سعید خطیب زاده سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان هم بلافاصله اعلام کرد: با توجه به مواضع و اقدامات اخیر آمریکا و سه کشور اروپایی، جمهوری اسلامی ایران زمان را برای برگزاری جلسه غیررسمی پیشنهادی توسط هماهنگ کننده اروپایی برجام مناسب نمی‌داند. هنوز هیچ تغییری در مواضع و رفتار ایالات متحده صورت نگرفته و دولت بایدن نه تنها سیاست شکست خورده فشار حداکثری ترامپ را کنار نگذاشته، بلکه حتی تعهد خود به اجرای کلیات وظایفش در برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ را اعلام نکرده است.
خطیب زاده با تاکید بر اینکه اجرای تعهدات همه طرف‌ها در برجام موضوع مذاکره و بده بستان نیست و همه بده بستان‌ها ۵ سال پیش انجام شده است، تشریح کرد: مسیر پیش‌رو بسیار روشن است، آمریکا باید به تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه خود خاتمه دهد و به تعهدات برجامی خود بازگردد. این امر نه به مذاکره احتیاج دارد نه به قطعنامه در شورای حکام! جمهوری اسلامی ایران عمل را با عمل پاسخ خواهد داد و همان گونه که متناسب با رفع تحریم ها، به تعهدات برجامی خود بازخواهد گشت، به اقدامات و رفتار‌های خصمانه نیز به همان شکل و صورت پاسخ خواهد داد.
سخنگوی وزارت امور خارجه در پایان تاکید کرد جمهوری اسلامی ایران به رایزنی‌های نزدیک خود با کشور‌های عضو کنونی برجام و نیز با آقای بورل به عنوان هماهنگ کننده برجام به صورت دوجانبه و چندجانبه ادامه خواهد داد.
خطیب زاده در نشست خبری دوشنبه ۱۱ اسفند خود با اصحاب رسانه هم تصریح کرد: ایران بار‌ها اعلام کرده که ما عمل را با عمل و اقدام را با اقدام پاسخ می‌دهیم، مسیر همکاری بهتر از هر مسیر دیگری جواب می‌دهد، زبان اتهام زنی و تهدید زبانی نمی‌تواند در مقابل جمهوری اسلامی ایران کارگر باشد، معتقدیم مسیری را که یک بار امتحان کرده‌ایم که آن هم همکاری مبتنی بر احترام متقابل مقابل است، پاسخ خواهد داد.
سیاست دوگانه آمریکا؛ بایدنِ بلاتکلیف یا با سیاست؟
اخیرا شاهد بودیم که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا ٣۶ روز بعد از ورود به کاخ سفید فرمان حمله هوایی به سوریه را صادر کرد. کارشناسان این اقدام را ادامه سیاست ترامپ می‌دانند و معتقدند بایدن با این اقدام نقاب از چهره خود برداشته و این اقدام را در پاسخ به کاهش تعهدات ایران ذیل برجام یعنی توقف داوطلبانه پروتکل الحاقی انجام داده است. همزمان با این اقدام گزارش‌هایی از ارائه قطعنامه ضد ایرانی آمریکا در شورای حکام به گوش می‌رسد.
اجلاسیه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به صورت مجازی دوشنبه ۱۱ اسفند آغاز شد. ایمنی و فناوری هسته‌ای ۲۰۲۱، راستی‌آزمایی و نظارت بر جمهوری اسلامی ایران در پرتو قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، درخواست پادمان در کره شمالی، اجرای توافق نامه پادمان ان‌پی‌تی در سوریه و توافق نامه پادمان ان‌پی‌تی با ایران که از محور‌های این نشست پنج روزه است.
کارشناسان معتقدند که این گونه رفتار‌های نخ‌نما شده، تداوم راهبرد فشار حداکثری ترامپ و رونمایی از نیت ستیزه‌جویانه دولت جدید آمریکا در برابر ایران است، گفتار و عمل مستاجران جدید کاخ سفید هیچ نسبتی با هم ندارند.
علی نعمت اللهی سفیر سابق ایران در سوئیس و برزیل در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، هم در این باره معتقد است که نمی‌توانیم برای اقدامات نمایشی آمریکا کف بزنیم، اکنون جمعیت وسیعی در کشورمان تحت فشار هستند. تغییر سیاستی از سوی واشنگتن نمی‌بینیم، اما در هر حال جمهوری خواه و دموکرات فرقی نمی‌کند.
