بروز بحران‌های اقتصادی پیش و پس از کرونا در اروپا ، این نگرانی را به وجود آورده که حتی پس از مهار کرونا نیز روند صعودی افزایش بیکاری در اقتصادهای بزرگ این قاره از جمله آلمان ادامه یابد.
اخبار بین الملل-آمارهای رسمی آلمان از افزایش شمار بیکاران این کشور در ماه های اخیر حکایت دارد. نشریه بیلد امروز(دوشنبه) به نقل از «آژانس فدرال کار» اعلام کرده است که بین ماه های آوریل تا ژوئن (اواسط فروردین تا اواسط خرداد) ۶۳۸ هزار نفر به شمار بیکاران این کشور افزوده شده است.
یکی از دلایل این امر تعطیلی های طولانی مدت در بخش صنعت و اقتصاد از زمان شیوع ویروس کرونا در آلمان بوده که به بسیاری از کسب و کارها آسیب زده و فرصت های شغلی بسیاری را در معرض تعطیلی دائمی قرار داده است.
هرچند در حال حاضر بخش اعظم این محدودیت ها برداشته شده و صاحبان مشاغل اجازه یافته اند بر سر کار حاضر شوند اما همچنان سایه بیکاری و وضعیت نابهنجار اقتصادی بر سر نیروهای کار آلمان و خانواده های آنها دیده می شود.
برخی پیش بینی ها نیز از احتمال بهبود این شرایط در پاییز حکایت دارد و گمان می رود که با به جریان افتادن چرخ اقتصاد با پایان تعطیلات تابستانی، آلمان رفته رفته از رکود سنگینی که طی این ماه ها با آن دست به گریبان بوده، رهایی یابد.
در همین رابطه «پتر آلتمایر» وزیر اقتصاد آلمان پیش‌بینی کرده است که رشد اقتصادی آلمان در سال جاری میلادی در مجموع منفی ۶ درصد باشد و این میزان در سال ۲۰۲۱میلادی فراتر از ۵ درصد مثبت شود. وی در مورد تحولات بازار کار نیز برآورد خوش‌بینانه مشابهی دارد و ابراز اطمینان کرده این بازار از ماه نوامبر(آبان) به آرامش و ثبات برسد.
مهار کرونا پایان مشکل بیکاری نیست
با این حال آمارها در خصوص روند افزایش بیکاری رضایت بخش نبوده و این نگرانی را به وجود آورده که حتی با وجود پشت سرگذاشتن شرایط بحرانی کنونی، آلمان شاهد موجی از بیکاری باشد. از زمان اجرای محدودیت های کرونایی تاکنون حدود ۱۲ میلیون نفر به صورت نیمه وقت در محل کار خود حاضر شده اند.
به نوشته نشریه بیلد کارشناسان بر این باورند که میزان بیکاری هنوز به نقطه اوج خود نرسیده و این رقم به مراتب بیش از آنچه که تصور می شود، خواهد بود.
براساس این آمارها، میانگین میزان بیکاری در ۶ ماه نخست سال جاری در آلمان ۵.۶ درصد بوده و در ماه ژوئن به ۶.۲ درصد افزایش یافته است. در این ماه حدود ۴۰ هزار نفر به شمار بیکاران اضافه شده‌اند. اداره کار میانگین تعداد بیکاران در آلمان طی ماه‌های مختلف سال پیش را ۲ میلیون و ۲۶۷ هزار نفر اعلام کرده است. همچنین در سال ۲۰۱۹ رشد اقتصادی آلمان به نسبت سال قبل اندکی کاهش یافته و حدود ۷۳ هزار نفر به شمار بیکاران اضافه شده اند.
موسسه تحقیقات اقتصادی «آی اف دبلیو» (IFW) پیش‌بینی کرده که آلمانی‌ها در اثر بحران کرونا صدها میلیارد یورو درآمدشان را از دست می‌دهند. براساس پیش‌بینی پژوهشگران این موسسه تولید ناخالص داخلی در سال جاری میلادی ۶.۸ درصد کاهش می‌یابد.
