در این گفت‌وگو طرفین با مرور آخرین وضعیت مذاکرات درون افغانی، استمرار مذاکرات افغانی - افغانی را به عنوان مناسب‌ترین شیوه دستیابی به توافق و برقراری ثبات در افغانستان مورد تاکید قرار دادند.
هیئت سیاسی طالبان در این سفر با دریابان «علی شمخانی» دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار و گفت‌وگو کرد. دبیر شورای عالی امنیت ملی در این دیدار با اشاره به سابقه شرارت و جنگ‌افروزی آمریکا در منطقه، گفت که آمریکا به دنبال صلح و امنیت در افغانستان نیست؛ راهبرد آمریکا تدوام جنگ و خون‌ریزی میان طیف‌های مختلف افغانستانی است. آمریکا نمایش مذاکرات صلح را با هدف ایجاد بن‌بست در مذاکرات میان طرف‌های مختلف افغانستانی دنبال می‌کند تا آن‌ها را مقصر ناامنی و بی‌ثباتی نشان دهند.
دبیر شورای عالی امنیت ملی با بیان اینکه جمهوری اسلامی ایران هیچ گاه جریانی را که بخواهد با جنگ در افغانستان به حاکمیت برسد به رسمیت نخواهد شناخت، بر ضرورت مشارکت همه اقوام در تعیین سرنوشت افغانستان در روندی کاملا مسالمت‌آمیز تاکید کرد. شمخانی امنیت افغانستان به ویژه در استان‌های هم‌مرز با ایران را امری غیر قابل اغماض دانست و بر همکاری طالبان با دولت افغانستان برای مبارزه با هرگونه ناامنی و مقابله با تحرکات داعش تاکید کرد.
در این دیدار، ملا عبدالغنی برادر نیز با ارائه گزارشی از روند مذاکرات صلح در افغانستان و با اشاره به بدعهدی‌های ترامپ در اجرای توافقنامه صلح اظهار کرد: ما به آمریکا اعتماد نداریم و با هر جریانی که مزدور آمریکا باشد، می‌جنگیم. وی با بیان اینکه در آینده افغانستان همه اقوام و طوایف باید مشارکت داشته و ایفای نقش کنند، حفظ امنیت مرز‌های افغانستان و ایران را مورد تاکید قرار داد و آمادگی طالبان را برای همکاری در این زمینه اعلام کرد.
گفت‌وگو درباره صلح پایدار در افغانستان
خطیب زاده سخنگوی وزارت خارجه ۷ بهمن در حاشیه آیین «اختتامیه پنجمین دوره جایزه جهانی خشت طلایی تهران» گفت: نماینده ویژه ایران در امور افغانستان در روز‌های گذشته گفت‌وگو‌هایی با همتایان روس، آلمانی، افغانی و نماینده ویژه دبیرکل سازمان ملل در امور افغانستان داشته است. روند دستیابی به صلح پایدار در افغانستان در گفت‌وگو با هیئت طالبان مورد بحث قرار خواهد گرفت، برای صلح افغانستان سرمایه گذاری زیادی کردیم و در دهه‌ها گذشته میزبان میلیون‌ها افغان بوده‌ایم.
خطیب زاده گفت: امیدواریم شرایطی فراهم شود که بتوانیم شاهد یک افغانستان با ثبات و آرام باشیم و مردم این کشور فارغ از مسائل قومی مذهبی و جناحی در کنار هم زندگی کنند و آنچه به عنوان دستاورد ملت افغانستان در این سال‌ها به دست آمده در پایان این فرآیند حفظ شود. موضع ایران در خصوص افغانستان، هرگز وابسته به موضع آمریکا نبوده است، گفت که چه در دوره‌ای که دولت ترامپ سراسیمه در حال برخی اقدامات بود و چه امروز، ایران همواره سیاست مستقلی را دنبال کرده است.
سخنگوی وزارت خارجه با بیان اینکه گفت‌وگو‌های بین الافغانی تنها راه حل پایدار برای حفظ صلح در افغانستان است، تصریح کرد: معتقدیم افغانستانی که تمام گروه‌ها در آن نقش داشته باشند، تنها راه حفظ ثبات در این کشور است. آمریکا هم چاره‌ای ندارد جز اینکه به سال‌ها دخالت و تجاوز در افغانستان پایان دهد و با یک خروج مسئولانه و متعهدانه بار رنجی که به ملت‌های منطقه تحمیل کرده را کاهش دهد.