علی بیگدلی کارشناس مسائل بین الملل هم بر این باور است که در طول پنج سال گذشته، صحنه معادلات منطقه‌ای بسیار متفاوت شده است. برجام موجب شد تا ظرفیت‌های منطقه‌ای ایران افزایش یابد و تهران تبدیل به یک قدرت منطقه‌ای شده است.
بیگدلی با بیان اینکه توقع بازگشت سریع و بدون اخذ امتیاز به برجام از سوی بایدن دور از انتظار و غیر واقعی بود، تصریح کرد: آمریکا دیگر خواهان باقی ماندن در برجام نیست. به عبارت دیگر، سقف خواسته آنها دستیابی به یک توافق صرفا هسته‌ای نیست، بلکه آنها خواهان یک توافق گسترده‌تر همراه با موضوعاتی نظیر مسائل منطقه‌ای و موشکی هستند، اما آمریکا باید به تعهدات خود عمل کند و امتیاز بدهد در غیر این صورت، واشنگتن نمی‌تواند به توافقی دست یابد که پایدار باشد.
در همین حال شاهد بودیم که پس از ماه‌ها فشار و رایزنی برای آزادسازی دلار‌های حاصل از فروش نفت به کره جنوبی، هفتم اسفند بود که وزارت خارجه کره جنوبی اعلام کرد: آمریکا با انتقال بخشی از دارایی‌های مسدودشده ایران در کره جنوبی موافقت کرده است. بیگدلی کارشناس مسائل بین‌الملل معتقد است که آزاد کردن پول‌های بلوکه شده ایران در کشور‌های مختلف مثل کره جنوبی می‌تواند گام مثبتی باشد، اما نباید فقط به آن اکتفا کرد.
حسین تنهایی رئیس اتاق بازرگانی ایران و کره جنوبی هم در مورد جزئیات توافق ایران و کره‌جنوبی برای آزادسازی دارایی‌های ایران در کره جنوبی، توضیح داد: قرار بر این است که تا یک میلیارد دلار از این دارایی‌ها به کانال مالی ایران و سوئیس واریز شود تا صرف خرید دارو و غذا شود. در مورد اقلام دارویی نیز وزارت بهداشت با بانک مرکزی هماهنگ شده است، البته باید منتظر عمل از سوی کره‌ای‌ها باشیم، چون تا امروز بیشتر تا مرحله حرف و صحبت پیش می‌رفتیم.
تنهایی همچنین گفت: موضوع مهم در این مورد، این است که ما یا پول دریافت کنیم و یا اقلامی مانند ماشین آلات که تولید داخلی را عمق ببخشد. از همین روی از اقلام دارو و غذا شروع خواهیم کرد. در مورد اقلام مبادله‌ای نباید بگونه‌ای باشد که تعیین کننده اقلام، طرف مقابل باشد بلکه اقلام مورد نیاز ما در بخش پتروشیمی، خودروسازی و لوازم خانگی باید در اولویت باشد تا تولید داخل تقویم شود و نباید اجازه داد کالا‌های ساخته شده به ما تحویل دهند.
عبدالناصر همتی از آزادسازی بخشی از این اموال خبر داد و گفت که پول بانک مرکزی در آنجا ۷میلیارد دلار است و الان با یک میلیارد شروع می‌کنیم. نوع پرداخت هم پولی است که در اختیار بانک‌های ما قرار می‌گیرد. با وجود اینکه برخی منابع خبری در کره از لزوم مشورت مقامات کشورشان با آمریکا برای آزادسازی این پول‌ها گفتند، اما همتی بر این باور است که کشور تاکید کرده چگونه ایران باید از منابعش استفاده کند، حالا اینکه کره‌ای‌ها با هرکسی می‌خواهند مذاکره کنند.
یک بام و دوهوای واشنگتن/ سیاست چماق و هویجی که هویج ندارد!
