علیرغم تاکید سران و مقامهای ارشد جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اینکه آمریکا به دلیل خروج یکجانبه از توافق هستهای ، باید در صدد جبران مافات برآید، اما واشنگتن باز هم از تهران خواست که ابتدا به تعهدات برجامی بازگردد.
«آنتونی بلینکن» وزیر خارجه آمریکا بامداد سهشنبه در مصاحبه با شبکه «سیانان» گفت: «اگر ایران به الزامات توافق هستهای پایبند شود، ما هم از آن تبعیت میکنیم. مشکل که اکنون با آن مواجه هستیم، این است که ایران اخیراََ محدودیتها را یکی پس از دیگری برداشته است».
«مسئله موشکی را مطرح میکنیم»
بلینکن با تکرار زیادهخواهیهای همیشگی واشنگتن درخصوص ایران، اظهار داشت: «اگر ایران به توافق هستهای پایبند شود، آنگاه ما با متحدانمان برای توافقی طولانیتر و قویتر همکاری میکنیم. ما همچنین مسئله موشکهای ایران و رفتار ثباتزدای تهران در منطقه را مطرح خواهیم کرد».
وی با اذعان به اینکه بعد از خروج آمریکا از برجام بود که ایران لغو محدودیتهای برجامی را شروع کرد، مدعی شد: «نتیجه این شد که آنها (ایران) اکنون بیش از گذشته به داشتن توانمندی تولید مواد شکافتپذیر برای سلاح اتمی در کوتاهمدت، نزدیک شدهاند. توافق [هستهای] این زمان را به یک سال عقب رانده بود اما بر اساس گزارشها، اکنون سه یا چهار ماه زمان باقی است».
«ایران باید گام اول را بردارد»
وزیر خارجه آمریکا در ادامه اظهارات خود افزود: «اولین چیزی که بسیار حیاتی است، بازگشت ایران به پایبندی به الزاماتش است. آنها فاصله زیادی با این امر دارند اما اگر این اتفاق بیافتد، دیپلماسی وجود دارد و ما آن مسیر را میپیماییم».
بلینکن در پاسخ به این سوال مجری سیانان که «پس ایران باید گام اول را بردارد تا آمریکا پاسخ دهد؟»، گفت: «این چیزی است که رئیسجمهور (بایدن) درباره آن صریح بوده است. لازم است آنها به پایبندی (به برجام) بازگردند و اگر این کار را کنند، ما نیز انجام میدهیم».
«به امنیت عربستان سعودی متعهد هستیم»
وی درباره جنگ تحمیلی ائتلاف سعودی علیه یمن نیز توضیح داد: «ما میخواهیم نقش مهمی در حوزه دیپلماتیک برای پایان دادن به جنگ یمن ایفا کنیم. ما به حمایت نظامی از عربستان سعودی در جنگ یمن پایان دادیم اما به امنیت آنها (ریاض) متعهد هستیم».
به نوشته وبگاه «الجزیره» به نقل از این مصاحبه، وزیر خارجه آمریکا در بخش دیگری از صحبتهایش به موضوع فلسطین نیز اشاره کرده و گفت: «میخواهیم فلسطینیها و اسرائیلیها برای مذاکره درباره وضعیت نهایی گردهم بیایند».
«اهمیت بلندیهای جولان برای امنیت اسرائیل»
بلینکن طی اظهاراتی در ادامه سیاست دولت قبلی این کشور درباره به رسمیت شناختن حاکمیت رژیم صهیونیستی بر جولان اشغالی سوریه، مدعی شد: «تا زمانی که [بشار] اسد [رئیسجمهور سوریه] در قدرت است و حضور ایرانیها در سوریه ادامه دارد، بلندیهای جولان برای امنیت اسرائیل مهم است».
