ضربات شدیدی که گروه تروریستی داعش در عراق و سوریه دریافت کرد، باعث ریشه کن شدن این گروه تروریستی نشد، داعش که از مدتها پیش اینگونه نشان میدهد که روزگارش در عراق و سوریه به پایان رسیده است، اما چیزی شبیه استراتژی فریب را دنبال میکند و تلاش دارد بار دیگر کنترل برخی مناطق را در عراق و سوریه در دست بگیرد. این موضوع را دیده بان فتواهای تکفیری و رویکرد های افراط گرا وابسته به دار الفتوای مصر در گزارش خود مطرح کرده است.
بر اساس این گزارش داعش طی مدت گذشته استراتژی عقبنشینی تاکتیکی برای گسترش نفوذ خود در مناطق دیگر را دنبال کرده و تلاش دارد عناصر خود را در محیطهای جایگزین مستقر کند. این گروه تروریستی همچنین روشهای خود را برای جذب عناصر بیشتر در داخل ساختار خود دنبال میکند.
این گزارش میافزاید که عناصر فراری داعش که از عراق و سوریه گریختهاند، در گروههای تروریستی جایگزین در برخی کشورها مستقر شدهاند که مملو از عناصر تروریستی است. آنها تلاش دارند برخی سازمان های دیگر نظیر داعش را تشکیل دهند که برخی از این سازمانها حتی زیر پرچم داعش قرار دارد.
دیده بان دار الافتای مصر میافزاید استراتژی گروه تروریستی ابوبکر البغدادی در استقرار و گسترش نیروهای خود مبتنی بر ایده هسته گریزی است و به این ترتیب کسانی که از عراق و سوریه فرار کردهاند، گروه های تروریستی دیگری را مانند داعش در مناطق دیگر تشکیل دادهاند.آنها گروههایی با عناوین متعدد نظیر «الرایات البیضاء»، «أنصار البخاری»، «أنصار الفرقان» و... را تشکیل دادهاند و انتظار میرود که جایگزین گروه تروریستی داعش شوند.
پیگیری کنندگان تحولات منطقه میتوانند بروز این گروهها را از اواخر سال گذشته میلادی مشاهده کنند. گروه الرایات البیضاء [پرچمهای سفید] بعد از شکست داعش و بعد از بروز بحران سیاسی بین بغداد و اربیل فعالیت خود را آغاز کرد.
گروه انصار البخاری نیز متشکل از عناصر عربی و خارجی است که با وجود این که در سال 2014 تشکیل شده، اما به صورت رسمی اعلام موجودیت نکرده است. این گروه اخیراً فعالیتهای تروریستی خود را آغاز کرده است. گروه مذکور همچنین در برخی کشورهای آفریقایی نظیر لیبی و سومالی نیز فعالیت دارد.
بر اساس این گزارش، گروه تروریستی داعش در شرایط کنونی به دنبال توزیع مأموریتها و مسئولیت های خود بر افراد کم تجربه تر از سرکردگان درجه اول داعش است. در همین رابطه مسئولیت تصمیم سازی در این گروه به سطوح پایینتر از رهبران محلی آن واگذار شده است. البته نباید این موضوع را فراموش کرد که تروریستهای داعش اخیراً از شکافهای گسترده ساختاری و داخلی رنج بردهاند.
واگذاری مسئولیتهای مختلف به افراد کم تجربهتر بنا به برخی عوامل شکل میگیرد که از جمله آنها می توان به کشته شدن تعداد زیادی از سرکردگان درجه اول داعش اشاره کرد. علاوه بر اینکه سرکردگان درجه دوم و سوم احتمالاً کمتر از سوی سرویسهای جاسوسی تحت تعقیب و پیگرد قرار دارند. علاوه بر اینکه سازمانهای اطلاعاتی که در این گروه نفوذ کردهاند، احتمالاً سردمداران آنها را به عضویت خود در آوردهاند تا بتوانند خود را به مراکز فرماندهی داعش برسانند.
در هر صورت به نظر می رسد عناصر گروه تروریستی داعش استفاده از شبکه اینترنت را برای به کارگیری فرماندهان و توزیع مأموریتها و مسئولیتهای عناصر داعش افزایش داده است. این موضوع تحت عنوان خلافت مجازی مطرح شده است.
این اقدامات داعش کاملا قابل انتظار بود. چرا که از مدتها پیش مشخص بود که این گروه تروریستی به دنبال ایجاد گروهکهای خفته در عراق و سوریه و برخی کشورهای دیگر است که از نابسامانی ها و بحرانهای سیاسی رنج میبرند.
داعش در این مدت موفق شده عناصر فراری خود از سوریه و عراق را در گروههایی با همان ایدئولوژی در کشورهای دیگر سازماندهی کند تا بتواند بار دیگر به عرصه درگیریها برگردد.
با وجود ضربات و خسارتهای شدید که این گروه تروریستی دریافت کرده، اما نرمش موجود در آن و حمایتهای گسترده که از سوی کشورهای مختلف به ویژه آمریکا دریافت میکنند، باعث احیای مجدد آن شده است. ایالات متحده آمریکا در حال حاضر اقدام به حمایت از داعش کرده و تحرکات مالی و ساختاری آنها را تحت پوشش خود گرفته است. به این ترتیب داعش میتواند بار دیگر در اسامی و اشکال مختلف بروز پیدا کند که نمونه آن را طی ماههای گذشته در تحولات منطقهای شاهد بودهایم.