تولید ناخالص داخلی در آلمان از سال ۱۹۹۱ تا پایان ۲۰۱۹ همواره روندی صعودی داشته و از حدود ۱۵۰۰ میلیارد یورو در سال ۹۱ به نزدیک به ۳۵۰۰ میلیارد یورو در سال ۲۰۱۹ رسیده است. تنها در سال ۲۰۰۹ و بحران اقتصادی جهان در آن سال این رقم نسبت به سال قبل اندکی کاهش داشته است.
بنابراین اگر پیش‌بینی این موسسه درست از آب درآید و تولید ناخالص داخلی حدود هفت درصد کاهش یابد، سال ۲۰۲۰ اولین سالی است که تولید ناخالص داخلی آلمان تا این حد کاهش داشته است.
برگزیت و پیامدهای آن برای آلمانی‌ها
پیش بینی های ناامید کننده در مورد اقتصاد آلمان تنها به خاطر پیامدهای شیوع کرونا نیست بلکه موضوع خروج انگلیس از اتحادیه اروپا نیز مدت هاست ذهن اقتصاددانان این کشور را به خود مشغول کرده است.
بخش بزرگی از زیان وارده به کشورهای اروپایی متوجه اقتصاد آلمان خواهد شد زیرا بزرگ‌ترین صادرکننده اروپایی به انگلیس محسوب می‌شود. این زیان احتمالی ناشی از افزایش بهای مواد غذایی و خدمات به دلیل وضع تعرفه‌های تجاری خواهد بود.
«یواخیم لانگ» مدیر انجمن صنایع آلمان پیش تر گفته بود اگر برگزیت بدون توافق باشد، دست‌کم نیم درصد از رشد اقتصادی آلمان کاسته
خواهد شد که برابر با ۱۷ میلیارد یورو است. «هولگر بینگمن» رئیس اتحادیه صاحبان صنایع و شرکت‌های صادراتی آلمان نیز معتقد است که خطر خروج بریتانیا بدون توافق نهایی با اتحادیه اروپا بالا رفته و در این میان هیچ کس نفعی نخواهد برد.
«اریک شوایتسر» رئیس اتحادیه اتاق‌های صنایع و بازرگانی آلمان نیز با بیان اینکه اکنون «سنگینی برگزیت» بر اقتصاد آلمان حس می‌شود، هشدار داده بریتانیا و اتحادیه اروپا باید به جای بدتر کردن اوضاع، به فکر راه حلی برای مشکلات کنونی باشند.
طبق آمارهای اداره فدرال آلمان، انگلیس در سال ۲۰۱۷ نزدیک به ۹۰ میلیارد یورو از آلمان واردات داشته که سومین و مهمترین بازار صادراتی برلین بوده است.
انتظار افزایش نابرابری‌های اقتصادی
شبکه دویچه وله با اشاره به پیامدهای سنگین کرونا برای آلمان می نویسد: با وجود اقدامات گوناگون برای حمایت از بنگاه‌ها و تلاش دولت فدرال برای حفظ مشاغل، تعداد بیشماری از آنها در پرتگاه ورشکستگی قرار می‌گیرند. بنابه شواهدی گفته می‌شود که پیامدهای رنجبار بحران گریبانگیر یک پنجم از شهروندان آلمان خواهد شد.
بیش از دو میلیون از شهروندان با ورشکستگی کامل یا جزئی روبرو خواهند شد و ممر معاش خود را از دست خواهند داد. خانواده‌ها به بدترین شکلی در معرض این خطر هستند.
اندکی بیش از ۱۷ درصد از افراد مجرد یا خانوارهای تک‌نفره بر اثر بحران آسیب می‌بینند، درحالیکه این رقم در میان خانواده‌های بالای سه نفر تا بیش از ۳۰ درصد است، یعنی حدود یک سوم خانواده‌ها بخش قابل‌توجهی از درآمد خود را از دست می‌دهند.
این در حالی است که سه چهارم آلمانی‌ها انتظار دارند که در اثر بحران کرونا نابرابری اقتصادی در کشور افزایش یابد. این نتیجه نظرسنجی موسسه سنجش افکار Civey است که به سفارش نشریه اشپیگل انجام شده است. این فقط یک ترس انتزاعی از نابرابری نیست: یک سوم آلمانی‌ها انتظار دارند که در سال جاری درآمد و دارایی‌های شخصی‌شان به شدت لطمه ببیند.
