مذاکرات حزب دموکرات مسیحی آنگلا مرکل (به همراه سوسیال مسیحی ها) با دموکراتهای آزاد و سبزها برای تشکیل دولت ائتلافی موسوم به 'جاماییکا' (به علت همسانی رنگ سه حزب با رنگ پرچم کشوری جاماییکا در دریای کاراییب) حدود یک ماه ادامه یافت و سرانجام یکشنبه شب به وقت محلی با کنار کشیدن حزب دموکراتهای آزاد این مذاکرات به شکست کشیده شد.
مرکل روز دوشنبه (دیروز) با ابراز تاسف از تصمیم رهبر حزب دموکراتهای آزاد گفت: با احترام برای حزب دموکراتهای آزاد، متاسفم که نتوانستیم به توافق برسیم زیرا احزاب ما در مسیری بودند که می توانستیم به توافق دست پیدا کنیم.
ائتلاف موسوم به جاماییکا پیش از این در سطح ایالتی در آلمان تشکیل شده اما در سطح فدرال تاکنون تشکیل چنین ائتلافی آزمایش نشده است. این احزاب درباره مسائل مختلفی از جمله مهاجرت، آب و هوا، انرژی و سیاست های اقتصادی و مالیاتی اختلاف دارند.
به عنوان مثال، حزب سبزها با اعمال محدودیت سالانه 200 هزار پناهجوی ورودی به آلمان مخالف است در حالی که این یکی از تقاضاهای اصلی حزب 'سوسیال مسیحی' - حزب خواهری دموکرات مسیحی در ایالت بایرن - است. موضوع آب و هوا و انرژی نیز از دیگر موضوعات مورد منازعه است به طوری که حزب سبزها خواستار تعطیلی نیروگاه های با سوخت زغال سنگ است. از سوی دیگر، حزب سبزها با حزب دموکرات های آزاد در خصوص مسائل مالیاتی اختلافات زیادی دارند.
بحران بی سابقه سیاسی در تاریخ آلمان
پست ریاست جمهوری در آلمان تا حد زیادی یک منصب تشریفاتی محسوب می شود، اما با توجه به بن بست سیاسی ایجاد شده در آلمان که 'فرانک والتر اشتاین مایر' رئیس جمهوری از آن به عنوان 'وضعی بی سابقه در تاریخ جمهوری فدرال آلمان یاد کرده'، وی را در کانون توجهات قرار داده است.
مرکل روز دوشنبه گفت که حزب او برای شرکت در انتخابات مجدد آمادگی دارد. وی پس از دیدار و گفت و گو با اشتاین مایر به شبکه خبری ZDF با بیان اینکه به رهبری دولت اقلیت بسیار شکاک است، افزود، هر چند برای رهبری آلمان به مدت 4 سال دیگر آمادگی دارد اما احساس می کند که وجود دولت اکثریت برای ثبات در آلمان و اروپا ضروری است.
البته بنا به گزارش رسانه های آلمان ، این اظهار نظر مرکل به معنای برگزاری حتمی انتخابات مجدد نیست و اکنون رئیس جمهوری اشتاین مایر به رایزنی با احزاب دیگر ادامه می دهد تا امکان توافقی دیرهنگام برای تشکیل دولت ائتلافی را مورد بررسی قرار دهد.
رئیس جمهوری آلمان فعلا برگزاری انتخابات مجدد را منتفی دانسته و بر مسئولیت احزاب در قبال رای دهندگان تاکید کرده است. او روز دوشنبه در بیانیه ای تلویزیونی از برلین گفت: انتظار دارم که احزاب آلمان تشکیل دولت ائتلافی را در آینده ای نه چندان دور امکان پذیر کنند؛ احزاب وظیفه ای دارند که نمی توان آن را صرفا به رای دهندگان محول کرد.
اگر احزاب آلمان موفق به تشکیل دولت ائتلافی نشوند ...
در صورتی که احزاب آلمان موفق به تشکیل دولت ائتلاف اکثریت نشوند، اشتاین مایر بنا به قانون اساسی موظف است فردی را به عنوان صدر اعظم برای تایید به پارلمان (بوندستاگ) معرفی کند اما چنانچه پس از سه دور رای گیری در پارلمان دولت باثباتی تشکیل نشود، رئیس جمهوری ناگزیر است مردم را به حضور در انتخاباتی مجدد فرابخواند. اما اشتاین مایر خواستار خودداری از چنین حالتی است و گفته که به مذاکره با رهبران احزاب مختلف برای رسیدن به توافق ادامه خواهد داد اما رسانه های آلمان می گویند با توجه به وضع سیاسی این کشور، رسیدن به چنین توافقی بسیار نامحتمل است.
اکنون بلوک حزبی محافظه کار مرکل مرکب از دو حزب دموکرات مسیحی و سوسیال مسیحی CDU/CSU، ممکن است اقدام به تشکیل دولت اقلیت احتمالا با حزب سبزها کند که با اظهار نظر امروز مرکل این گزینه ظاهرا منتفی است زیرا مرکل با رهبری دولت اقلیت به علت بی ثباتی ذاتی آن و دشواری در روند پیشبرد تصویب قوانین در پارلمان قادر به پیشبرد برنامه های خود نخواهد بود.