وی درباره رویکرد دولت بایدن درباره نحوه حل مناقشه فلسطین-رژیم صهیونیستی نیز تصریح کرد: «رئیسجمهور (بایدن) قویاََ از راهکار دو دولتی حمایت میکند. این تنها راه برای مطمئن شدن از آینده اسرائیل به عنوان یک دولت یهودی، و همچنین تنها راه برای اعطای یک دولت به فلسطینیها است».
«اورشلیم (قدس اشغالی) را پایتخت اسرائیل میدانم»
وزیر خارجه آمریکا در پاسخ به این سوال که آیا قدس اشغالی را پایتخت رژیم صهیونیستی میداند، ادعا کرد: «بله همینطور است».
بلینکن اما از ارائه پاسخ صریح به ادامه سوال مجری سیانان درباره اینکه آیا قدس شرقی را به پایتختی دولت فلسطین قبول دارد، طفره رفت و گفت: «ببینید، چیزی که ما میخواهیم شاهد آن باشیم، این است که همه طرفها گرد هم آیند و به صورت مستقیم مذاکره کنند تا درباره وضعیت نهایی به نتیجه برسند».
وزیر خارجه آمریکا پیشتر گفته بود دولت جدید این کشور قصد ندارد محل سفارتخانه ایالات متحده در فلسطین اشغالی را جابجا کند و از قدس اشغالی به تلآویو منتقل نخواهد شد.
در حالی که تحلیلگران آمریکایی معتقد بودند دولت جدید آمریکا از سیاستهای ترامپ دنبالهروی نمیکند اما او درخصوص رویکرد واشنگتن در قبال پکن نیز گفت: «اگر بخواهیم انصاف را درباره ترامپ رعایت کنیم، او حق داشت رویکرد سختی در قبال چین اتخاذ کند. این کار درستی بود که انجام شد. از نظر من، روشی که آن را انجام داد اشتباه بود».
«ترامپ درباره چین حق داشت»
وزیر خارجه آمریکا ادامه داد: «ما باید از موضع قدرت با چین تعامل کنیم. این رابطه چه خصمانه باشد، چه رقابتی و چه تعاملی، ما باید در موضع قدرت باشیم. این یعنی باید اتحاد قدرتمندی داشته باشیم که منبع مزیت رقابتی برای ما باشد... زیرا اگر ما [از جهان] عقب برویم، چین جای ما را پر میکند».
این در حالی است که «محمد جواد ظریف» وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران چند روز پیش با بیان اینکه آمریکا کشوری بود که از برجام خارج شد و تعهداتش را نقض کرد، تاکید کرد: «الان هم وظیفه آمریکاست که به برجام بازگشته و تعهداتش را اجرا کند. به محض اینکه آمریکا تعهداتش را اجرا کند و ما نفع اجرای این تعهدات را ببینیم، ما هم تعهدات خود را به صورت کامل اجرا میکنیم و این در بالاترین سطح جمهوری اسلامی، توسط مقام معظم رهبری اعلام شده است».
رئیس دستگاه دیپلمای ایران، خروج یکجانبه آمریکا از برجام را نمونه بارز قانونشکنی توصیف کرده و گفت: «اقداماتی که ایران کرد، بر اساس توافق برای جبران اقدامات طرف آمریکایی بود و به معنی تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هستهای نیست».
وی در واکنش به اظهارات پیشین بلینکن مبنی بر اینکه بازگشت برجام، بستری برای توافقهای متعاقب آن است، خاطر نشان ساخت: «امیدهایی که اعضای دولت جدید آمریکا دارند و ادعا میکنند که ایران باید به توافق هستهای بازگردد، نه منطقی است و نه هیچ وقت اجرا خواهد شد. منطق این است کسی که خارج شده، به توافق بازگردد و ما که در آن بودیم، اقدامات خود را ادامه میدهیم».
با این حال روز گذشته «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا در مصاحبه با شبکه «سیبیاس» گفت که کشورش برای بازگرداندن ایران به میز مذاکره، تحریمها را رفع نخواهد کرد.