عربستان سعودی قرارداد نهایی شده دایر کردن نیروگاه های هسته ای در این کشور را اعلام می کند و دولت آمریکا در این مورد بر سر دوراهی دشواری قرار دارد که یک طرف آن ایجاد درآمد برای شرکت های آمریکایی و قرارداد چند میلیارد دلاری است و طرف دیگر آن سیاست از پیش اعلام شده واشنگتن دایر بر جلوگیری از گسترش تسلیحات هسته ای.
چنانچه دولت ترامپ بخواهد قرارداد به نفع کنسرسیوم آمریکایی به رهبری «وستینگ هاوس» امضا کند باید قوانین منع گسترش تسلیحات هسته ای را تعدیل کند. در چنین صورتی واشنگتن به ریسک امنیتی بزرگی دست زده و کشورهای خاورمیانه را به رقابت بر سر کسب فناوری هسته ای تشویق خواهد کرد. عربستان درصدد است تا در کنار فعالیت هسته ای از امکان غنی سازی اورانیوم نیز بهره مند شود. همین موضوع موجب تشویش خاطر قانونگذاران آمریکایی شده است. اگر کنگره موافقت کند، یک چنین امتیازی را به عربستان بدهد، آنگاه باید آن را به سایر کشورهایی که خواستار این امتیازند نیز بدهد. پس دیگر باید به اصطلاح «در پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای» را تخته کرد.
در این راستا خبرنگار مهر گفتگویی با پروفسور «شیرین هانتر» متفکر ایرانی– آمریکایی و استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه می آید.
*بعد از چند سال دولت ترامپ اعلام کرد یک توافق هسته ای با دولت ریاض را امضاء خواهد کرد. چرا امریکا متقاعد شد تا دوباره مذاکره برای یک توافق هسته ای را آغاز نماید؟
امریکا سعی می کند رضایت عربستان را به دست آورد تا بتواند با کمک آن مناقشات اعراب و اسرائیل را حل کند. امریکا همچنین خواهان به دست آوردن امتیازات مالی و اقتصادی بیشتری از عربستان است. مذاکرات هسته ای بین واشنگتن و ریاض با این مسائل مرتبط خواهد بود.
با این وجود ممکن است کنگره در مقابل برنامه هسته ای عربستان و مجهز شدن ریاض به دانش هسته ای مقاومت کند - به ویژه نمایندگان طرفدار اسرائیل مخالف عربستان هسته ای هستند. هر چند اسرائیل خواهان همکاری با عربستان علیه ایران است اما نمی خواهد شاهد یک عربستان بسیار قدرتمند و وجود یک چالش نظامی در منطقه باشد.
*عربستان تمایل دارد غنی سازی اورانیوم و بازفرآوری پلوتونیوم را در اختیار خود داشته باشد. آیا آمریکا با این دو خواسته ریاض موافقت می کند؟
پیش بینی اینکه آیا امریکا خواسته های عربستان را خواهد پذیرفت یا خیر بسیار سخت است. ممکن است کنگره خواسته های عربستان را نپذیرد. به هر حال امریکا ترجیح می دهد به توسعه قابلیت های هسته ای عربستان کمک کند تا اینکه آن را به چین یا روسیه واگذار نماید.
*برخی استدلال می کنند اگر امریکا با سعودیها در برنامه هسته ای همکاری نکند روسیه و چین ممکن است در بحث هسته ای با عربستان همکاری کنند و این منجر خواهد شد به تضعیف نفوذ هسته ای امریکا در منطقه. نظر شما در این ارتباط چیست؟
هم چین و هم روسیه مشتاق افزایش نفوذ خود در منطقه خلیج فارس هستند. روسیه همچنین دلایل اقتصادی جهت برقراری ارتباط با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس دارد.
بنابراین آنها از اینکه بتوانند جایگزین امریکا در منطقه شوند بسیار خوشحال خواهند بود؛ اگر امریکا شرایط عربستان رانپذیرد. با این وجود با توجه به وابستگی عربستان به پوشش امنیتی و تسلیحاتی امریکا، اگر امریکا به طور جدی با مشارکت چین و روسیه مخالفت کند به احتمال زیاد عربستان به دنبال همکاری با چین و روسیه نخواهد بود.
*کدام مدل برای توافق هسته ای عربستان محتمل تر است: برجام یا توافق امریکا با امارات متحده عربی؟
به احتمال زیاد هر توافقی در مورد برنامه هسته ای عربستان در راستای برجام خواهد بود. عربستان سعودی به طور واضح اعلام کرده است که هیچ توافقی را کمتر از آنچه ایران به دست آورده است نخواهد پذیرفت.
