تصمیم مقامات کردستان عراق درباره برگزاری همهپرسی، برای استقلال این منطقه در سپتامبر آتی با مخالفت بیشتر طرفهای جامعه بین المللی همراه شده در حالی که اسرائیل تنها طرفی است که حمایت خود را از آن اعلام داشته است.
روزنامه فرامنطقه ای «القدس العربی» گزارش کرد که «مسعود بارزانی»، رئیس منطقه کردستان عراق تاریخ بیست و پنجم سپتامبر آتی را برای برگزاری این همهپرسی تعیین کرده که نتایج آن غیرالزامآور است و میتواند صرفا برای سنجش گرایش کردها به اتحاد یا جدایی باشد.
بسیاری از کشورهای غربی و منطقهای به طور کلی با برگزاری همه پرسی مخالف بوده و اقدام بارزانی را نادرست توصیف میکنند.
همان گونه که ضرورت ایجاب میکند بغداد در راس مخالفان همهپرسی است به نحوی که حیدر العبادی، نخست وزیر عراق تاکید کرد که برگزاری همه پرسی به جای اینکه مشکلات بین بغداد و اربیل را حل کند امور را پیچیده خواهد کرد.
العبادی همه پرسی را غیرقانونی خوانده و تاکید کرده، منطقه کردستان عراق بخشی از عراق است و کُردها شهروندان درجه یک ما هستند و باقی خواهند ماند.
«ابراهیم جعفری»، وزیر خارجه عراق هم در دیدار با هیات ویژه مذاکره درباره همه پرسی در بغداد گفت: همه پرسی به نفع وحدت عراق نیست آن هم کشوری که تازه از جنگ جهانی ضد تروریسم داعش نجات یافته است.
وی افزود: ما از زبان هیچ کشوری در جهان اعلام حمایت از این همهپرسی را نشنیدیم و همه ایمان دارند که وحدت عراق برای ثبات منطقه اهمیت دارد.
وزیر خارجه عراق تاکید کرد: جدایی کردستان عراق به نفع هیچ کسی نیست و ما به رای و نظر شهروندان کُرد مشروط به اینکه در قالب قانون اساسی باشد احترام میگذاریم.
موضع ایران
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، ضمن اعلام مخالفت کشورش با برگزاری همه پرسی گفت: موضع دولت ایران در این خصوص روشن است، ایران حامی حفظ وحدت اراضی عراق و حاکمیت آن است.
قاسمی خواستار حل اختلافات بین بغداد و اربیل از طریق گفتوگو را خواستار شد و گفت: عراق بیش از هر زمان دیگری به همبستگی و انجسام ملی نیاز دارد.
اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا نیز در بیانیهای از منطقه کردستان عراق خواست از هر گونه اقدام یکجانبه پرهیز کند این نهاد حمایت خود را از تمامیت ارضی عراق و حل مشکلات بین بغداد و اربیل بر اساس قانون اساسی و از طریق گفتوگو اعلام کرد.
آلمان
«زیگمار گابریل»، وزیر خارجه آلمان نیز گفت که کشورش نسبت به اظهارات منطقه کردستان عراق درباره برگزاری همه پرسی جدایی از عراق عمیقا احساس نگرانی میکند.
وی تاکید کرد: تنها کاری که میتوان در این خصوص انجام داد این است درباره هر گونه اقدام یکجانبه هشدار داده شود.
این مقام آلمانی تاکید کرد: به خطر انداختن وحدت عراق و حتی تمایل به ترسیم مرزهای جدید راه درستی نیست، این امر اوضاع در اربیل و بغدا دشوارتر و بی ثبات تر می کند.
گابریل همه طرفها را به گفت وگو فراخواند و گفت: باید مشکلات از طریق گفتوگو و دامن نزدن به اختلافات حل شود.
وزیر خارجه المان گفت: جنگ علیه داعش هنوز تمام نشده و غلبه بر مشکلات تنها از طریق حفظ وحدت عراق امکانپذیر است.
آمریکا
ریکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا هم در تماس تلفنی با بارزانی تعویق برگزاری همه پرسی و ادامه روند گفتوگو با بغداد را خواستار شد.
درهمین حال «هیتر نوئرت»، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز تاکید کرد که آنها از عراق یکپارچه و باثبات حمایت میکنند و همه پرسی همه طرفها را از اولویت سرکوب داعش دور میکند.
