درهای «ایا صوفیه» امروز به عنوان مسجد به روی نمازگزاران گشوده شد. «رجب طیب اردوغان» رئیس‌جمهور ترکیه ۱۰ ژوئیه بعد از حکم دادگاه مبنی بر غیرقانونی بودن تبدیل آن به موزه در میانه دهه ۱۹۳۰، فرمان تبدیل این بنای ۱۵۰۰ ساله به مسجد را امضا کرد.
اخبار بین الملل- به گزارش خبرگزاری «الجزیره»، رئیس‌جمهور ترکیه به همراه وزرای کابینه و سایر مقامات ارشد این کشور امروز به جمع صدها نمازگزار در ایا صوفیه پیوست. در همین حال جمعیت زیادی هم بیرون این مسجد حضور یافتند. نماز امروز نخستین نماز جمعه مسلمانان ترکیه در این بنای تاریخی در ۸۶ سال گذشته بود. اردوغان قبل از برگزاری نماز جماعت برای حاضران قرآن تلاوت کرد.
روز پنجشنبه اردوغان و هیات همراهش برای بازدید از آخرین آمادگی‌ها برای افتتاح مسجد از جمله علامت سر در آن با عنوان «مسجد اعظم ایا صوفیه» از این مکان دیدن کردند.
«علی ارباش» رئیس سازمان دیانت ترکیه اعلام کرد این مسجد گنجایش هزار نمازگزار را برای برگزاری نماز جماعت دارد.
«علی یرلیکایا»، استاندار استانبول هم روز پنجشنبه گفت مسلمانان مشتاق بازگشایی مسجد هستند. او در عین حال از نمازگزاران خواست برای پیشگیری از انتقال ویروس کرونا تدابیر بهداشتی مانند زدن ماسک را رعایت کنند.
این اقدام ترکیه اما با واکنش منفی کمیسیون اروپا مواجه شد و این نهاد اروپایی اعلام کرد ترکیه به دنبال پیوستن به اروپاست، اما اتفاقی که امروز در ایا صوفیه در حال رخ دادن است، شروعی تاسف‌بار است.
پیش از این هم آمریکا، اتحادیه اروپا، و چندین مقام دیگر درباره این مسئله ابراز نگرانی کرده بودند. آژانس فرهنگی سازمان ملل (یونسکو) هم که این بنا در آن به ثبت رسیده در خصوص این تصمیم ترکیه که بدون مذاکره با این سازمان اتخاذ شد، به شدت ابراز تاسف کرد. رجب طیب اردوغان در پاسخ این مسئله را در محدوده حق تاریخی و حاکمیتی ترکیه برشمرد.
دیوان عدالت اداری ترکیه به تازگی مصوبه هیأت وزیران این کشور در سال ۱۹۳۴ را که بر اساس آن مسجد ایا صوفیه به موزه تغییر کاربری داده بود، لغو کرد. به این ترتیب مدیریت ایا صوفیه به سازمان امور دینی ترکیه واگذار شد اما این مکان همچنان به روی بازدیدکنندگان غیرمسلمان باز خواهد بود.
رجب طیب اردوغان که از حامیان تغییر کاربری ایا صوفیه بود، در پیامی در شبکه‌های اجتماعی ضمن تبریک، ابراز امیدواری کرد که این امر سبب خیر شود.
عمر بنای کنونی ایاصوفیه به قرن ششم میلادی می‌رسد که به عنوان یک کلیسای ارتدوکس در قسطنطنیه، پایتخت امپراتوری روم شرقی ساخته شد. پس از قدرت فتح قسطنطنیه توسط امپراطوری عثمانی، این کلیسا ۹ قرن پس از ایجادش به مسجد تبدیل شد و سپس در سال ۱۹۳۴ موزه شد.
سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران از تبدیل مجدد ایاصوفیه به مسجد استقبال کرده است.
