دونالد ترامپ در حالی برای ریاست جمهوری آمریکا نامزد شد که وعده اتمام جنگ در افغانستان را میداد، اما در 21 آگوست سال جاری از ادامه و تمدید حضور نظامیان آمریکایی در افغانستان خبر داد.
با این حال، در حالی که طالبان از هر زمانی در 17 سال گذشته قویتر شده است، آیا ترامپ در جایی که اوباما شکست خورد پیروز خواهد شد؟
افزایش حملات طالبان طی هفته گذشته سبب کشته شدن بسیاری در سراسر افغانستان شده است و طالبان در این حملات از تاکتیک جدیدی استفاده کردند.
در این حملات طالبان با دو خودروی زرهی «هاموی» متعلق به ارتش آمریکا به یک پایگاه نظامی در ولایت «قندهار» حمله کردند و 43 سرباز افغان حاضر در این پایگاه براثر این حمله کشته شدند.
از سوی دیگر نیز طالبان در حمله اخیر به ساختمان والی و پلیس در ولایت «غزنی» و «پکتیا» نیز از تاکتیک مشابهی استفاده کرد که به کشته شدن 70 نفر انجامید.
وخیمتری شدن وضعیت امنیتی
با وجود تلاشهای زیاد برای پایان دادن به جنگ، شرایط امنیتی در افغانستان وخیمتر شده است و براساس گزارش اخیر دفتر نمایندگی سازمان ملل در این کشور، در نیمه نخست سال جاری میلادی یک هزار و 662 غیرنظامی در این کشور کشته و سه هزار و 581 نفر نیز مجروح شدند.
این در حالی است که جنگ افغانستان از سال 2009 تاکنون جان 26 هزار و 512 غیرنظامی را گرفته و 48 هزار و 931 غیرنظامی نیز زخمی شدهاند.
طالبان اکنون 48 منطقه از 400 منطقه این کشور از جمله هلمند را تحت کنترل خود دارد.
ترامپ در سخنرانی اعلام استراتژی آمریکا برای افغانستان از افزایش هزینه نظامی در این کشور و اختیار بیشتر برای نظامیان آمریکایی خبر داده بود. همچنین خواستار نقش فعال هند و پاکستان در مبارزه با تروریسم در افغانستان شد.
با این حال دولت ترامپ هدف نهایی استراتژی خود را مانند دولت اوباما ایجاد صلح میان دولت افغانستان و نمایندگان طالبان عنوان میکند.
رویکرد ترامپ در افغانستان: «کشتن تروریستها»-برای زمان نامعلوم
استراتژی جدید آمریکا در افغانستان بر سه اصل استوار است:
1. عدم تعیین جدول زمانی برای خروج نظامیان و تکیه بر رویکردی مبتنی بر شرایط افغانستان
2. افزایش شمار نظامیان و اختیارات بیشتر آنان به همراه ادغام تلاشهای دیپلماتیک و اقتصادی در افغانستان
3. تجدیدنظر در سیاست منطقهای با تمرکز بر پاکستان و هند.
دولت ترامپ اعلام میکند که رویکرد تعیین جدول زمانی دولت اوباما برای خروج نظامیان غیرسازنده است و استراتژی جدید مبتنی بر شرایط امنیتی این کشور است، ولی مشخص نکرده است این شرایط چه هستند.
براساس این استراتژی نظامیان آمریکایی در افغانستان آزادی عمل بیشتری خواهند داشت و این احتمال خطا، تلفات غیرنظامیان و کاهش حمایت از حضور آمریکا را در پی خواهد داشت.
دولت ترامپ همچنین اعلام کرده است که دیگر به دنبال «ملت سازی» در افغانستان نیست و هدفش معطوف کردن مسئولیت این کشور به مردم افغانستان است.
ژنرال ماتیس در اظهارات خود مقابل کمیته نیروهای مسلح سنای آمریکا گفته بود که ثبات در افغانستان از طریق روند صلح به مالکیت و رهبری افغانها ممکن است.
این اظهارات اما بسیار سادهلوحانه است در حالی که تشخیص تروریستها در این کشور از مخالفان مسلح و غیرنظامیان بسیار دشوار بوده و بعید است چنین رویکردی نتیجه بهتری نسبت به استراتژی گذشته آمریکا در افغانستان داشته باشد.
پاکستان و هند هر دو اهمیت زیادی در استراتژی ترامپ دارند و دولت آمریکا ضمن متهم کردن اسلامآباد به تبدیل شدن پناهگاهی برای تروریستها در نظر دارد تا بر این کشور اعمال فشار کند.
تهدید ترامپ برای قطع حمایتهای مالی از پاکستان در واقع با همکاری استراتژیک اسلامآباد و پکن در قالب کریدور اقتصادی چین و پاکستان مرتبط است. ترامپ همچنین در استراتژی جدید این کشور در افغانستان و جنوب آسیا خواستار نقش بیشتر هند در این کشور است.
این در حالی است که دهلینو اکنون نیز نقش مهمی را در کمکهای بشردوستانه در افغانستان دارد و متعهد به کمک یک میلیارد دلاری به کابل و ساخت بیش از 2 هزار و 500 مایل جاده در این کشور شده است.
افزایش خشونت و رقابتهای منطقهای
در حالی که استراتژی جدید آمریکا حمایت «اشرف غنی» رئیس جمهور کنونی افغانستان را دارد، اما توسط «حامد کرزی» رئیس جمهور پیشین این کشور مورد انتقاد شدید قرار گرفته است.
کرزی با ابراز نگرانی تاکید کرد که استراتژی جدید حاوی پیام جنگ است. با توجه به شرایط کنونی نیز به نظر میرسد این استراتژی افزایش خشونتها در افغانستان و رقابت قدرتهای منطقه را در پی دارد.
در نهایت، اگرچه ترامپ بر اهمیت تلاشهای اقتصادی و دیپلماتیک تاکید دارد، اما در استراتژی وی جای برای این آن وجود ندارد.