزارش تاریخ ۲۳ تیر ماه درج شده است. به عبارت دیگر گزارش سه روز قبل از تاریخ اصلی در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته است.
ذوالنوری تصریح کرد: طبق قانون اقدام متقابل باید وزارت امور خارجه هر سه ماه یک بار روند اجرای برجام را به کمیسیون امنیت ملی گزارش کند، اما گزارشی که چند روز اخیر ارائه شد در واقع گذشته برجام را مرور کرده است و گزارشی از روند مذاکرات وین به کمیسیون داده نشده است.
وی اظهار داشت: گزارش ارائه شده تکرار مکررات ۲۱ گزارش قبلی است و تضادی واضح در این گزارش حاکم است. تمامی گزارش به ارائه نقاط قوت برجام در طول یک سال و نیم اول اجرای این توافقنامه تکیه دارد. سوال مهم این است که چرا در پایان عمر هشت ساله دولت تنها گزارشی از ماه‌های ابتدایی اجرای برجام ارائه شده است و در مورد شش سال ناکامی برجام سکوت اتخاذ شده است.
گزارش وزارت خارجه از برجام در واقع نامه‌ای برای تبرئه ظریف است
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه این گزارش کارنامه هشت ساله عملکرد دولت تدبیر است، اظهار داشت: این گزارش برای تبرئه ظریف و دولت تدبیر در تاریخ منتشر شده است و تلاش دارد به سوالاتی که در آینده از سوی ملت ایران در مورد برجام مطرح خواهد شد، پاسخ دهد.
ذوالنوری ادامه داد: ملت ایران در آینده سوالات زیادی در مورد علت توقف فعالیت‌های هسته‌ای ایران، افزایش تحریم‌ها در تاریخ مطرح خواهند کرد، بنابراین این گزارش فراری به جلو برای عدم پاسخگویی به تاریخ است.
وی تصریح کرد: باید در تاریخ به این سوال مهم پاسخ دهند که اگر برجام وجود نداشت، توان هسته‌ای ایران تا چه میزان افزایش می‌یافت پاسخ ما به تاریخ این است که اگر برجام مانع از پیشرفت هسته‌ای ایران نمی‌شد، توان هسته‌ای ایران امروز ۳۰ برابر شرایط فعلی بود. برجام ترمز پیشرفت هسته‌ای ما بود.
«اما و اگرهای» ظریف نشانه شکست برجام است
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: آقای ظریف در آخر این گزارش «اما و اگرهایی» را آورده مبنی بر اینکه در صورتی که فلان اتفاق‌ها می‌افتاد برجام شکست نمی‌خورد. این اما و اگرها در واقع اعتراف به شکست برجام و عدم دستیابی برجام به اهداف مورد نظر است. این اعتراف بسیار صریح است اما صداقت و شهامت لازم از سوی وزارت امور خارجه وجود ندارد. وزارت خارجه به خاطر اینکه کسی را پیدا نمی‌کند، مقصر شکست‌ها معرفی کند با مبهم گویی تلاش دارد از خود رفع اتهام نماید.
ذوالنوری اضافه کرد: اگر وزارت امور خارجه سرنخ و یا استدلالی در مورد عاملان برجام داشت قطعاً در این گزارش به آن استدلال می‌کرد. با بیان مبهم در این گزارش تلاش دارند تا دیگران را مقصر شکست برجام معرفی کنند.
وی با طرح این سوال که آیا برجام موفق بوده است یا خیر؟، گفت: برای پاسخگویی به این سوال باید اهداف برجام مورد بررسی قرار گیرد. برجام دو بخش داشت. بخش اول تعهدات ایران و بخش دوم، تعهدات طرف مقابل بود. ایران به تعهدات خود به صورت کامل عمل کرد، پس از نظر غربی‌ها برجام کاملاً موفق بوده چون به اهداف خود دست یافته‌اند.
نماینده مردم قم در مجلس ادامه داد: از سوی دیگر، طرف غربی تحریم‌ها را برنداشت و ما به اهداف خود در برجام دست نیافتیم لذا برجام برای ما شکست خورده و ناموفق بوده است حتی روحانی اعتراف کرده است که تحریم‌های سال‌های اخیر در طول تاریخ بی سابقه بوده است.
مقصران عدم موفقیت برجام شناسایی شوند
ذوالنوری با بیان اینکه باید مقصران عدم موفقیت برجام شناسایی شوند، گفت: سوالی که مطرح می‌شود این است که در نظام کسی جلوی آقایان را گرفت که مذاکره نکنند؟ خیر اینگونه نبود. آقایانی که ادعا دارند، کاسبان تحریم اجازه ندادند برجام موفق شود به صورت صریح اسامی افراد، نهادهایی که کاسب تحریم بودند را اعلام کنند. وزارت امور خارجه در این مورد به صورت دوپهلو و مبهم صحبت می‌کند.
وی با بیان اینکه عامل اصلی شکست برجام این بود که توافقنامه برجام، توافقی ناقص و بد بوده است، اظهارداشت: آیا مسئولان شامل دولت و دستگاه دیپلماسی اطلاع داشته است، این توافق ناقص است یا خیر؟ اگر نمی‌دانستند که نشان دهنده بی کفایتی آنهاست و باید به مردم پاسخگو باشند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: اگر می‌دانستند سوال این است که چرا به یک قرارداد بد و ناقص تن دادند که این بلا بر سر مردم بیاید. اگر معتقدند که برجام توافق خوبی بوده و طرف مقابل به تعهدات خود عمل نکرده است این سوال مطرح می‌شود که آیا طرف مقابل را می‌شناختید یا نه. اگر نمی‌شناختند که نشان دهنده بی کفایتی آنهاست، اگر می‌شناختند نشان دهنده عدم صداقت آنهاست.