یک راهکار دیگر برای خروج از بن بست سیاسی در آلمان، مذاکره حزب دموکرات مسیحی مرکل با حزب سوسیال دموکرات (SPD) برای تشکیل دولت موسوم به 'ائتلاف بزرگ' - همانند دولت قبلی است اما حزب سوسیال دموکرات که در انتخابات دوم مهر ماه با کسب 20.5 درصد آراء بدترین نتیجه انتخاباتی در جمهوری فدرال آلمان را کسب کرد ، روز دوشنبه بار دیگر تاکید کرد که قصد ورود به دولت را ندارد.
مارتین شولتز رهبر این حزب گفت: با توجه به نتیجه انتخابات 24 سپتامبر (دوم مهرماه)، حزب ما برای تشکیل ائتلاف بزرگ در دسترس نیست. وی خاطرنشان کرد که حزب سوسیال دموکرات نیز از شرکت در انتخابات دوباره ترسی ندارد و هیچ برنامه کاری برای ائتلاف با محافظه کارها (حزب مرکل) ندارد.
شولتز گفت: رای دهندگان به دولت ائتلاف بزرگ کارت قرمز نشان دادند و در این شرایط رای دهندگان باید تصمیم گیری کنند.
در همین حال رهبران حزب راست افراطی 'آلترناتیو برای آلمان' (AfD) که در انتخابات دوم مهر ماه با کسب 12.6 درصد آرا به عنوان سومین حزب بزرگ وارد پارلمان شد ، خوشحالی خود را از اینکه مرکل نتوانسته ائتلاف دولتی تشکیل دهد ابراز کردند.
'الکساندر گائولند' از رهبران این حزب روز دوشنبه گفت: به نظر ما خوب شد که دولت ائتلافی 'جاماییکا' تشکیل نشد زیرا این ائتلافی برای حفظ وضع موجود بود. خانم مرکل شکست خورده و زمانش است که پست صدارت عظما را ترک کند.
گائولند گفت که در صورت برگزاری دوباره انتخابات ، آرای حزب او افزایش خواهد یافت.
حزب چپ آلمان نیز خواستار برگزاری انتخابات مجدد شده و گفته است که این اقدام 'امتداد دموکراتیک منطقی' شکست مذاکرات است.
بن بست در آلمان، نگرانی در اروپا
بدین ترتیب به نظر می رسد که وضع نامشخص و ابهام سیاسی در آلمان در ماه های آینده نیز ادامه یابد زیرا انتظار نمی رود حتی با برگزاری انتخابات مجدد نیز تغییر زیادی در ترکیب آرای احزاب حاصل شود و ممکن است که حتی جایگاه سیاسی مرکل متزلزل تر شود.
مرکل اکنون با بزرگترین چالش دوران زمامداری خود رو به رو شده و برخی رسانه های آلمان از شکست مذاکرات سیاسی به عنوان 'آغازی بر پایان صدارت عظمای مرکل' یاد کرده اند. این وضع قطعا برای اتحادیه اروپا و کشورهایی مانند فرانسه که درصدد پیشبرد برنامه اصلاحات در اروپا با همراهی آلمان بوده اند، خبر خوبی نیست و برنامه های مختلف داخلی و خارجی اروپا از مسائل اقتصادی و مالی منطقه یورو تا سیاست های مهاجرتی و تحریم های روسیه را دچار مشکل خواهد کرد.
'هالبه زیلسترا' (Halbe Zijlstra) وزیر امور خارجه جدید هلند روز دوشنبه در بروکسل گفت با توجه به نقش مهم و رهبری کننده آلمان، شکست مذاکرات سیاسی تشکیل دولت در آلمان خبر بدی برای اروپاست.
زیلسترا خاطرنشان کرد: آلمان کشوری بسیار بانفوذ و تاثیرگذار در درون اتحادیه اروپاست، بنابراین اگر دولتی و برنامه ای کاری نداشته باشند برای آنها بسیار دشوار است که (درباره مسائل مهم اروپایی) موضع بگیرند. وزیر امور خارجه هلند با اشاره به اینکه تشکیل دولت در هلند 7 ماه طول کشید، گفت برگزاری انتخابات مجدد در آلمان ایده خوبی نیست و هنوز امکان بازگشت احزاب به مذاکره در آلمان وجود دارد.
به گزارش ایرنا، وزیر امور خارجه هلند همچنین گفت که گمان نمی کند اوضاع سیاسی در آلمان بر مذاکرات 'برگزیت' با انگلیس تاثیری داشته باشد زیرا فعلا اتحادیه اروپا در انتظار پیشنهاد مشخصی از طرف لندن در مورد صورتحساب هزینه های خروج از اتحادیه اروپا است.
'مارگریتیس شیناس' (Margaritis Schinas) سخنگوی کمیسیون اروپا و همچنین یک مقام رسمی در دفتر امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه نیز روز دوشنبه بر لزوم ثبات در آلمان برای ثبات در اروپا تاکید کردند. شیناس گفت: اطمینان داریم که فرایند قانون اساسی آلمان پایه و اساسی را برای ثبات و تداوم که مشخصه سیاست آلمان بوده است، فراهم می آورد و امیدواریم که این بار نیز نتیجه کار متفاوت نباشد. 'آلس چمیلار' وزیر امور اتحادیه اروپا جمهوری چک نیز روز دوشنبه ابراز امیدواری کرد که هر چه زودتر دولتی قوی در آلمان تشکیل شود.
