تنها ۳ هفته پس از تزریق نخستین دوز واکسن کرونا به نخستین فرد اسرائیلی - بنیامین نتانیاهو - در سرزمینهای اشغالی ، دولت صهیونیستی به پیشروترین دولت در انجام واکسیناسیون گسترده تبدیل شده است. تاکنون 20 درصد جمعیت سرزمینهای اشغالی دوز اول واکسن کرونا را دریافت کردهاند و حدود 200 هزار نفر نیز دوز دوم را دریافت کردهاند. این اطلاعات رسانههای دنیا را به تحقیق درباره چرایی این مساله کشانده است تا مشخص کنند چرا از بین همه کشورهای دنیا، این شهروندان سرزمینهای اشغالی باید باشند که نخستین دوزهای واکسنهای معروف کرونا از جمله فایزر را دریافت میکنند. دلایل این مساله البته بعد از مدتی به سرعت نمایان شد. روزنامه پلیتیکو1 اخیرا در گزارشی مطرح کرده است بنیامین نتانیاهو روز 7 ژانویه (۲ هفته پیش) اذعان کرده است توافق رژیم صهیونیستی با شرکت فایزر که ساخت واکسن را هم اینک انجام میدهد، بدین ترتیب بوده است که پذیرفته است در قبال دریافت 10 میلیون دوز واکسن کرونا که شامل 400 تا 700 هزار دوز در هر هفته میشود، اطلاعات درمانی تمام دریافتکنندگان واکسن را در اختیاز فایزر و سازمان جهانی بهداشت قرار دهد. بر اساس این توافق، رژیم صهیونیستی متعهد شده است اطلاعات جمعیتی را که واکسن را دریافت میکنند از جمله سن، جنس، سابقه درمانی و همچنین میزان تأثیرگذاری واکسن روی این افراد و عوارض جانبی آن در اختیار واکسنسازی فایزر و همچنین سازمان جهانی بهداشت قرار دهد.
فایزر اعلام کرده است 10 میلیون دوز برای این موسسه، مانند قطرهای از دریای واکسنهایی است که قرار است تولید کند و این شرکت قرار است در سال میلادی جاری 3/1 میلیارد دوز از واکسن خود را تولید کند. از زمانی که این واکسن در نیمههای ماه دسامبر سال گذشته میلادی با فشارهای شدید ترامپ در آمریکا مجوز استفاده اورژانسی گرفت، اسرائیل نخستین دولتی بود که این واکسن را نه به صورت اورژانسی، بلکه به صورت کامل مورد تأیید قرار داد تا به نخستین و پیشروترین دولت در انجام عمل واکسیناسیون تبدیل شود. این مساله البته از نظر سیاسی نیز برای نتانیاهو بشدت حیاتی بود. او که در خطر برگزاری چهارمین دوره انتخابات پارلمانی قرار دارد و احتمالا باید با رقبای سرسخت خود وارد میدان رقابت شود، در طول زمانی که جمعیت در سرزمینهای اشغالی بشدت درگیر مسائل کرونا شده بود و سرعت رشد مبتلایان بالا میرفت، هر روز با برگزاری تجمعاتی در مقابل دفتر کار خود یا خانهاش مواجه میشد. نتانیاهو اما برای باقی ماندن در قدرت (برای گرفتن مصونیت قضایی به دلیل پرونده فسادهای مالیاش) معاملهای با واکسنسازی فایزر انجام داد که این روزها جمعیت ساکن در سرزمینهای اشغالی را به موش آزمایشگاهی دنیا برای واکسن کرونا تبدیل کرده است. دلیل دیگر این امر نیز بالا رفتن سرعت شیوع کرونا در سرزمینهای اشغالی است که این منطقه را به یکی از مناطق خطرناک از لحاظ بهداشتی تبدیل کرده است. در این باره گزارش شده است تا به حال 495 هزار مورد ابتلا به کرونا در سرزمینهای اشغالی گزارش شده که در این میان 3689 نفر نیز جان خود را از دست دادهاند و این برای جمعیت کم[9 میلیونی]سرزمینهای اشغالی آمار بسیار بالایی است و دولت صهیونیستی را با مشکلات عدیدهای رو به رو کرده است. سرویس جهانی «بیبیسی» نیز در گزارش2 با تأیید این معامله، به صراحت تاکید کرد: «حالا اسرائیل به خوکچه آزمایشگاهی دنیا تبدیل شده است و دانشمندان هم اینک در حال بررسی اطلاعات و دادههای مربوط به شهروندان اسرائیلی برای دریافت نشانههای تاثیرگذاری واکسن در فاز اجرایی شدن روی جمعیتی عظیم در یک منطقه جغرافیایی هستند».
