«دونالد ترامپ» رئیس جمهور ایالات متحده امریکا از زمان آغاز ریاست جمهوری خود تاکنون سعی نموده جهت تحقق سیاست اول امریکا خود از توافقات مهم بین المللی که دولتهای پیشین آنها را امضاء نموده اند، خارج شود.
وی تاکنون دستور خروج امریکا از توافقنامه آب و هوایی پارئیس و توافقنامه آسیا - پاسیفیک را صادر نموده و در تلاش است از توافقنامه نفتا و برجام نیز خارج شود. وی معتقد است این توافقات بین المللی در راستای منافع ملی امریکا عمل نمی کنند. کارشناسان بین المللی معتقدند خروج ترامپ از توافقات بین المللی تهدیدی علیه لیبرالیسم، رویکردی که معتقد است معاهدات بین المللی برای امنیت و ثبات جهانی ضروری هستند، می باشد.
دراین راستا گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» رئیس سابق بخش تحلیل عملیات سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) تنظیم نموده که متن کامل آن در زیر آمده است.
پیلار از اساتید دانشگاه «جرج تاون» است و تاکنون مسئولیت های متعددی را بر عهده داشته که از جمله آنها می توان به ریاست واحد تحلیل عملیات های سیا در شرق نزدیک، خلیج فارس و جنوب آسیا اشاره کرد. پیلار سابقه حضور در شورای اطلاعات ملی آمریکا را به عنوان یکی از اعضای اصلی آن نیز دارد.
*بر اساس لیبرالیسم، معاهدات و توافقات بین المللی برای امنیت و ثبات جهانی ضروری است. برخی معتقدند خروج رئیس جمهور ترامپ از معاهدات بین المللی تهدیدی برای لیبرالیسم است. نظر شما در این خصوص چیست؟
اقدامات ترامپ قطعا متناقص با اصول و آرمانهای لیبرال بوده است. اقدام ترامپ تنها خروج از معاهدات و موافقت نامه های بین المللی نیست بلکه چنین چیزی در یک جامعه بین المللی رخ می دهد که در آن اعضاء دارای منافع مشترک در قوانین و رویه های خاص هستند. برخی از دستیاران ارشد رئیس جمهور ترامپ به صراحت ایده یک جامعه بین المللی را رد کرده اند. ترامپ می تواند تهدیدی برای لیبرالیسم باشد، گرچه لزوما ترامپ بعنوان ریس جمهور ماندگار نیست. او یک رییس جمهوری است، که توسط اقلیتی از امریکایی ها انتخاب می شود، که در بعضی موارد یک رییس جمهوری موفق خواهد شد که تمایلات بسیار متفاوت داشته باشد.
*اثرات احتمالی خروج ترامپ از معاهدات بین المللی بر حقوق بین الملل و به ویژه بر عرف بین المللی چیست؟
از طرفی، هر زمان که یک کشور مهم مثل ایالات متحده سیستمی از قوانین را نقض می کند، این تا حدودی تاثیر قوانین و اعتماد به آنها را تضعیف می کند. از سوی دیگر، ایالات متحده تنها کشوری است که تصمیم به خروج دارد. در برخی ازمهمترین موافقت هایی که ترامپ تصمیم به ترک آن گرفته است، ایالات متحده در اقلیت کوچک یا حتی تنها بوده است. برای مثال، در مورد توافقنامه آب و هوایی پاریس، ایالات متحده در حال حاضر تنها کشور جهان است که می خواهد از توافق خارج شود.
از آنجایی که این توافقنامه ها متکی به امضای یک کشور خاص نیست تداوم خواهند داشت چرا که اجماع جهانی ولو آمریکا نباشد در خصوص آنها وجود دارد.
*نظم لیبرال اساسا مبتنی بر چندجانبه گرایی است. خروج ترامپ از موافقتنامه آب و هوایی پاریس،TPP، نفتا NAFTA و احتمالا از برجام در تضاد با چند جانبه گرایی است. آیا چنین رویکردی قدرت ایالات متحده را تضمین می کند؟
هیچ چیز نمی تواند نیروی ایالات متحده را تضمین کند، و قطع این موافقت نامه ها قطعا نیروی امریکا را افزایش نخواهد داد. یک تصور غلطی وجود دارد که به نظر می رسد رئیس جمهور فعلی آمریکا آنرا پذیرفته است که تعهدات مربوط به موافقت نامه های بین المللی به نوعی حاکمیت یا استقلال کشور را به خطر انداخته است. وارد شدن به یک توافقنامه بین المللی، اعمال حاکمیت از طرف منافع ملی است که می تواند به طور مؤثر تنها در همکاری با دیگران مورد پیگیری قرار گیرد.
*برخی می گویند که رژیم هایی که پس از جنگ جهانی دوم ایجاد شده اند به قدرت هژمونیک ایالات متحده و منافع ایالات متحده کمک زیادی کردند، اما اکنون این رژیم ها دیگر به منافع ایالات متحده خدمت نمی کنند، بنابراین اقدامات ترامپ برای از بین بردن این رژیم ها بسیارمنطقی است. نظر شما در این خصوص چیست؟
نظم پس از جنگ جهانی دوم، از جمله سازمان های بین المللی با تجارت، امنیت، و مسائل دیگر، بسیار در جهت منافع ملی ایالات متحده بوده است. این موضوع بلافاصله پس از جنگ جهانی دوم بود و امروز هنوز هم درست است. ایالات متحده از رفاه، حل مسالمت آمیز اختلافات و دیگر عواقب ناشی از نظم بین المللی برخوردار است. بسیاری از جنبه های روابط بین الملل طی هفت دهه گذشته تغییر کرده اند، اما مزایای نظم، به جای اختلال، همچنان ادامه دارد. ایالات متحده با حضور جهانی خود، دست کم به عنوان یک کشور بزرگ به عنوان بخشی از سلامت نظم بین المللی مانند هر کشور دیگری است.
