پایگاه اینترنتی بلومبرگ در مقاله‌ای نوشت بحران جهانی واکسن کرونا ، آزمونی برای نظام سرمایه‌داری است. دولت‌ها باید برای افزایش تولید واکسن باهم همکاری کرده و نشان دهند که این ساز و کار می‌تواند به شکلی مناسب منابع را اختصاص دهد.
سال ۲۰۰۸، نظام جهانی سازی مالی را مورد امتحان قرار داد. در سال ۲۰۲۰، آشفتگی‌های ماه‌های اولیه همه‌گیری کووید-۱۹ بسیاری را درباره استقلال جهان در خصوص زنجیره تدارکاتی جهانی پیچیده دچار تردید کرد. اگر چه این چند ماه اخیر در حالی که برنامه‌های واکسیناسیون در بخش‌هایی از جهان به جریان افتاده و در برخی مناطق دیگر متوقف شده است، تردید‌های بیشتری را درباره جهانی‌سازی و نظام سرمایه‌داری مطرح کرده است. در صورتی که دولت‌ها به زودی وارد عمل نشوند، نظام سرمایه‌داری می‌تواند با بحران اعتبار مواجه شود.
در ادامه این گزارش آمده است: بزرگترین استدلال در حمایت از بازار‌های تحت کنترل و مقررات این است که آن‌ها موفق شدند بهتر از هر نظام دیگری، تولید را مدیریت کنند. بازار سرمایه‌داری کنترل شده و قانون مند می‌تواند تقاضا و عرضه را تطابق دهد و مشوق‌های درست را ارائه کند. ظرفیت تولید تقویت شده و به هدر نمی‌رود. خریداران و فروشندگان بهم مرتبطند. نوآوری موفق می‌شود و به نفع همه است. اما درست الان، این مسئله حاکم نیست. موضوع درباره نابرابری نیست؛ چیزی که ما همواره از نظام سرمایه‌داری می‌دانیم. مسئله درباره بی‌کفایتی است که گمان می‌رفت نظام سرمایه داری از آن اجتناب می‌کند.
وقتی پای واکسن‌های ضروری کووید-۱۹ به میان باشد، ظرفیت‌ها درحال هدر رفتن است و همه از نوآوری برخوردار نمی‌شوند. اگر همه پیش‌بینی‌های کنونی را روی هم جمع کنیم، در سال ۱۲ میلیارد دُز واکسن را می‌توان تولید کرد. اما ما هنوز به نزدیک این واقعیت هم نرسیدیم. دُزهای واکسنی که هم اکنون در دسترس است تا حد زیادی از سوی کشور‌های ثروتمند گرفته شده است. آیا می‌توان واکسن بیشتری تولید کرد؟ در بسیاری از کشور‌های درحال توسعه، ظرفیت تولید دارو کمتر از بهره‌وری آن است.
یک شرکت بنگلادشی می‌گوید در صورتی که مجوز‌های مناسب و دانش لازم در اختیارش باشد، این شرکت می‌تواند سالانه ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون دُز واکسن تولید کند.
۴۱ عضو شبکه تولیدکنندگان واکسن در کشور‌های در حال توسعه هرساله به تنهایی بین سه تا چهار میلیارد دُز واکسن تولید می‌کنند؛ بنابراین جای تعجب نیست که کشور‌های متعددی درخواست کرده‌اند حق مالکیت اموال معنوی ضرورتا در دوران همه‌گیری کرونا و در ارتباط با دارو و واکسن به حال تعلیق درآید.
اگر تولید واکسن‌های جدید به راحتی با نادیده گرفتن حق مالکیت اموال معنوی حاصل می‌شود پس ما می‌توانیم شاهد باشیم که کشور‌های درحال توسعه مجوز‌های اجباری را برای تولید واکسن صادر می‌کنند. اما آن‌ها چنین کاری نکرده‌اند.
درست است، برخی کشور‌ها احتمالا نگرانند اگر چنین مجوز‌هایی را صادر کنند، با اقدام تلافی‌جویانه مواجه می‌شوند؛ یک معافیت گسترده در خصوص حقوق اموال معنوی می‌تواند راه حل این مشکل باشد.
اما مسئله بزرگتر این است مهندسی معکوس واکسن کووید-۱۹ آسان نیست. به عبارت دیگر، ما به یک شرکت داروسازی بزرگ برای همکاری و صدور مجوز فناوری‌اش به بسیاری از تولیدکنندگان دیگر نیاز داریم.
چند شخصیت مهم مرتبط با سلامت عمومی جهان و سازمان جهانی بهداشت ماه گذشته درخواستی را در مجله پزشکی انگلیس مطرح کرده و از شرکت‌ها خواستند تا به صورت داوطلبانه برای صدور مجوز و به اشتراک گذاشتن دانششان با تولیدکنندگان متعدد، اقدام کنند.
اگر قرار باشد چنین اتفاقی بیفتد، دولت‌ها باید کمک کنند. دولت‌های ثروتمند باید نحوه پرداخت هزینه این نوآوری و توسعه تاسیسات در کشور‌های در حال توسعه را به منظور آماده‌سازی آن‌ها جهت تولید واکسن تحت لیسانس بررسی کنند. کشور‌های در حال توسعه نیز باید تعهدشان را به اموال معنوی و مقررات تقویت کنند.
اگر دو طرف این چالش را برطرف نکنند مردم جهان و نظامی که باعث هدر رفتن ظرفیت‌های جهانی و شکست بازار حتی در دوران همه گیری کرونا شده است، از بین می‌روند. در صورتی که ما نتوانیم به زودی پاسخی برای این وضع بلاتکلیف پیدا کنیم، اعتبار نظام سرمایه‌داری در سال ۲۰۲۱ بیشتر از سال ۲۰۰۸ یا ۱۹۲۹ آسیب می‌بیند.
