گروه اجتماعی- نوروز در استان ها و شهرهای مختلف کشورمان به شیوه های مختلفی گرامی داشته می شود که هر یک زیبایی خاصی به این جشن ملی و باستانی می بخشند.
به گزارش افکارخبر، عید نوروز برابر با اول فروردین ماه، جشن آغاز سال و یکی از کهن‌ترین جشن‌های به جا مانده از دوران باستان است و مردم مناطق مختلف ایران عید نوروز را جشن می‌گیرند.
برای آشنایی بیشتر با رسوم و آیین گرامی داشت نوروز به بررسی چگونگی استقبال و برگزاری این جشن ملی در استان های مختلف می پردازیم:
خراسان شمالی
هر یکی از اقدام مختلف در این استان اعیاد ملی، مذهبی و محلی را به شیوه خاص خود برگزار می کنند.
ترکمن ها عقیده دارند زمانی که جمشید به عنوان چهارمین پادشاه پیشدادیان بر تخت سلطنت نشست آن روز را نوروز نامیدند. ترکمن ها دراین روزها با پختن غذاهای معروف نوروزی مانند: نوروز کجه، نوروز بامه، سمنی (سمنو) و اجرای بازی های مختلف توسط جوانان
ترکمن حال وهوای دیگری به این جشن و شادی می دهند. در ایام نوروز مسابقات مختلفی در بین ترکمن ها برگزار می شود که می توان به مسابقات اسب دوانی، کشتی، پرش برای گرفتن دستمال از بلندی، خروس جنگی،شاخ زنی میش ها، شطرنج بازی، مهره بازی و تاب بازی اشاره کرد.
همچنین دید و بازدید در ایام نوروز در میان مردم ترکمن از جایگاه و منزلت خاصی برخورداراست.
خراسان رضوی
مردم خراسان رضوی برای فرارسیدن نوروز تدارک ویژه ای می بینند که صله رحم شاخص ترین و نظافت منزل و تهیه لباس نو متداول ترین آنهاست.
در این استان هفت سین و سیزده بدر جایگاه خاصی دارد و مردم با توجه به تعطیلات این روزها به آشتی و همدلی اهمیت ویژه ای می دهند.
خراسان جنوبی
در شهر بیرجند با کاشت سرسوزی (کاشتن سرسبزی ) مردمان به استقبال عید می روند؛ مردمان قدیم برخلاف جوانان امروز این آداب و رسوم کهن را گرامی داشته و در حفظ و بهتر برگزار کردن آن تلاش فراوان داشتند. اهالی بیرجند به فروردین، ماه نوروز می گویند.
شـیرینــی پـزان، نـان پـزان، کدورت زدایی، پرداخت دین، فاتحه خوانی، خانه تکانی سال نو و آماده کردن آجیل شب عید مانند کشمش، عناب، نقل، پخته و تفت دادن یا شور کردن تخمه و پسته و دید و بازدید بزرگان فامیل و اقوام از مراسم مرسوم در این ایام است که با شور خاصی انجام می شود.
کاشتن سرسبزی یا به قول بیرجندی ها سرسوزی (sar suzi) یکی از آیین های پابرجا در ایام عید است که حدود یک ماه مانده به عید در ظرف های کوچک یا بزرگ مقداری جو، گندم، عدس یا ماش می کارند تا روز عید سرسبز باشد.
پاکیزه بودن در هنگام ورود سال نو نیز از آدابی است که اهالی بیرجند مقید به انجام آن هستند و اعتقاد دارند که سال نو را باید با تنی پاک آغاز کرد.
حنابندان یکی دیگر از مراسم مردم این سرزمین است که برخی از بزرگسالان با آمدن عید نوروز با رنگ کردن موهای سر و انگشتان خود با حنا به استقبال نوروز می روند. یکی دیگر از مراسم نوروزی در استان خراسان جنوبی، رسم شاه مولایی است که در مناطق شهری و روستایی خراسان جنوبی مرسوم است و انجام آن بدین ترتیب است که چند روز مانده به نوروز افراد خیر و معتمدان محل با مراجعه به ثروتمندان اقدام به تهیه اجناس مورد
نیاز نیازمندان کرده و آنها را بین افراد نیازمند تقسیم می کنند.