ذوالنوری تصریح کرد: مقام معظم رهبری بارها در مورد هویت طرف‌های مذاکره کننده به دولت و وزارت خارجه تذکر دادند، چرا وزارت امور خارجه و دولت تن به قرارداد ناقصی داد و تضمین‌های لازم را نگرفت و این خسارت‌ها را به مردم وارد کرد.
وی با اشاره به بخشی از گزارش ظریف به مجلس مبنی بر اینکه اگر برخی افراد به سمت، غرب ذوق زده حرکت نمی‌کردند و دوستان را نمی‌رنجاندند این مشکلات به وجود نمی‌آمد، گفت: سوال ما این است که تهیه کننده نقشه راه دستگاه‌هایی که قصد تنظیم قرارداد با شرکت‌های خارجی داشتند چه وزارتخانه‌ای بود؟ وزارت امور خارجه این مسئولیت را بر عهده داشت. بنابراین مسئول ذوق زدگی و شیفتگی افراطی دستگاه‌های اجرایی و شرکت‌ها، وزارت امور خارجه بود.
نماینده مردم قم در مجلس اظهار داشت: در بُعد دیپلماسی اقتصادی نیز وزارت امور خارجه مسئول است و باید در راستای ارتباط با شرکت‌های غربی و شرقی برنامه ریزی می‌کرد.
ذوالنوری تاکید کرد: تولد و حیات برجام در هشت سال دولت تدبیر بوده و دستگاه دیپلماسی ما بدون تغییر مدیریت، مذاکرات برجام را بر عهده داشته از این رو مسئولیت شکست برجام کاملاً بر عهده وزارت امور خارجه و دولت است، در این گزارش تلاش شده پیکر مُرده برجام را احیا کنند.
سیاست دولت مردمی ترک میز برجام نیست
وی با تاکید بر اینکه سیاست دولت مردمی ترک میز برجام نیست، گفت: دولت مردمی معتقد است که برجام هزینه‌ها و سودهایی داشته، جمهوری اسلامی هزینه‌های برجام را داده و حالا باید سود آن را ببرد. دولت تدبیر به مردم بدهکار است زیرا بهره برجامی را به آنها نرساند، طرف‌های غربی نیز باید بدهی خود را به ایران بپردازند.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با تاکید بر اینکه دولت مردمی با مدل وین مذاکرات را ادامه نخواهد داد، افزود: مدل وین تکرار بدتر برجام بود و از چاله درآمدن و در چاه افتادن بود. برگشت آمریکا به برجام برای این کشور آورده‌ای دارد که باید هزینه آن را بپردازد اما آمریکا حاضر نیست هزینه‌های بازگشت به برجام را بپردازد.
ذوالنوری با بیان اینکه لغو تحریم‌های تسلیحاتی از هزینه‌های برجام برای آمریکاست، گفت: بایدن نمی‌خواهد به برجام بازگردد و همین محتوای تاریخ گذشته، برجام را قبول ندارد و تلاش دارد مدلی را اجرا کند که ۵۱۷ تحریم باقی بماند و مکانیزم ماشه نیز اجرایی شود در این صورت شرایط تحریم‌ها سخت‌تر خواهد شد.
وی با تاکید بر اینکه دولت آینده میز مذاکرات وین را ترک نخواهد کرد، تصریح کرد: مذاکرات برجام در صورتی ادامه خواهد یافت که حقوق ملت ایران تامین شود.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با بیان اینکه ظریف تلاش دارد در این گزارش آینده برجام را به نام خود مصادره کند، گفت: اگر ظریف در وزارت امور خارجه می‌توانست مذاکرات برجامی را پیش ببرد این کار را می‌کرد، بنابراین طی سال‌های اخیر نتوانستند کاری انجام دهند. اگر دولت مردمی توانست قدمی در این مسیر پیش ببرد غرب گراها حق ندارند آن را به نام خود مصادره کنند.
ذوالنوری با بیان اینکه غرب گراها نباید دولت هراسی کنند، گفت: دولت آینده اهلیت بیشتری برای مذاکرات دارد و سنجیده‌تر عمل خواهد کرد و دستاوردهای آن برای مردم ملموس خواهد بود. دولت مردمی با پایبندی به اصول و منافع و بدون روحیه سازش کاری وارد مذاکرات خواهد شد. دولت تدبیر برای سازش و تسلیم وارد مذاکرات می‌شد اما دولت مردمی برای احقاق حقوق مردم وارد مذاکرات خواهد شد.
وی با اشاره به اظهارات ظریف در این گزارش مبنی بر اینکه «قهرمانان تاریخی بیشتر جوامع انسانی، جنگاوران و مبارزان میدان نبرد بوده‌اند و نه کنشگران عرصه دیپلماسی، تفاهم و مصالحه.» گفت: اگر امروز تاریخ امریکا را بخواهند بنویسند دیپلمات‌های آنها قهرمان هستند نه ارتش آنها در منطقه. ارتش آمریکا در افغانستان و عراق افرادی سرخورده و منزوی هستند و در بین مردم جایگاهی ندارند لذا قاعده‌ای که ظریف بیان می‌کند قاعده کلی نیست و بستگی به دستاورد دیپلمات‌ها و جنگجویان دارد.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تاکید کرد: همین نکته اعتراف به شکست است و اینکه دستاوردی نداشته است تا قهرمان ملی باشد.
ذوالنوری با بیان اینکه گزارش اخیر در واقع گزارش دستگاه دیپلماسی نیست، بلکه گزارش عملکرد هشت ساله دولت تدبیر است، گفت: از سوی وزارت امور خارجه ارائه شده به دلیل اینکه دولت هیچ دستاوردی در ابعاد دیگر ندارد که به مردم عرضه کند.