طالبان در جست‌وجوی چه چیزی به ایران آمدند؟/ افغانستان نمی‌تواند به آمریکا اعتماد کند
محسن پاک آیین رئیس پیشین ستاد افغانستان در وزارت امورخارجه در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره اهمیت سفر گروه طالبان به ایران، گفت: جمهوری اسلامی ایران همواره از استقرار صلح عادلانه و پایدار در کشور اسلامی و بردار ما افغانستان حمایت کرده است و معتقد بود برای دستیابی به صلح باید مذاکرات بین الافغانی صورت بگیرد و در چارچوب قانون اساسی افغانستان با احترام به حاکمیت ملی و تمامیت ارضی این کشور گروه‌های مختلف و دولت افغانستان با هم گفت‌وگو کنند.
او همچنین گفت: این گروهی که به ایران آمده، گروه سیاسی طالبان است و سعی دارد از آن رویکرد سابق که خشونت آمیز و تروریستی بود دور و به عنوان یک گروه سیاسی با دولت افغانستان و سایر گروه‌ها وارد مذاکره شود، ما از این روند استقبال می‌کنیم و معتقدیم که این گفت‌وگوها بدون دخالت کشور‌های فرامنطقه‌ای به ویژه آمریکا می‌تواند به نتایج خوبی منجر شود، به شرط اینکه همه به قانون اساسی افغانستان احترام بگذارند و به دنبال تغییر و اصلاح این قانون در مقطع فعلی نباشند.
رئیس پیشین ستاد افغانستان در وزارت امور خارجه در ادامه گفت که حضور گروه طالبان در ایران نشان دهنده این است که کشور ما این ظرفیت را دارد که بتواند در روند صلح افغانستان تاثیرگذار باشد و دولت افغانستان و طالبان به این باور رسیدند، همچنین طالبان به این جمع بندی رسیده است که نمی‌تواند به آمریکا اعتماد کند. در دوره ترامپ چندین دور مذاکره در دوحه بین طالبان و آمریکا اتفاق افتاد که در تمام این مذاکرات در نهایت این آمریکایی‌ها بودند که با زیاده خواهی و دخالت‌های یک جانبه گرایانه خودشان در افغانستان اجازه ندادند مذاکرات به جمع بندی برسد که این از نظر ما قابل پیش‌بینی هم بود. به همین دلیل طالبان با ایران وارد مذاکره شد.
پاک آیین تصریح کرد: ایران از کمک کردن برای برقراری صلح در افغانستان استقبال می‌کند، همانطور هم که مسئولان کشور ما گفتند با دولت افغانستان در ارتباط با این مذاکرات هماهنگ هستیم و امیدواریم شاهد به نتیجه رسیدن این مذاکرات باشیم.
سید وحید ظهوری حسینی، کارشناس مسائل افغانستان در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، درباره سفر هیئت طالبان به ایران گفت که این سفر ابعاد مختلفی دارد، اما در این میان جایگاه جمهوری اسلامی ایران که به عنوان یک قدرت بزرگ منطقه‌ای در نظام بین الملل مطرح می‌شود بیش از سایر موضوعات اهمیت دارد، نکته مهم‌تر این است که گروه طالبان هم به قدرت ایران اذعان پیدا کرده‌اند.
وقتی بدون حضور ایران نمی‌توانند برای صلح افغانستان نتیجه بگیرند
ظهوری‌حسینی افغانستان کارشناس مسائل افغانستان همچنین گفت: در چندین جلساتی که در گذشته توسط آمریکایی‌ها، قطر و کشور‌های مختلف برای مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و طالبان به وقوع پیوست، اکثرا سعی می‌کردند که ایران را نادیده بگیرند، اما اکنون متوجه شدند که بدون حضور جمهوری اسلامی ایران نمی‌توانند نتیجه مطلوبی بگیرند. یکی دیگر از ابعاد سفر طالبان به ایران این است که با توجه به نزدیکی کشور ما به موضع دولت اسلامی افغانستان طالبان با ما به توافقی برسند و خواسته‌های تهران را در رابطه با دولت افغانستان مد نظر قرار دهند تا اگر اختلافی بین طالبان و دولت افغانستان به وجود آمد با توجه به رابطه نزدیک دولت اسلامی افغانستان با جمهوری اسلامی ایران این ظرفیت را توسط ما به وجود بیاورند که روابط خود را حفظ کنند و شرایط بهتری برای نتایج مطلوب مذاکرات در افغانستان به دست بگیرند.
