انتخابات ریاست جمهوری یکی از انتخابات مهم و سرنوشت ساز کشور است زیرا عامل استحکام و مشروعیت نظام جمهوری اسلامی در حضور و مشارکت بالای مردم در صحنه‌ها بوده است.
در آستانه انتخابات سراسری ریاست جمهوری و شورا‌های اسلامی شهر در خرداد ماه سال آینده قرار داریم؛ محمدرضا باهنر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و دبیر کل جامعه اسلامی مهندسین در این گفت‌وگو به تشریح عملکرد، چشم اندازها، مواضع و دیدگاه‌های خود نسبت به احزاب و جریان‌های سیاسی، مشارکت مردم و انتخابات ۱۴۰۰ می‌پردازد.
از گزینه‌های مطرح شده خبر دارید که چه افرادی به عنوان اسامی نهایی جریان اصولگرا برای حضور در انتخابات مطرح شده اند؟
باهنر: همه گزینه‌ها در حال حاضر رسانه‌ای شده؛ الحمدلله فراوانی نعمت است و از هر طرفی اسامی مختلفی مطرح شده است. برخی خودشان را مطرح کرده اند و عده‌ای دیگر هم رسانه‌ها از آن‌ها اسم برده اند و افرادی دیگر در محافل مطرح شده اند و در نهایت برخی هم علی رغم اینکه اسمشان در محافل برده شده است، حضور خود در انتخابات را تکذیب کردند.
اما پاسخ نهایی این است که انتخابات ریاست جمهوری در کشور ما به دلیل نبود چند حزب جامع، فراگیر و ضابطه‌مند معمولا در یکی دو ماه آخر شکل می‌گیرد و با این اخبار پراکنده نمی‌توان حدس نزدیک به یقین زد و باید فعلا منتظر ماند.
در شورای ائتلاف اصولگرایان چطور؟ اسمی در جلسات از کسی برده می‌شود؟
باهنر: هنوز برای وارد شدن به مصداق‌ها زود است و در حال حاضر اسامی مختلف تنها توسط رسانه‌ها مطرح می‌شود.
در خصوص لیست شورای شهر چطور؟
باهنر: نه آن هم هنوز وارد مصداق نشده است.
رئیس جمهور وارداتی نیست/ ریاست جمهوری ترکیب سه عنصر علم، هنر و تجربه
چقدر جوان بودن نامزد‌ها در بین اسامی که بررسی می‌شوند اهمیت دارد؟
باهنر: درباره مسئله دولت و رئیس جمهور اگر توجه کنیم می‌بینیم که رهبری در بیانیه گام دوم انقلاب اسلامی به جوان بودن تاکید کردند، اما ایشان در صحبت‌های بعدی خود فرمودند که مقصود از عبارت جوان، بی تجربه بودن نیست و باید رویکرد جوانگرایانه داشته باشد؛ یعنی مسئله جوانگرایی به دور از انتخاب افراد جوان برای سمت‌های مختلف است.
یعنی جوان بودن را در سن نمی‌بینید و در عملکرد می‌بینید؟
باهنر: نه لزوما اینطور نیست؛ هم عملکرد رئیس جمهور و هم تیمی که او برای خود انتخاب می‌کند جزو عوامل موثر این مسیر است؛ مثلا در نظر داشته باشید که رئیس جمهور سن بالایی دارد، ولی وزرا و کابینه افراد جوان و سر حال هستند، این کابینه می‌تواند موفق ظاهر شود.
در دنیای نظامی گری هم می‌بینیم وقتی که قرار است فردی به فرماندهی برسد حتما باید قبل از آن درجات مختلف نظامی را طی کند و اگر خیلی کار مهمی انجام داده باشد و اتفاق خاصی رقم زند می‌تواند به درجه سرداری یا امیری برسد. این موضوع را در دنیای نظامی گری قبول داریم، ولی هنوز نتوانسته ایم در عالم سیاست به این حقیقت دست پیدا کنیم؛ اگر در دنیای سیاست کسی می‌خواهد به درجه بالا برسد باید سلسله مراتبی را طی کند و هیچ کس نمی‌تواند از سربازی به سرداری برسد و باید حتما تجربه‌هایی به دست آورد.
ریاست جمهوری یک مدیریت بسیار کلان است و ترکیبی از سه عنصر علم، تجربه و هنر است؛ کسی که فقط مجرب باشد و علمش را نداشته باشد مدیر قوی محسوب نمی‌شود، حتی کسی که تجربه و علم را داشته باشد باید در کنارش هنر و شگرد مدیریت کردن را بلد باشد تا بتواند در سطح کلان کشور مدیریت کند، بنابراین باید در انتخابات ریاست جمهوری به دنبال چنین فردی باشیم.
