از آغاز بحران سوریه تاکنون که بیش از هشت سال از آن سپری می شود، ایالات متحده آمریکا و متحدان غربی ـ عربی آن همواره توطئه های مختلفی را در راستای محقق ساختن اهداف خود در سوریه به کار بسته اند؛ توطئه های شومی که هرکدام پس از درایت، هوشمندی و در عین حال سرعت عمل نیروهای مقاومت سوری و همپیمانان آن شکست خوردند و در نهایت واشنگتن نتوانست از رهگذر آنها به اهداف مهم، اصلی و اساسی خود در سوریه دست پیدا کند.
مهمترین هدف آمریکایی ها در سوریه طی سالهای گذشته به زیر کشیدن دولت قانونی دمشق به ریاست بشار اسد بوده است. دولت های مختلف در ایالات متحده آمریکا از اوبامای دموکرات گرفته تا ترامپ جمهوریخواه هرکدام به نحوی در راستای تحقق این هدف گام برداشتند و هیچ اختلاف نظری در این خصوص میان دو جناح سیاسی اصلی در آمریکا دیده نمی شود. مقامات آمریکایی همواره در مناسبت های گوناگون تأکید کردند که بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه جایی در آینده سیاسی این کشور ندارد و باید از قدرت خداحافظی کرده تا بدین ترتیب دولت انتقالی در سوریه تشکیل شود.
با این حال، پایمردی نیروهای مقاومت سوری و متحدان آنها ازجمله جمهوری اسلامی ایران و روسیه موجب شد تا آمریکایی ها در تحقق اصلی ترین و مهم ترین هدف خود در سوریه یعنی سرنگونی دولت دمشق ناکام بمانند. اکنون بیش از ۸۵ درصد از خاک سوریه که پیشتر تحت اشغال و تصرف نیروهای مزدور آمریکایی ـ سعودی بود به کنترل نیروهای مقاومت درآمده و آمریکایی ها عملا دیگر برگ برنده ای برای تداوم بازی خود در سوریه ندارند. این بدان معناست که رؤیای واشنگتن برای به زیر کشیدن دولت اسد برای همیشه بر باد رفته است.
از سوی دیگر، یکی دیگر از مهمترین، اصلی ترین و اساسی ترین هدف آمریکایی ها در سوریه در طول مدت زمانی که از بحران این کشور سپری می شود، تجزیه این کشور بوده است. آمریکایی ها برای محقق ساختن این هدف و خواسته خود که البته محدود و مقصور به سوریه نیز نمی شود و دیگر کشورهای منطقه را هم در بر می گیرد، به هر حیله و حربه ای متوسل شدند.
از جمله این حیله ها و حربه ها میتوان هب حمایت های مالی و تسلیحاتی گسترده ایالات متحده از نیروهای دموکراتیک کُرد سوری اشاره کرد. آمریکایی ها با حمایت از کُردها در سوریه تلاش کردند تا زمینه های تجزیه این کشور را فراهم آورند اما این اتفاق نیفتاد. مقاومت نیروهای سوری در برابر اقدامات کُردهایِ تحت الحمایه ایالات متحده به ویژه در شمال سوریه موجب شد تا آنها نتوانند آنگونه که باید و شاید در مسیر جامه عمل پوشاندن به اهداف واشنگتن گام بردارند.
بنابراین، پروژه های مهم و راهبردی ایالات متحده آمریکا از جمله سرنگونی دولت اسد و همچنین تجزیه خاک سوریه از طریق حمایت های گسترده از نیروهای دموکراتیک کُرد سوری در عرصه عمل با شکست مواجه شده است؛ هرچند که آمریکایی ها همچنان به تسلیح کُردها در سوریه ادامه می دهند و کورسوی امیدی را برای خود در جهت تجزیه سوریه از این طریق، متصور هستند. با این حال، کارشناسان و ناظران سیاسی بر این باورند که دو پروژه مذکور با شکست جدی مواجه شده است.