یکی دو ماه مانده به نوروز مردمان بیرجند به بازار می روند و لباس عیدشان را می خرند. پارچه هایی معمولاً خریداری می شود که دارای رنگ روشن و سرخ یا زرد باشد . وسایل خانه نیز باید عوض یا تمیز شود. سفره سفیدی به عنوان سفره هفت سین در صبح
نخستین روز فصل بهار یعنی نوروز در خانه به سمت قبله پهن می شود، قرآن، آیینه و شمعدان، سرکه، سیر، سماق، سنجد، سیب، و سیاه دانه هفت سین انتخابی این سفره هستند.
زنجان
در استان زنجان همانند سایر استان ها آداب نوروز با برگزاری مراسم چهارشنبه سوری، خانه تکانی، سبزه عید، چیدن سفره هفت سین، خرید لباس نو ، آداب دید و بازدید های نوروزی و... همراه است و در سیزده به در زنجانی ها به گردشگاه های طبیعی و دامنه کوه ها می روند و این روز را با صرف ناهار و گره زدن سبزه به اتمام می رسانند.
تهران
در تهران جشن نوروز با آداب و رسوم ویژه ای همراه است که م یتوان به حضور حاجی فیروز از اوایل اسفند در شهر اشاره کرد.
در روز عید مردم به دید و بازدید می پردازند و لباس های نو و تمیز به تن می کنند و در سیزدهمین روز فروردین، مردم سبزه ای را که پیش از فرا رسیدن عید در خانه سبز کرده اند. به صحرا می برند و آن را به آب روان می سپارند. غذای اصلی روز سیزده به در کوکو سبزی است. در این روز بازی های متنوع همراه با اشعار مناسب اجرا می شود.
سمنان
آیین های نوروزی در این استان به دو بخش پیش و پس از نوروز تقسیم می شود:
یکی از آداب استقبال از نوروز در استان سمنان نوروزخوانی است،این آیین که درگذشته رواج بیشتری داشته بیشتر از نیمه دوم اسفندماه آغاز می شود.
نوروزخوانان بصورت فردی و یا درگروه های دو و سه نفره درمحله های شهر و روستا گردش کرده و با خواندن ابیاتی فرارسیدن نوروز را نوید می دهند.
یکی دیگر از آیین های استقبال از بهار در استان سمنان، رویاندن دانه گندم ،جو، عدس، شاهی و.... برای تهیه سبزه نوروزی است،زنان کدبانو سبزه را در ظروف مختلف و یا بر روی کوزه های گلی سبز می کنند. در شهر سمنان و برخی دیگر نقاط نهادن پیاز گُل نرگس، سیر و سُنبل در میان کوزه های حفره دار مرسوم است.
از دیگر آیین های نوروزی در این استان پخت سمنو در روزهای پایانی سال است، آداب و رسوم مربوط به پخت سمنو در شهرهای سمنان و مهدیشهر به نسبت دیگر نقاط چشمگیرتر است.
دید و بازدید ازدوستان و آشنایان نیز با گذشت دقایقی از تحویل سال آغاز شده و تا پایان تعطیلات نوروزی ادامه می یابد.
پخت انواع آش وغذاهای محلی ازجمله سبزی پلو، ته چین، آش رشته ، آش انار، انجام بازی های محلی و تاب سواری ،خواندن ابیات و ترانه های محلی و نیز انداختن سبزه های نوروزی در آب روان از جمله آداب سیزده به در است.
قزوین
مردم استان قزوین از اوایل اسفند و با خانه تکانی خود را براى استقبال از بهار آماده مىکنند. قزوینی ها با چیدن سفره‌هاى پارچه اى قلمکار و ظروف رنگارنگ بلوری، انواع شیرینى‌هاى خانگی، انجیر، آلبالوى خیس شده، نخود، کشمش و نقل و نوعى توت که با خمیر پودر پسته و بادام درست مىکنند، از مهمانان خود پذیرایی کرده و به آنها تخم‌مرغ رنگ شده (با پوست پیاز) هدیه مى دهند.
آنها از روز نخست عید به دید و بازدیدهاى خانوادگى می پردازند و این کار را تا قبل از سیزده به در ادامه می دهند.
در روز سیزده به در مردم در طبیعت دور هم جمع مى‌شوند و به شادى مى‌پردازند؛ همچنین رسم است تا هر کس کنار رودخانه برود و هفت سنگ کوچک را به نیت رفع و دفع بلا و بیمارى به داخل آب پرتاب کند و دختران دم بخت سبزه گره بزنند. در پایان نیز سبزه‌ها را به آب انداخته و به خانه‌هاى خود باز مى‌گردند.