آیا در بین گزینه‌های احتمالی مطرح شده برای انتخابات ریاست جمهوری چنین فردی وجود دارد؟
باهنر: نباید صفر و صدی نگاه کنیم؛ ما که نمی‌توانیم رئیس جمهور از خارج وارد کنیم، قاعدتا باید بین آدم‌ها انتخاب کنیم که در کشور افرادی با پتانسیل‌های خوبی وجود دارند که می‌توانند کار‌های بزرگی انجام دهند. کما اینکه دیدیم در چند سال گذشته به چند جوان میدان دادیم و در صنایع موشکی و هسته‌ای موفق ظاهر شدیم و توانستیم افتخارات بزرگی به دست آوریم و در مدت کوتاهی به فناوری‌هایی دست پیدا می‌کنند که کشور‌های دیگر در مدت طولانی به دنبال دستیابی به آن هستند.
مثلا در همین قضیه واکسن کرونا دیدیم که با وجود تحریم‌های شدید و سخت و با تلاش متخصصین، کشور ما در بین چند کشور تولید کننده واکسن کرونا در کنار کشور‌های بزرگ دنیا قرار گرفته و واکسنی که تولید شده مورد تایید سازمان بهداشت جهانی هم قرار گرفته است. بله به صورت بالقوه در کشور ما افراد زیادی وجود دارند که می‌توانند مدیریت قوی داشته باشند و موفق ظاهر شوند، اما باید شرایط را برای آن‌ها فراهم کنیم تا بتوانند خوش بدرخشند.
ممکن است دقایق آخر ورق برگردد
پس هنوز به صورت قطعی روی شخص خاصی به جمع بندی نرسیدید، درسته؟
باهنر: ممکن است روی برخی افراد اتفاق نظر و جمع بندی‌هایی داشته باشیم، اما چون تصمیمات قطعی نیست و اعلام اسامی مشخص شده به صلاح نیست و نمی‌توان در عالم سیاست به صورت قطعی نظر داد، ممکن است در دقایق آخر اتفاقاتی رخ بدهد که ورق برگردد و شرایط طور دیگری رقم بخورد. تا ثبت نام‌ها انجام نشود و شورای نگهبان بررسی‌های خود را انجام ندهد و نتایج را به صورت قطعی اعلام نکند نمی‌توانیم نظری در خصوص انتخابات و افرادی که در آن حاضر می‌شوند بدهیم.
علت حضور ضعیف در انتخابات چیست؟
بزرگ‌ترین مشکلی که الان احزاب با آن مواجه هستند چه چیزی است؟
باهنر: ما به دو سه حزب قدرتمند در کشور نیاز داریم که تا امروز در کشور شکل نگرفته است، موانعی وجود دارد که به هر دلیلی از تشکیل دو سه حزب قدرتمند در کشور جلوگیری کرده است. نکته بعدی این است که فعالان سیاسی به هر انتخاباتی که نزدیک می‌شوند عمده وقت خود را صرف وحدت درون خود می‌کنند.
هر سه جریان اصلی کشور یعنی اصولگرایان، اصلاح طلبان و معتدلین در آستانه انتخابات دور هم جمع می‌شوند و تصمیم می‌گیرند که چطور وحدت کنند؛ همین اتفاق می‌افتد که بیشتر وقت بر سر وحدت پیش می‌رود و ۷۰-۸۰ درصد انرژی ما صرف انرژی درونی می‌شود و در نهایت ۲۰-۳۰ درصد انرژی صرف برنامه‌های انتخاباتی و حضور فعال در انتخابات می‌شود و حضور در انتخابات ضعیف می‌شود.
چطور می‌شود که جلساتی با حضور برخی افراد و نامزد‌های احتمالی برگزار می‌شود؟
باهنر: فعلا در حال ارزیابی نامزد‌ها هستیم و جلساتی با حضور اسامی مختلف برگزار می‌کنیم؛ این به این معنی نیست که ما شخص خاصی مدنظر داریم یا قصد حمایت از شخص خاصی را داریم.
مثلا در چند هفته گذشته جلساتی با حسین دهقان و رستم قاسمی داشتیم، ولی این به این معنی نیست که آن‌ها را برای انتخابات مدنظر داشته باشیم؛ جسارتی به این عزیزان نمی‌کنیم، ولی فعلا در حال بررسی برنامه‌های افراد هستیم تا بتوانیم به یک برنامه جامع و شخص مدنظر خود برسیم، ولی در حال حاضر تشکیلات، تشکل‌ها و شورای ائتلاف هنوز به گزینه قطعی نرسیده است.
چرا در کشور شاهد ائتلاف‌های موقت هستیم؟ چرا هیچ موقع ائتلاف پایدار شکل نمی‌گیرد؟
باهنر: اگر در کشور چند حزب قدرتمند داشته باشیم می‌توانیم انتخابات خوبی هم در کشور داشته باشیم و قدرتمند در انتخابات‌ها ظاهر شویم. در حال حاضر بیش از صد حزب در وزارت کشور به ثبت رسیده است که چند سال پیش به صورت خود اظهاری گرایش‌های خود را اعلام کردند. اگر این چند حزب با هم جمع شوند و در کنار هم فعالیت کنند می‌توانند همگرایی‌هایی داشته باشند و قدرتمند در عرصه‌های مختلف ظاهر شوند.