او افزود: در چندین جلساتی که در گذشته توسط آمریکایی‌ها، قطر و کشور‌های مختلف برای مذاکرات صلح بین دولت افغانستان و طالبان به وقوع پیوست، اکثرا سعی می‌کردند که ایران را نادیده بگیرند، اما اکنون متوجه شدند که بدون حضور جمهوری اسلامی ایران نمی‌توانند نتیجه مطلوبی بگیرند. یکی دیگر از ابعاد سفر طالبان به ایران این است که با توجه به نزدیکی کشور ما به موضع دولت اسلامی افغانستان طالبان با ما به توافقی برسند و خواسته‌های تهران را در رابطه با دولت افغانستان مد نظر قرار دهند تا اگر اختلافی بین طالبان و دولت افغانستان به وجود آمد با توجه به رابطه نزدیک دولت اسلامی افغانستان با جمهوری اسلامی ایران این ظرفیت را توسط ما به وجود بیاورند که روابط خود را حفظ کنند و شرایط بهتری برای نتایج مطلوب مذاکرات در افغانستان به دست بگیرند.
طالبان ترسیده اند؟!
ظهوری‌حسینی با بیان اینکه این احتمال می‌رود با توجه به کنار رفتن دونالد ترامپ از کاخ سفید، طالبان احساس خطر کرده است، اظهار کرد: طالبان سعی دارد از طریق ایران موقعیت خود را حفظ و واشنگتن را بر انجام مذاکرات وادار کند تا در نهایت دولت افغانستان را در این راستا با خود همراه کند و به نتایج مطلوب خود برسد، اما در حال حضور ایران می‌تواند محور بسیار نجات بخشی برای استقرار صلح در افغانستان باشد.
کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به آغاز دور دوم هیئت‌های مذاکره کننده جمهوری اسلامی افغانستان و طالبان در قطر و دیدار‌هایی که پیشتر زلمی خلیلزاد نماینده آمریکا در امور افغانستان با برخی مقامات افغان داشت، تصریح کرد: خلیلزاد در گذشته تلاش‌هایی در رابطه با روند صلح انجام داده، اما او برای رسمیت دادن به طالبان، با این گروه رابطه برقرار کرد که عملی غیرقابل قبول و نسنجیده بود و مردم را نسبت به وی بدبین کرد. خلیلزاد کار را به جایی رساند که رسمیت دولت رسمی و قانونی افغانستان خدشه دار شود و در حالیکه دولت منتخب در افغانستان بر سر کار است بحث دولت موقت مطرح شود و شرایط به نفع طالبان رقم بخورد که خود داری اشرف غنی از دیدار با خلیلزاد هم به همین مسئله مربوط است.
ظهوری حسینی گفت: سیاستمداران افغان هم بهتر است به جای ملاقات با امثال خلیلزاد و دنبال کردن بحث حکومت موقت در افغانستان و برقراری ارتباط با طالبان، ارتباط خود را با دولت فعلی افغانستان بیشتر کنند. طالبان تمامیت خواه و دنبال حکومت مورد نظر خود هستند و اگر هم به حکومت موقت یا مشارکتی تن دهند برای هموار کردن مسیر در جهت رسیدن به خواسته هایشان خواهد بود.
این کارشناس سیاسی همچنین گفت: آمریکا در پی شکستی که در افغانستان خورده، به دنبال خارج کردن نیرو‌های خود از این کشور است و نیازی به نتیجه مذاکرات و توافقی دارد که بتواند نیرو‌های خود را از افغانستان خارج کند و توافق انجام شده را دلیل آن اعلام کند. برای امریکا فرقی نمی‌کند که حکومت افغانستان در اختیار چه گروهی باشد هدف آمریکا دستیابی به منافع خودش است حتی اگر از رهگذر ناامن کردن شرایط در افغانستان به آن برسد.
ظهوری حسینی تصریح کرد:کشور‌های خارجی و به ویژه آمریکا می‌خواهند روند صلح افغانستان را در انحصار خود داشته باشند چنانچه برخی کشور‌های دیگر مانند طرفداران عربستان سعودی، پاکستان و گروه‌های وابسته به آن‌ها هم برای باج خواهی در افغانستان حضور دارند.