او همه پرسی را مساله داخلی عراق خواند و گفت: ما از عراقی یکپارچه، باثبات و دموکراتیک حمایت میکنیم.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا افزود: ما دوستانی در شمال منطقه کردستان عراق داریم و همچنین دوستانی در داخل دولت عراق داریم اما نخست باید داعش را شکست بدهیم و به دنبال رسیدن به این هدف می توان بعدا همه پرسی را بررسی کرد.
روسیه
ماریا زاخاروفا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه نیز حمایت کشورش از یکپارچگی عراق در برابر تصمیم کَردها برای برگزاری همه پرسی را اعلام کرد.
وی گفت: میخواهم بار دیگر تاکید کنم که روسیه از تمامیت خاک عراق حمایت میکند و باید مشکلات موجود بین بغداد و اربیل از طریق گفتوگو حل شود.
ترکیه
ترکیه نیز به زبان رجب طیب اردوغان رئیس جمهور این کشور از همان ابتدا، مخالفت خود را با برگزاری همه پرسی در کردستان عراق اعلام کرد و گفت: چنین کاری درست نیست و این قضیه را به مقامات کردستان عراق ابلاغ کردهایم.
وی افزود: آنها از این کار پشیمان میشوند چون مسعود بارزانی و دولت منطقه کردستان هنوز آماده این مرحله نیستند و چنین کاری مغایر با اصل وحدت اراضی عراق است.
اردوغان گفت: در صورتی که منطقه کردستان عراق برای جدایی اقدام کند این آخرین نخواهد بود و گروههای دیگر هم به دنبال آنها همین را میخواهند.
از سوی دیگر «بنالی یلدریم»، نخست وزیر ترکیه هم تصمیم منطقه کردستان عراق را در سایه بحرانهای موجود در منطقه غیرمسئولانه توصیف کرد.
یلدریم گفت: موضع آنکارا در این خصوص روشن و آشکار است ما خواهان وحدت اراضی عراق هستیم و می خواهیم ملت عراق زیر سقف کشور و دولت واحدی زندگی کنند.
وی افزود: درست نیست که مشکل تازهای در منطقه درست کرد همین مشکلات کنونی برایمان کافی است.
وزارت خارجه ترکیه نیز تصمیم منطقه کردستان عراق برای برگزاری همه پرسی را اشتباهی مفتضحانه خواند و در بیانیهای تاکید کرد: حفظ سلامت ارضی عراق و وحدت سیاسی آن در راس اولویتهای سیاست خارجی ترکیه قرار دارد.
بر اساس این بیانیه آنکارا نگرانی و موضع خود درباره برگزاری همه پرسی را به دولت مرکزی عراق و منطقه کردستان عراق و مهم ترین کشورهای فعال در عرصه بین المللی انتقال داده است.
در این بیانیه آمده است : همه پرسی جدایی کردستان عراق به نفع عراق نیست همان گونه که اصلا به نفع منطقه کردستان نخواهد بود.
در داخل کردستان عراق هم جنبش تغییر و جماعت اسلامی کردستان در بیانیهای مشترک خواستار به تعویق افتادن همه پرسی شدند.
جنبش تغییر کردستان عراق معتقد است هیچ بستر قانونی، اقتصادی، سیاسی .و اجتماعی مناسبی برای تصمیم برگزاری همه پرسی فراهم نشده است.
بارزانی نیز اخیرا به بهانه اینکه همه پرسی حق طبیعی کُردهاست تاکید کرد که از تصمیم برگزاری آن منصرف نمیشود.
نیچروان بارزانی، نخست وزیر کردستان عراق هم واکنش کشورها به همه پرسی را طبیعی خوانده و گفت: هیچ قضیه نگران کنندهای در این خصوص وجود ندارد.
در همین حال رسانههای صهیونیستی اعلام کردند که بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل در اظهاراتی خبری هنگام استقبال از هیاتی از کنگره آمریکا در سیزدهم آگوست گذشته گفت: که آنها از استقلال منطقه کردستان عراق حمایت میکنند.
نتانیاهو گفت: کُردها مردمی شجاع و طرفدار غرب بوده و ارزشهای ما را نیز به اشتراک میگذارند.
نخست وزیر رژیم صهیونیستی در سال 2014 هم اعلام کرده بود که تل آویو باید از خواستههای کردها برای رسیدن به استقلال حمایت کند.