دلیل اصلی فایزر برای پذیرفتن این معامله از نظر نشریه پلیتیکو بسیار ساده است: فایزر هم اینک بستری آماده -در حد یک جمعیت زیاد- را در اختیار دارد که بتواند میزان تاثیرگذاری واکسن خود را روی آن جمعیت آزمایش کند و در عین حال به دلیل حساسیتها نسبت به جمعیتی که در این سرزمینها زندگی میکنند، اگر واکسیناسیون در سرزمینهای اشغالی با موفقیت انجام شود، فایزر دیگر میتواند حرف آخر در بازاریابی بینالمللی در سراسر جهان را بزند. این تجربه با این حال به نظر میرسد چندان هم موفقیتآمیز نبوده است و حالا قمار نتانیاهو برای تضمین آینده سیاسیاش با خطرات جدی روبهرو شده است.
* پرداخت هزینه گزاف برای موش آزمایشگاهی شدن!
نکته جالب در داستان خوکچه آزمایشگاهی شدن جمعیت سرزمینهای اشغالی این است که مقامات صهیونیست هنوز از جزئیات معامله خود با فایزر و سازمان جهانی بهداشت اطلاعی به رسانهها ندادهاند و به سؤالات در این باره که هر دوز واکسن را به چه قیمتی خریداری کردهاند نیز پاسخی نداده و اعلام کردهاند قراردادشان با فایزر «محرمانه» است. در نهایت روز 5 ژانویه بود که مقامات صهیونیست به صورت غیررسمی بیان کردند قیمت واکسن برای هر نفر 30 دلار محاسبه شده است. این رقم نیز غیرمنطقی و گران به نظر میرسد، چرا که در اتحادیه اروپایی نرخی که برای واکسنهای مختلف در نظر گرفته شده بشدت پایینتر از قیمتی است که صهیونیستها به شرکت فایزر پرداختهاند. با وجود اینکه کشورهای مختلف اعلام کردهاند معاملاتشان با کارخانههای تولید واکسن محرمانه است و قیمتهای واکسن را تا زمانی که واکسیناسیون به صورت کامل انجام نشود، رسانهای نمیکنند، چندی پیش وزیر کشور بلژیک به صورت اتفاقی لیستی از قیمتهای واکسنها را در توئیتر خود اعلام کرد که بدین شرح بود: واکسن آسترازنکا آکسفورد: 78/1پوند، واکسن جانسون و جانسون: 5/8 دلار، واکسن سانوفی: 56/7 پوند، واکسن فایزر: 12 دلار و واکسن مدرنا 18 دلار.
البته بعد از چند دقیقه این توئیت از صفحه وزیر کشور بلژیک پاک شد اما گروههای طرفدار شفافیت سیاسی و اقتصادی در اتحادیه اروپایی بارها کشورهای مختلف این اتحادیه و مسؤولان اتحادیه اروپایی را تحت فشار گذاشتهاند رقمهای پرداختی را به صورت شفاف با مردم در میان بگذارند و از منتشر شدن این توئیت نیز حمایت کردهاند.3 همه این خبرها در حالی منتشر شد که دوشنبه هفته گذشته یکی از شبکههای تلویزیونی اسرائیل اعلام کرد مبلغ لو رفته درباره خرید هر واکسن فایزر بسیار بالاتر و 47 دلار برای هر واکسن است!4
نتانیاهو برای پرداخت این میزان مبلغ بالا بهانهها و توجیههای جالبی نیز مطرح کرده و بارها به روابط بسیار نزدیکش با «آلبرت بورلا» مدیرعامل فایزر اشاره کرده که نشان دهد این دوستی باعث اجرای این توافق و پیشرو شدن اسرائیل در واکسینه کردن ساکنان سرزمینهای اشغالی بوده است. نتانیاهو بارها گفته است: «من همیشه با آنها صحبت میکنم. آلبرت از یک خانواده یهودی با اصالت است. او دوست خیلی خوبی برای اسرائیل است».
* نتیجه واکسیناسیون بزرگ چه بوده است؟
داستان واکسیناسیون بزرگ فایزر در سرزمینهای اشغالی زمانی جالبتر میشود که نگاهی به آمارهای شیوع کرونا در این منطقه و میزان تأثیرگذاری واکسن در این باره داشته باشیم. آنطور که روزنامه صهیونیستی هاآرتص5 مطرح کرده از زمان واکسیناسیون سراسری در سرزمینهای اشغالی، تست کرونای هزاران اسرائیلی پس از دریافت واکسن فایزر مثبت شده است. این روزنامه گزارش داده است: بیش از 12400 اسرائیلی طی ۲ هفته پس از دریافت واکسن، به کرونا مبتلا شدهاند. این در حالی است که 69 تن از این تعداد دوز دوم واکسن را نیز دریافت کرده بودند. 5348 تن از آنها تنها یک هفته پس از دریافت واکسن مبتلا به کرونا شدهاند و 5585 تن از آنها نیز بین 8 تا 14 روز پس از دریافت واکسن مبتلا به کرونا شدهاند. این در شرایطی است که در سرزمینهای اشغالی سیاستهای قرنطینه از زمان آغاز واکسیناسیون دنبال شده و تنها اعمال محدودیتها میتوانست از تعداد مبتلایان به کرونا کم کند اما در عمل تعداد مبتلایان بالا رفته و نشان داده است مهمترین کارکرد واکسن که قطع زنجیره شیوع ویروس نیز هست، عملی نشده است.