یکی از تاکتیکهایی که هر نیروی مسلحی باید از آن استفاده کند, تاکتیک زمینهای مسلح است. "تاکتیک زمینهای مسلح" همانطور که از نامش پیداست به معنای این است که زمینی که قرار است در آن عملیات انجام شود با ادوات و تجهیزات نظامی پر میشود که راه دشمن را برای ورود به آن غیرقابل نفوذ خواهد کرد. مهمترین تجهیزات نظامی برای پیاده سازی تاکتیک زمین مسلح ؛ مینهای جنگی و سیم خاردارهای وسیعی هستند که کار نفوذ یا پیشروی را سخت میکنند.
سیم خاردارها و مینهای جنگی باعث میشود تا دشمن در شرایط رزمی در پیشروی دچار مشکلات جدی شود و این گزینه از اصل غافلگیری نیروهای خود جلوگیری خواهد کرد؛ زیرا پیشروی دشمن را به شدت کُند می کند و به قول معروف آنها را گیر می اندازد.
اولین باری که نیروهای کشورمان با تاکتیک زمینهای مسلح رو به رو شدند؛ پس از عملیات بیت المقدس بود. در حد فاصل عملیاتهای بیت المقدس و رمضان؛ دشمن بعثی اقدام به استفاده از تاکتیکی موسوم به زمین مسلح نمود؛ یعنی در عملیاتهای مسلم بن عقیل؛ والفجرمقدماتی و والفجر یک و غالب عملیاتهای پس از آن رزمندگان اسلام پیش از رویارویی با دشمن ابتدا باید با این زمینها می جنگیدند و بعد از شکست دادن این زمینها به ارتش بعث می رسیدند که این موضوع کار را بسیار دشوار می کرد.
اولین میدانهای مین دشمن یا همان زمینهای مسلح دشمن بعثی در دوران دفاع مقدس در مناطق جنوبی طراح و دب حردان در نزدیکی اهواز و هویزه، حمیدیه، سوسنگرد بود که میرسید به کرخه و فکه و مهران و سرپل ذهاب و کورموش و بازی دراز. زمین مسلح دارای اینقابلیت است که در منطقه نبرد با حداقل نفرات، حداکثر تلفات انسانی و تجهیزاتی را به نیروی دشمن وارد کرده و در مدت زمان کوتاهی کلیه مناطق اشغال شده را با حجم و قدرت آتش انبوه به صورت همزمان یا مرحله به مرحله منهدم خواهد کرد.
انواع زمین مسلح (میدان مین) از لحاظ کارکرد
میدانهای حفاظتی: برای حفاظت از ورود به یک محل خاص توسط افراد غیر و در نظر گرفتن محلی خاص یا برای افراد خودی استفاده میشود.
سد کننده یا هدایتی: قویترین میدان مین دنیاست که در آن ۶ نوار مین وجود داشت که هیچ قدرتی از آنجا نمیتوانست بگذرد؛ چه زرهی و پیاده، زیرا ۶ نوار مین سد کننده میبود و در تمام دنیا تا قبل از جنگ ایران و عراق این امر مرسوم بود.ارتش بعث با ورود مینهای گوجهای و فیلتری و مانند آنها که با دست و ماشین مین کاری کاشته میشدند و یا حتی با بالگرد هم میتوانستند این میدانها را پخش کنند و در زمین کار گذاری شوند کمی کار را سخت کرد.
انواع مین از لحاظ میزان تلفات
مین خوشهای که تا فاصله ۱۰۰ متری تلفات میگیرد
مین انفجاری که در دو دستهبندی سبک و سنگین تولید میشوند
مین ضد تانک که دو نوع سبک و سنگین دارد
مین صوتی که با امواج منتشرشده از هدف منفجر شود
مین ضد هوابُرد که در محلهای احتمالی پیاده شدن نیروهای هوابرد کار گذاشته شود
مین ضد نفر که برای وارد کردن تلفات و ضایعات به افراد پیاده دشمن و ناتوان کردن آنها استفاده می شود
مین کفنشین که پس از رها شدن از ناو یا زیردریایی یا هواپیما در کف دریا قرار گیرد و دارای حسگرهای عملکننده از نوع مغناطیسی و آوایی و فشاری باشد؛ این گونه مین برای نابودی شناور سطحی و زیرسطحی به کار میرود
مین شیمیایی که محتوای آن مواد شیمیایی سمی برای کشتن افراد یا از کار انداختن یا آلوده کردن وسایل و زمین است
مین دور فرمان مینی که از ایستگاه فرمانِ راه دور هدایت و منفجر شود
مین مشقی که نوعی مین آموزشیِ دودزا است که به آن مین بیاثر نیز گفته میشود
مین تأخیری که مدتی پس از تحریک شدن منفجر شود و اغلب پشت سر نیروهای عقبنشینیکننده و برای به ستوه آوردن و انهدام نیروهای تعقیبکننده دشمن به کار رود
مین فوگاز مینی که به محض انفجار آن تکههای فلزی یا اشیای دیگر در جهتهای پیشبینیشده پرتاب میشود
مین مهارشده که با استفاده از لنگر به کف دریا ارسال میشود؛ این مین در زیر آب شناور است و با برخورد بدنه کشتی به آن منفجر میشود
مین پخشی که به وسیله هواپیما، بالگرد، توپخانه یا خودروهای زمینی پخش میشود و در زیر خاک قرار داده نمیشود