از آغاز توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران که با پایان یافتن ضربالاجل پنجم اسفندماه و بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی رقم خورد تاکنون، طرف غربی اعم از اروپا و آمریکا تلاش گستردهای برای ایجاد اخلال در این روند انجام دادهاند.
نکته قابل توجه در این کارشکنی اینجاست که طراحی صورت گرفته از سوی ایران در این اقدام مقابلهای و عزم و اراده انجام بدون تنازل آن، نه تنها خارج از چارچوب برجام نیست، بلکه اقدامی است برای حفاظت از برجام که حیات آن بسته به اجرای تعهدات مورد توافق از سوی همه طرفها است.
از همین رو؛ اروپا و آمریکا طی ۲۰ روز گذشته طی چند مرحله سعی کردهاند به اشکال مختلف مانع تحقق اهداف این اقدام ایران شوند و با اتخاذ رویکردی مزورانه تلاش میکنند تا با استفاده از «دیپلماسی اجبار» و بدون اجرای تعهدات خود، ایران را مجبور به توقف برنامه کاهش تعهدات برجامی کنند.
از آن جمله میتوان به اقدام ناموفق تروییکای اروپایی در تهیه پیشنویش قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس و مصاحبههای متعددی که طی روزهای اخیر از سوی مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی و اعلام نگرانی از برنامههای صلحآمیز هستهای ایران انجام میشود اشاره کرد.
در این میان دولت بایدن نیز که با ژست «بازگشت به دیپلماسی» به دنبال ارائه چهرهای متفاوت از خود نسبت به دولت ستیزهجوی ترامپ است، به دلیل ناکام ماندن در اجرای دیپلماسی اجبار علیه ایران زیر فشار رسانهها و مخالفین داخلی قرار گرفته و همه ظرفیتهای خود را برای بازگشت بدون هزینه به برجام بسیج کرده است.
اظهارات مکرر مقامات آمریکایی و طرح این ادعای خلاف واقع که گفتگوهای غیرمستقیم با ایران آغاز شده، یکی از اصلیترین حربههای روانی است که با پشتیبانی گسترده رسانههای غربی و با هدف خروج دولت بایدن از انفعال موجود در حال پیگیری است.
آمریکاییها با پیگیری این راهبرد تلاش میکنند تا ضمن القاء وجود دوگانگی در ایران و عقبنشینی تهران از اجرای کامل قانون مجلس، سیاستهای غیرمنطقی و زیادهطلبانه بایدن را در وارد کردن فشار به ایران موثر جلوه داده و با خریدن فرصت، مسیر بازگشت بدون هزینه به برجام را برای خود هموار نمایند.
در همین راستا و به موازات اظهارنظرهای متوالی «آنتونی بلینکن» وزیر خارجه بایدن پیرامون لزوم بازگشت گام به گام به تعهدات برجامی متناظر با گامهای ایران، «جیک سالیوان» مشاور امنیت ملی کاخ سفید نیز بر این نکته تاکید کرده که خط گفتگویی میان ایران و مقامات آمریکایی در این خصوص فعال شده است.
اصرار بر چنین اظهارنظرهای خلاف واقعی که از سوی مقامات ایرانی مکررا تکذیب شده، دست کم چند نکته را روشن میسازد:
اول اینکه؛ اقدام مقابلهای اخیر ایران که مبتنی بر مصوبه مجلس و ذیل راهبرد «مقاومت فعال» صورت گرفته، به اهداف خود برای منفعل نمودن غرب نزدیک شده و طرفهای غربی را به تکاپو برای حلوفصل موضوع واداشته است.
دوم اینکه؛ اظهارات سالیوان و بلینکن کاملا از سر انفعال بوده و بیانگر سردرگمی در برابر بازی فعال ایران در احقاق حقوق از دست رفته خویش است.
سوم اینکه؛ اصرار بر برقراری خط گفتگوی غیر رسمی میان دو طرف با هدف القاء دوگانگی در داخل ایران و تضعیف اراده جمعی نظام در اجرای بدون تنازل مصوبه مجلس صورت میگیرد.
در این میان برخی اظهار نظرهای نسنجیده و شتابزده در داخل هم به زمینهای مساعد برای پیشبرد خط روانی آمریکاییها تبدیل شده که میبایست با دقت بیشتر از تکرار آن جلوگیری شود.
بر این اساس به نظر میرسد؛ تداوم عزم و اراده کشور بر اجرای بی کم و کاست قانون مجلس برای لغو تحریمها و احقاق حقوق ملت، بیتردید گامی مهم در مسیر مجبور ساختن طرف غربی به انجام تعهداتی است که از روز امضای برجام تاکنون به اشکال مختلف از زیر بار اجرای آن شانه خالی کردهاند.