احمد دستمالچیان سفیر اسبق ایران در لبنان و اردن در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، گفت: آمریکا ژستی را در جهت آرام‌تر کردن فضا در افکار عمومی گرفته است، اما ایران آن را چوب یک آبنبات چوبی هم تلقی نمی‌کند. جمهوری اسلامی ایران آگاه است که این اقدامات نمایشی تاثیری در روندی که می‌خواهد آغاز شود هم نخواهد داشت. این‌ها امتیازی نیست، بلکه یک حرکت نمایشی است که در افکار عمومی این جوری وانمود شود که آمریکا خود را برای بازگشت به برجام آماده می‌کند.
دستمالچیان در ادامه گفت که به نظر نمی‌رسد آمریکا در شرایط فعلی تحریم‌ها را لغو کند. این موضوع به تصمیم خود آمریکایی‌ها بستگی دارد، اگر می‌خواهند به برجام برگردند، جمهوری اسلامی ایران اعلام آمادگی کرده است، در غیر این صورت با ادامه سیاست‌های شکست خورده ترامپ در رابطه با ایران، تنها بایدن را متضرر می‌کند. امنیت و ثبات در منطقه بدون حضور جمهوری اسلامی ایران معنا ندارد. شریک اصلی و کشور و قدرت اصلی در منطقه اکنون جمهوری اسلامی ایران است، به ویژه بعد از شکست تلخ جنگ نیابتی که مبدع آن مثلث شوم عبری، عربی و آمریکایی بودند، بنابراین اگر آمریکا بخواهد با این واقعیت که ایران یک قدرت است کنار بیاید ما آماده‌ایم، اگر نه سیاست‌های شکست خود را ادامه دهد.
سفیر اسبق ایران در لبنان و اردن با بیان اینکه آمریکا اگر بخواهد راه شکست خورده ترامپ را در منطقه ادامه دهد، قطعا منافع خود را در منطقه را بیش از گذشته به خطر می‌اندازد و منطقه ناامن برای منافع آمریکا خوب نیست، تشریح کرد: بایدن در طول نطق‌های انتخابی خود اعلام کرد که اگر پیروز انتخابات شود، به برجام برمی‌گردد، سایه جنگ را از منطقه دور می‌کند و با مذاکره و دیپلماسی کار را پیش می‌برد، بنابراین اگر اکنون بخواهد سیاست‌های شکست خورده قبل را دنبال کند محکوم می‌شود. آمریکا اکنون قصد دارد با فشار دیپلماسی و روانی ایران را وادار به امتیاز دادن کند، اما جمهوری اسلامی تصمیم قطعی و نهایی خود را گرفته که اگر امتیازی داده شد، امتیازی داده می‌شود اگر نه مانند گذشته رفتار نمی‌کند که امتیازات را بدهد و نسیه تحویل بگیرد.
نعمت اللهی سفیر سابق ایران در سوئیس و برزیل هم گفت تحریم‌ها باید لغو شود و خواسته دنیا هم همین است، همانطور که گفته شد اروپا به هیچ وجه نمی‌خواهد تحریم‌های ایران باقی بماند، چراکه به ارتباطاتش صدمه می‌زند و منافعش از دست می‌رود، بنابراین دنیا این شرایط را نمی‌خواهد در عین حال که این‌ها نگران هسته‌ای شدن ایران هستند در حالی که و ما صریحا گفته ایم و می‌گوییم که هیچ وقت به سوی قدرت اتمی نظامی نخواهیم رفت، اما هنگامی که غرب شاهد قوی شد پایه‌های علمی و دفاعی ماست، نگران این است که ما به سوی سلاح اتمی هم پیش برویم.
او افزود: هم ما و هم دنیا می‌خواهیم تحریم‌ها لغو شود، پس برای تحقق این مهم باید هر دو طرف حرکت کنند. باید بتوانیم به نقطه درستی برسیم، ولی طبیعی است که اگر آنها بخواهند مقاومت کنند و مسئله موشکی، روابط منطقه‌ای و دیگرمسائل، ما را محدود کنند ایران هم به هیچ وجه کوتاه نخواهد آمد. ایران باید مراقبت باشد که بازیچه نشود. آمریکا همیشه به نحوی پیش رفته که تعهدی داده و عملیاتی نکرده است، لذا اکنون ایران باید عملیاتی شدن تعهدات آنها را ببیند، حداقل این موضوع را به صورت پله پله ببینیم.