ضمن اینکه تجمیعات و ائتلاف‌ها تنها در آستانه انتخابات هستند که معنی پیدا می‌کند، وگرنه در غیر از انتخابات ائتلاف‌ها معنی ندارد، چون کار خاصی انجام نمی‌شود و دلیلی ندارد که احزاب بخواهند دور هم جمع شوند؛ نزدیک انتخابات است که احزاب و گروه‌ها نیاز به همگرایی دارند و باید برای مباحث مختلف ائتلاف تشکیل دهند.
اصلاح طلب‌ها در تشکیل ائتلاف از اصولگرایان بهتر و قوی‌تر نیستند
چرا اصولگرا‌ها شب انتخابات به فکر وحدت می‌افتند و چیزی مثل ائتلاف اصلاح طلب‌ها و شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلبان را بین اصولگرایان نمی‌بینیم؟
باهنر: در مورد اتحاد اصلاح طلب‌ها باید گفت که در آن‌ها نیز عملا یک عده حذف می‌شوند. یک سری اصلاح طلب رادیکال هستند که با شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح طلب‌ها کاری ندارند و با خارجی‌ها کار می‌کنند و در مجموع وارد نمی‌شوند.
ما اصولگرایان وقتی گرد هم می‌آییم، هدف وحدت صد درصدی است، البته این چشم انداز به معنای رسیدن به آن صد درصد نیست و گاهی اوقات به ۸۰ و گاهی به ۸۵ درصد آن می‌رسیم. در این ائتلاف، پایداری‌ها با مواضع نسبت تند خود باید به همراه رهپویان، جامعه روحانیت مبارز و موتلفه که یک حزب سنتی است همراه باشند. آیت الله مهدوی کنی می‌گفت که وقتی ما از وحدت می‌گوییم، منظورمان وحدت مواضع نیست؛ منظور همکاری برای انتخابات است.
ما نه تنها با پایداری ها، بلکه با موتلفه نیز که در یک جبهه هستیم، ممکن است اختلاف نظر زیاد داشته باشیم، اما در انتخابات با هم همکاری می‌کنیم. زمانی که ائتلاف تشکیل شد تمام مواضع جهت پیدا می‌کند و یک موضع می‌شود؛ در واقع اصلاح طلب‌ها در تشکیل ائتلاف از ما بهتر و قوی‌تر نیستند.
مشارکت مردم در انتخابات، حرفی فراتر از انتخابات می‌زند/ رقابت جدی عامل مشارکت همه مردم
رقابت بین اصولگرا‌ها بهتر است یا اصولگرا‌ها و اصلاح طلب ها؟
باهنر: بر اساس سخن امام، میزان رای ملت است؛ مقام معظم رهبری هم بار‌ها گفتند، مشارکت مردم در انتخابات، حرفی فراتر از انتخابات می‌زند و آن، مشروعیت نظام است. در سال ۸۸ هم که فتنه شد، به هر حال ۱۳ میلیون یک طرف رای دادند و ۲۵ میلیون طرف دیگر؛ حضرت آقا هم همیشه در صحبت هایشان می‌فرمودند که ۴۰ میلیون نفر به پای صندوق‌ها آمدند؛ نمی‌گفتند ۲۵ میلیون به پای صندوق آمدند.
مهم آن است که همه مشارکت کنند. برای اینکه همه بیایند باید رقابت جدی باشد. اگر ما رقابت بین اصولگرا‌ها می‌گوییم، یعنی عملا بخشی از رای دهندگان حذف می‌شوند. وقتی مردم می‌بینند یک نامزد مطلوب ندارند، در انتخابات شرکت نمی‌کنند؛ اگر بگوییم رقابت فقط بین اصولگرا‌ها باشد، عملا ۳۰،۴۰ درصد را حذف می‌کنیم.
در نظام مردم سالار دینی باید نامزد‌ها طوری باشند که هرکس که می‌خواهد رای بدهد، یک نامزد مطلوب بین نامزد‌ها پیدا کند.
یعنی در انتخابات یک نماینده اصلاح طلب و یک نماینده اصولگرا باید باشد؟
باهنر: ممکن است در انتخابات یک نفر اصلاح طلب، یک نفر اصولگرا و یک نفر معتدل و وسط باشد. همچنین ممکن است یک نفر از اصولگرا نباشد، برای مثال سال ۹۶ سه نفر اصولگرا و سه نفر اصلاح طلب بودند. مقصود یک نفر نیست بلکه مقصود دو یا حتی سه تا جریان اصلی است.
آیا تعداد زیاد نامزد‌ها سبب پوشش سلایق بیشتر مردم و دموکراسی بیشتر است؟
باهنر: تعداد زیاد نامزد‌ها در دموکراسی و مشارکت بیشتر مردم حتما اثر دارد، البته این به این معنی نیست ۴۰ تا نامزد انتخاباتی داشته باشیم، چون در این صورت مردم سردرگم می‌شوند، اما جریان‌های مختلف باید یک نامزد داشته باشند.
آیا فعالیت‌های احمدی نژاد به اصولگرایان ضربه می‌زند؟
باهنر: برای آقای احمدی نژاد و خودمان دعا می‌کنم که عاقبتمان ختم بخیر شود.
