درگیری اطراف کاخ المعاشیق در روز چهار شنبه از وجهی در ادامه همان اختلافاتی است که یک سال و نیم قبل هم عدن را به درگیری بین نیروهای هوادار دولت مستعفی عبدربه منصور هادی با نیروهای شورای انتقالی جنوب کشاند.
شورای انتقالی آن زمان به منصور هادی اولتیماتوم یک هفته‌ای داده بود که احمد عبید بن دغر را از پست نخست‌وزیری بردارد، اما منصور هادی نه تنها به این اولتیماتوم پاسخ مثبتی نداد بلکه همچنان بر برکناری عیدروس الزبیدی از استانداری عدن اصرار می‌ورزید.
آن جریان در نهایت با پا در میانی ریاض و ابوظبی خاموش شد، اما حالا آتش زیر خاکستر سر برآورده و درگیری که از اطراف کاخ المعاشیق شروع شده بود، تشدید شده و گفته می‌شود که یک جنگ خیابانی تمام عیار در این شهر به راه افتاده است.
به نظر می‌رسد که شورای انتقالی این بار میزان مطالباتش را افزایش داده و به جای دغر، خود منصور هادی و کل دولتش را مورد هدف قرار داده، اما با توجه به شرایط چند روز گذشته نمی‌توان نقش حامی خارجی این شورا را نیز نادیده گرفت.
واقعیت این است که الزبیدی و معاونش هانی بن بریک و دیگر جدایی‌طلبان جنوب یمن از ابتدای جنگ داخلی یمن چندان متحدی وفادار با منصور هادی نبودند و به این جهت هم هدف اصلی آن‌ها بازگرداندن او به صنعا و احیای ریاست جمهوری‌اش نبود.
او و هوادارانش جبهه جدایی‌طلب جنوب یمن را نمایندگی می‌کردند که از زمان اتحاد یمن در سال ۱۹۹۰ تاکنون مترصد فرصتی برای جدایی از شمال یمن و احیای کشور یمن جنوبی بودند که به واسطه آن اتحاد از بین رفته بود. علاوه بر این، الزبیدی و دیگر همراهانش به طور کلی با آن بخش از نیروهای منصور هادی که وابستگی با جنوب نداشتند به خصوص نیروهای حزب الاصلاح، شاخه اخوان‌المسلمین در یمن، سر ناسازگاری داشتند و حالا این ناسازگاری در بیانیه شورای انتقالی و پیام توئیتری بن بریک به وضوح دیده می‌شود.
شورای انتقالی در این بیانیه خواستار خروج کامل یگان‌های نظامی شمالی از جنوب یمن و اعزام آن‌ها به جنگ با حوثی‌ها شده بود و بن بریک هم در پیام توئیتری خود به این دلیل که منصور هادی از الاصلاح حمایت می‌کند، از شبه‌نظامیان خود خواسته بود به کاخ معاشیق حمله کنند. به این ترتیب، جنگ خیابانی در عدن نتیجه اختلافات ریشه‌دار درون نیروهای تحت هدایت عربستان و امارات است، اما به نظر می‌رسد که این دو کشور به خصوص اماراتی‌ها هم چندان بی‌تأثیر نباشند.
علی البخیتی از تحلیلگران یمنی هوادار عربستان در پیام توئیتری خود وقایع فعلی عدن را کودتایی می‌داند که «امارات علیه عربستان اجرا می‌کند» و در ادامه می‌نویسد: «این اتفاقات بعد از بازآرایش امارات در منطقه و سفرها و توافقات اخیر با ایران است.
امارات با این کار از قطر در همراهی با پروژه ایران در منطقه پیشی گرفته و تفاوتش این است که قطر واضح‌تر بود.» این قضاوت هوادار سعودی از اوضاع فعلی عدن تا اندازه زیادی منعکس‌کننده جبهه متکی به سعودی در دولت منصور هادی است که حمله به کاخ معاشیق و گسترش جنگ در عدن را تصمیم بن بریک یا تعدادی از سران شورای انتقالی نمی‌دانند بلکه این اتفاقات را مستقیماً مرتبط با ابوظبی و تغییر سیاست امارات در قبال یمن می‌دانند.
باید توجه داشت که این تغییر سیاست ناگهان اتفاق نیفتاده و از چند هفته قبل شروع شده که امارات تصمیم به خروج نیروهایش از یمن گرفت. هرچند که امارات سعی کرد با عذر و بهانه‌هایی مثل آرام شدن جنگ یا کمک به مارتین گریفیتس، فرستاده سازمان ملل در یمن، خروج نیروهایش را توجیه کرده باشد، اما اختلاف نظر امارات با متحدش عربستان در این تغییر سیاست پوشیده نبود و مسئله‌ای که باقی می‌ماند مربوط می‌شد به نیروهای تحت حمایت امارات در یمن یا همین شورای انقلابی.
حالا با جنگ در عدن پاسخ این مسئله داده شد، به این معنا که بعد از دیگر تغییر سیاست امارات فعال شدن این شورا برای تصفیه حساب با دولت منصور هادی و شاید شروع روند جدایی جنوب یمن از شمال آن است. بیانیه شورای انتقالی به صورت ضمنی حرف از این روند می‌زند، زیرا از دولت منصور هادی می‌خواهد «انتقال کامل قدرت را به طور مسالمت‌آمیز انجام دهد.»
به این ترتیب، امارات قصد دارد مسئله جنگ یمن را با خروج نیروهایش از این کشور و تجزیه آن حل کند و مشکل شمال یمن و ادامه جنگ با جبهه مقاومت یمنی در شمال را به عهده سعودی‌ها واگذارد. آنچه که امارات از این رهگذر به دست می‌آورد دولت دست‌نشانده جدایی‌طلب در جنوب است که می‌توان گفت سهم خود از این جنگ می‌داند تا بتواند از موقعیت ژئوپلتیک و منابع جنوب یمن به نفع خود بهره‌برداری کند.
امارات با این نوع سهم‌خواهی نه‌تن‌ها پشت دولت منصور هادی و اتحادش با عربستان را خالی کرده بلکه با این نوع تغییر سیاست همانند تاجری عمل کرده که تنها به نفع سود شخصی خود بدون در نظر گرفتن منفعتی برای دیگران است.
سید نعمت‌الله عبدالرحیم‌زاده
