در جریان برگزاری سمینار اقدامات زورمدارانه یکجانبه و پیامدهای آن در چارچوب همه گیری کرونا که از سوی نمایندگی‌های دائم جمهوری اسلامی ایران، ونزوئلا و کوبا نزد سازمان های بین المللی در وین و با شرکت ۳۸ کشور عضو سازمان ملل از طریق ویدئو کنفرانس برگزار شد، خانم «آلنا دوهان» گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد پیامدهای منفی اقدامات زورمدارانه یکجانبه در بهره‌مندی از حقوق بشر، با اشاره به اینکه تحولات اخیر و سیاست تحریم ها از سوی برخی دولت‌ها موجب افزایش شدید فشار بر موضوعات بشردوستانه به ویژه در موج دوم کرونا شده است، اظهار داشت: همه گیری کرونا یک چالش جهانی را به ویژه برای حقوق بشر و از جمله حق حیات، بهداشت، و غذا ایجاد کرده است.
وی با یادآوری اینکه هر فرد در هر نقطه جهان با این مشکل در خطر است، به تأکید مکرر سازمان ملل و سایر سازمان‌های بین المللی درباره اثرات مخرب تحریم‌های یکجانبه و نیاز به همبستگی و احترام کامل به حقوق بشردر بحبوحه کرونا اشاره کرد و افزود: از زمان انتخابم به این سمت، بارها خواستار حذف و به حداقل رساندن تمامی تحریم‌های یکجانبه، از جمله در خصوص رفع موانع تجاری به ویژه آنهایی که مربوط به تعاملات بانکی برای خرید داروها، تجهزات پزشکی و سایر اقلام ضروری می‌شوند، شده‌ام، اما متاسفانه سطح همبستگی و همکاری بین‌المللی برای این موضوع کافی نیست و نتایجی حاصل نشده است.
*آمریکا، شرکت‌هایی را که در تلاش برای ارسال دستگاه‌های تنفسی به ایران بودند، وارد فهرست تحریم‌ها کرد
این گزارشگر ویژه سازمان ملل در ادامه با اشاره به اینکه متاسفانه برخی دولت‌ها به ابزارها و رویه‌های جدیدی برای تقویت تحریم‌های یکجانبه علیه اهداف خود متوسل شده‌اند، افزود: ایالات متحده آمریکا از زمان شیوع کرونا، تهدید و اقدام به تحریم‌های یکجانبه را از جمله از طریق به کارگیری رویه‌های تحریمی جدید برای متهم کردن چین به علت گسترش بیماری و اعمال تحریم‌های جدید علیه آنهایی که به دنبال اقدامات جبرانی در برابر بیماری کرونا بودند، افزایش داده است.
دوهان در ادامه به برخی موارد مستند نقض حقوق بشر بر اثر اعمال تحریم‌های یکجانبه در دوران کرونا پرداخت و عنوان کرد: آمریکا، شرکت‌هایی را که در تلاش برای ارسال دستگاه‌های تنفسی به ایران بودند، وارد فهرست تحریم‌ها کرد. به خاطر تحریم‌ها، کوبا از دریافت کمک‌ها از جوامع مدنی محروم بوده است. آنها نیز نتوانسته‌اند دستگاه‌های تنفسی مورد نیاز را از تولیدکنندگان اروپایی تهیه کنند. همچنین ونزوئلا از فروش نفت مورد نیاز برای برنامه‌های انسانی به علت اعمال تحریم‌ها بر شرکت‌های نفتکش محروم شده است.
* وخامت وضعیت بیمارستان‌های ونزوئلا
وی با ذکر این نکته که سازمان‌های حقوق بشری از وخامت وضعیت بیمارستان‌های ونزوئلا گزارش داده‌اند، گفت: همچنین تهیه مواد شوینده برای اهداف پزشکی و شست و شوی دست‌ها ناممکن شده است.