سیستان و بلوچستان
مردم در ایام نوروز لباس نو می پوشند و به دیدار یکدیگر می روند. مردم سیستان روز عید به کوه خواجه می روند و در بزرگداشت جشن نوروز شادی می کنند.خصومت ها را در روزهای عید نادیده می گیرند و صلح و آشتی می کنند.
کرمان
مردم استان کرمان هم مانند سایر ه‍م‍وطن‍‍ان خود سال نو را با آداب و رسوم خاصی آغاز می کنند. خانه تکانی از آداب مرسوم در بین مردم کرمان است.
س‍‍ه‍ن (sehen) ری‍خ‍ت‍ن و پختن ک‍م‍‍اچ و سمنو از جمله آداب ق‍دی‍م‍‍ی و مراسم خاص مردم استان کرمان قبل از ایام عید است.
عید دی‍دن‍‍ی ک‍وچ‍ک‍ت‍ر‌ه‍‍ا از بزرگان فامیل و هدیه دادن بزرگان به ب‍چ‍ه ها را از دیگر آداب مرسوم عید نوروز در استان کرمان است. در برخی ش‍‍ه‍رس‍ت‍‍ان‍‍ه‍‍ا از جمله ش‍‍ه‍رب‍‍اب‍ک، س‍ی‍رج‍‍ان و ب‍م مردم ش‍ن‍ب‍ه اول سال به گردش و ت‍ف‍ری‍ح می روند و اقدام به پختن آش می کنند.
در روز 13 فروردین نیز سبزه ها را به خارج از خانه می برند و برای رفع بلا در آب روان یا سر چ‍‍ه‍‍ار ک‍وچ‍ه می ری‍زن‍د. مردم استان کرمان از قدیم روز 13 فروردین را ن‍ح‍س می ش‍م‍ردن‍د و برای رفع
ن‍ح‍وس‍ت آن به د‌ام‍‍ان کوه و دش‍ت پ‍ن‍‍اه می ب‍ردن‍د. ع‍ده ای ح‍ت‍‍ی تا 13 فروردین به م‍س‍‍اف‍رت ن‍م‍‍ی رف‍ت‍ن‍د و ب‍‍اور داشتند که سیزده گ‍ی‍ر می ش‍ون‍د. در حال ح‍‍اض‍ر این ب‍‍اور‌ه‍‍ا ب‍س‍ی‍‍ار ک‍م‍رن‍گ شده است.
هرمزگان
یکی از آداب کهن این منطقه که از سده‌هاى پیش همچنان پابرجاست، استقبال از عید نوروز با آتش‌افروزى شب چهارشنبه‌سورى است. در آخرین چهارشنبهٔ هر سال، مردم به ویژه کودکان و جوانان با پوشال و هیزم آتش روشن مىکنند و از روى آن مى‌پرند و جمله معروف
«زردى من از تو، سرخى تو از من» را تکرار مىکنند. در روز چهارشنبه‌سورى در خانواده‌ها نباید نفرینى از دهان کسى خارج شود؛ زیرا مردم استان بر این باورند که در روزهاى ماه آخر سال جمعا ۱۹۹۹ قضا و بلا نازل مى‌شود که ۹۹۹ مورد آن فقط به چهارشنبه‌سورى مربوط است.
در این روز اگر کسى لباس دوخته شده خود را از خیاطى بیاورد، باید هم وزن آن خرما یا شکر یا برنج به یک نفر فقیر صدقه بدهد.
عصر چهارشنبه‌سورى کوزه نو یا کهنه‌اى را در خانه به زمین مى‌زنند تا بشکند و بر این باورند که به جاى آوردن این رسم، قضا و بلا را دور مى‌کند.
هم زمان با تحویل سال نو و فرا رسیدن عید نوروز مردم لباس‌هاى نو مى‌پوشند، به دید و بازدید مى‌پردازند و کین و کدورت‌ها را از دل مى‌زدایند. شادى و سرور عید نوروز تا چندین روز به طول مى‌انجامد و در این روزها، آشنایان و خویشاوندان جهت تبریک سال نو به دیدار هم مى‌روند.