در همین حال، آمریکاییها در امتداد تحرکات خصمانه و مشکوک در سوریه، درحال تشکیل «نیروهای امنیت مرزی» در شمال این کشور بوده و شاید اکنون نیز هستند. هرچند که مقامات عالیرتبه این کشور ازجمله وزیر خارجه ایالات متحده این مسئله را تکذیب کرده اند، اما شواهد و قرائن و واکنشهای رسمی متعدد به اقدام مشکوک آمریکاییها حکایت از درست بودن ماجرا دارد. جبهه شمال سوریه به عنوان یکی از پیچیدهترین و مهمترین جبهههای موجود در این کشور محسوب میشود.
ایالات متحده آمریکا پس از ناکامی سنگین تروریستهای تکفیریِ تحتالحمایه خود اکنون به صورت ویژه به جبهه شمالی در سوریه چشم دوخته است و امیدوار است از طریق تشکیل نیروهای امنیت مرزی که برخی تعداد آن را ۳۰ هزار نفر برآورد کردهاند، بخشی از شکستهای پیشین خود را جبران کند. در واقع، جبهه شمالی سوریه آخرین کارت ایالات متحده برای تداوم بازیگری واشنگتن در این کشور به شمار میرود.
با این حال، تلاش نیروهای مقاومت سوری موجب شده تا آمریکایی ها پس از ناکامی در سرنگونی دولت اسد و همچنین ناکامی پروژه تجزیه خاک سوریه، تاکنون در عملیاتی ساختن توطئه جدید خود در شمال سوریه یعنی تشکیل نیروهای امنیت مرزی نیز ناکام بمانند. با وجود اینکه مدتهاست تلاش آمریکایی ها برای اجرایی ساختن این مسأله آغاز شده اما تاکنون به هیچ نتیجه واضح و مشخصی ختم نشده و این حاکی از آن است که واشنگتن در تحقق هدف خود، حداقل تا امروز با شکست مواجه شده است.
اکنون که بحران سوریه وارد به هشتمین سال خود شده است و آمریکایی ها با تمامی توطئه هایی که ترتیب دادند به نتیجه مورد دلخواهشان در سوریه دست نیافتند، مسیر جدیدی را انتخاب کردند تا شاید از طریق آن بتوانند به حداقل اهدافشان در سوریه دست پیدا کنند. سناریوی جدیدی که آمریکایی ها برای ضربه زدن به دولت دمشق مد نظر قرار داده اند، سناریوی ایجاد «خودمختاری برای تروریستها» در محور جنوبی سوریه است.
اکنون که سخن از سناریوی جدید ایالات متحده آمریکا مبنی بر ایجاد خودمختاری برای تروریستها تحت نظارت واشنگتن در جنوب سوریه به میان آمده، این سؤال به ذهن متبادر می شود که ایالات متحده چه نقشه ای را جهت تحقق این هدف طراحی کرده است؟ واقعیت این است که آمریکایی ها برای تحقق این هدف روی سه استان جنوبی و مهم سوریه حساب ویژه ای باز کرده اند. استان های «درعا»، «قنیطره» و «سویداء» در جنوب سوریه سه استانی هستند که در طرح جدید آمریکا جایگاه ویژه ای دارند.
نکته قابل تأمل در این زمینه آن است که هر سه استان مذکور جزو مناطق کاهش تنش تلقی می شوند؛ بدان معنا که در آنجا آتش بس حاکم است. حال آخرین اخبار و گزارش ها حاکی از آن است که آمریکایی ها ارتشی متشکل از تروریست های جبهه النصره و ارتش آزاد را برای یورش به مواضع ارتش سوریه در استان های سه گانه فوق الذکر آماده کرده اند تا بدین سان، کنترل کامل هر سه استان جنوبی مهم سوریه به دست تروریستهای تحت الحمایه واشنگتن درآید. با این حال، با تلاش های مقاومت این هدف نیز تاکنون با درب های بسته مواجه شده است.