آلنا هان یادآور شد: به علت تحریم‌ها، کمک‌های بانک جهانی به ایران، ونزوئلا، کوبا و سودان متوقف شده است. علاوه بر این‌ها، ایالات متحده ۱۸ بانک ایرانی را در ماه اکتبر در فهرست تحریم قرار داد که مانع امکان تهیه اقلام پزشکی تهیه شده توسط شرکت‌های اروپایی شد؛ به ویژه داروهای حیاتی مورد نیاز دیابتی‌ها در سراسر کشور.
وی افزود: تحریم‌ها باعث افزایش چند برابری قیمت اقلام‌های مورد نیاز ضروری شده است. بانک انگلستان درخواست ونزوئلا و سوریه را برای آزادسازی بخشی از مبالغ توقیف شده برای استفاده از تدابیر اضطراری رد کرد. برخی تلاش‌های انجام شده توسط این دسته از کشورها برای تولید واکسن، از سوی آمریکا به عنوان تلاش برای ساخت سلاح‌های بیولوژیکی توصیف شده است.
*پزشکان ایرانی قادر به دستیابی به مطالب علمی در اینترنت نیستند
گزارشگر ویژه سازمان ملل ادامه داد: دسترسی به دانش و علم پزشکی نیز از تحریم‌ها متاثر شده و پزشکان ایرانی قادر به دستیابی به مطالب علمی در اینترنت نیستند. تحریم‌های یکجانبه، همه گیری کرونا را بسیار وخیم تر و فاجعه بارتر کرده است. ممانعت از دسترسی به غذا، تجهیزات و علوم پزشکی، برق و انرژی در بحران کرونا منجر به نقض حق حیات می‌شود.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه تحریم‌های یکجانبه در بحران کرونا، ۲۰ درصد اعضای سازمان ملل را تحت تاثیر قرار داده و آنها را نسبت به سایر دولت‌ها آسیب پذیرتر کرده است، افزود: عمیقا نگرانم که علیرغم درخواست‌های مکرر برای همبستگی و کاهش پیامدهای تحریم‌ها در بحران کرونا و علیرغم انجام برخی اقدامات از سوی برخی دولت‌ها، با این حال، رویه ارائه کمک‌های انساندوستانه پیچیده، گیج کننده و نامناسب است.
دوهان با بیان اینکه تحریم‌ها باعث شده تا دولت‌ها نتوانند پروژه‌های مناسب توسعه‌ای را اجرا کنند، گفت: متاسفانه دولت‌های اعمال کننده تحریم‌های یکجانبه نیز هیچ ارزیابی از پیامدهای تحریم‌ها ارائه نکرده‌اند.
*سازمان‌ها و نهادهای تأثیرگذار تلاش خود را برای کم کردن اثرات منفی تحریم‌ها بر موضوعات انساندوستانه به کار ببرند
وی از همه سازمان‌ها و نهادهای تأثیرگذار درخواست کرد تا تمام تلاش خود را برای کم کردن اثرات منفی تحریم‌ها بر موضوعات انساندوستانه به کار ببرند و همچنین تأکید کرد: بایستی تدابیری اتخاذ شود که هیچ یک از اقلام ضروری ذکر شده ذیل تحریم‌ها قرار نگیرد و تحریم سازوکارهای کانال‌های مالی برای نقل و انتقالات کمک‌های بشردوستانه به ویژه در بحران‌ها بایستی تعلیق و برچیده شود.
گزارشگر ویژه سازمان ملل در پایان با اشاره به اینکه سازوکار کمک‌های بشردوستانه بایستی تغییر پیدا کند و سازوکاری شفاف برای ارائه کمک‌های بشردوستانه در زمان‌های بحران ارائه شود، افزود: همچنین، بایستی تعریف دقیق‌تری از وضعیت‌های بحرانی مانند بیماری‌های همه گیر، بلاهای طبیعی و غیره ارائه و مورد توافق قرار گیرد تا کمک‌های انساندوستانه از طریق کانال‌های شفاف، بدون هیچ مشکلی در زمان مورد نیاز ارسال شود.
