پایگاه خبری فلسطینی «العربی الجدید» در یادداشتی با عنوان «برتری دانش آموزان طالبان در مدارس افغانستان» به بررسی دلایل این قضیه پرداخت.
در این یادداشت آمده است: بر هیچ کس پوشیده نیست که در افغانستان با دانش آموزان شبه نظامی طالبان رفتار خاصی می شود .
این دانش آموزان بدون نیاز به حضور در کلاس و بی هیچ نظارتی از سوی مسئولین، نمره های بالایی در دروس خود کسب می کنند چرا که سلاح حلّال همه مشکلاتشان است.
«محمد الله» برای کسب نمره های خوب در امتحانات خود نیازی نمی بیند بخواهد هیچ کوششی در مدرسه از خود نشان بدهد.
این قضیه ارتباطی به هوش و ذکاوت او ندارد بلکه به سلاح و قدرت طالبان مرتبط است.
محمد نوجوان اهل شهر خوگیانی در ایالت ننگرهار و یک دانش آموز دبیرستانی است که با وجود اینکه حتی کتاب درسی هم ندارد نمره های خوبی در امتحانات خود می گیرد.
او علاوه بر حضور در صفوف شبه نظامیان طالبان مشغله های دیگری هم دارد.
محمد به رغم اینکه اصلا به درس و قوانین مدرسه توجهی ندارد و حتی معلمانش از شرارت او در امان نبوده اند مطمئن است که فارغ التحصیل خواهد شد چرا که او یکی از عناصر طالبان است و می تواند هر فردی را حتی معلمان خود را تهدید کند.
هم و غم معلمان مدارسی هم که این دانش آموزان طالبان در آنجا مشغول تدریس هستند به دست آوردن لقمه ای نان است و از نمره دادن به این دانش آموزان دریغ نمی کنند.
نظم و انضباط و درس خواندن برای محمد کاری بی فایده است او برای خود آینده متفاوتی را انتخاب کرده و حتی از غیبت زیادی معلمان یا مشغولیت آنها به کشاورزی و کارهای دیگر شاکی است.
وی هر گونه ارتباط بین کسب نمره های بالا در امتحاناتش را با عضویت وی در گروه طالبان رد کرد و گفت: دیگر دانش آموزان هم نمره های خوبی می گیرند یا به دلیل اینکه به معلمان خود در سر زمین کشاورزی کمک می کنند یا برای آنها هدایایی می گیرند و هر فردی شیوه ای برای کسب نمره های خوب دارد.
این در حالی است که طالبان معلمان مدارس را برای موفقیت دانش آموزانی که در صفوف این گروه هستند یا با آنها همکاری می کنند تحت فشار قرار می دهد.
در این راستا سید کریم یکی از اهالی ولایت ننگرهار می گوید: دانش آموزان وابسته به طالبان نمی توانند مردود شوند آنها از بیم سلاح این گروه نمره های خوب می گیرند.
وی افزود: سرکرده های داخلی طالبان هم به معلمان اسامی شبه نظامیان خود را داده اند تا تضمین داده شود که آنها نمره هایی خوب کسب می کنند.
مدتی قبل مطبوعات داخلی افغانستان به این قضیه پرداخته و از دخالت طالبان در سیستم آموزشی افغانستان انتقاد کردند .
به گفته رسانه های افغانستان، طالبان علاوه بر تحمیل برخی مواد درسی و حذف مواد دیگری از کتب دانش آموزان افغانستان به معلمان و مسئولین مدارس برای ارتقای جنگجویان خود به پایه های بالاتر اعمال فشار می کنند.
از سوی دیگر محمد سرور رهبر قبیله ای در ننگرهار در افغانستان گفت: مداخله طالبان در سیستم آموزشی بخصوص در مناطق دور افتاده بر هیچ کس پوشیده نیست.
وی افزود: افراد مسلح زیادی از مدارس فارغ التحصیل شده اند با وجود اینکه آنها فقط در ایام امتحانات به مدرسه می رفتند و معلمان مدارس هم به دلیل ترسی که از دانش آموزان طالبان دارند امتحاناتی مخصوص آنها برگزار می کنند.
سرور درباره نقش دولت افغانستان در این خصوص گفت: معضل اصلی در ضعف عملکرد دولت در بسیاری از مناطق دورافتاده ولایت هاست که تحت سیطره طالبان قرار دارد.
وی افزود: طالبان در این مناطق هر کاری می خواهد انجام می دهد و همه مدارس در دست افراد مسلح است.
این رهبر قبیله تاکید کرد: شمار زیادی از اساتید و معلمان مدارس در ایالت های افغانستان عضو شبه نظامی طالبان هستند و در حالی که خیلی اوقات در مدرسه حضور ندارند و در صفوف طالبان هستند از دولت حقوق می گیرند این قضیه را مقامات دولتی هم تایید می کنند.
«سلیم صالح»، سخنگوی دولت محلی در ولایت لوگر در همجواری کابل گفت: برخی معلمان ایالت ها در نوبت صبح به مدرسه می روند و سپس در صفوف طالبان به مبارزه مشغولند و بسیاری اوقات این معلمان در درگیری با نیروهای مسلح کشته می شوند.
وی افزود: برای مثال اخیرا دو فرد مسلح در حومه شهر پل عالم ولایت لوگر کشته شدند و سرویس اطلاعات افغانستان شناسایی کرد که یکی از آنها معلم مدرسه العثمانیه واقع در این شهر بود.
در عملیات نیروهای ویژه در شهر محمد آغه که منزل یکی از معلمان را هدف گرفته بود چهار فرد مسلح کشته شدند که یکی از آنها صاحب منزل بود که در یکی از دبیرستان های این منطقه تدریس می کرد.
نیروهای مسلح افغانستان اخیرا هم مقادیر زیادی مواد منفجره و کمربندهای انفجاری را از مدارس شهر کابل کشف و ضبط کردند که در نتیجه آن مدارس تحت نظارت بیش تر قرار گرفته است.
استفاده از مدارس برای اهداف نظامی و مداخله در آن از سوی گروه های مسلح ضربه قوی به بخش آموزش و پرورش افغانستان شمرده می شود که به رغم مواجهه با مشکلات عدیده ای طی یک دهه گذشته با رشد و شکوفایی نسبی همراه بوده است.
لطف الله وفا، یکی از مسئولین حوزه تعلیم و تربیت افغانستان استفاده از این حوزه برای اهداف نظامی را معضلی بزرگ برای آینده این کشور خواند و گفت: دولت و جامعه مدنی برای مبارزه با این پدیده که تداوم آن پیامدهای وخیمی دارد اقدام جدی کند.
وی افزود: برخی طرف ها در داخل و خارج افغنستان به دنبال نابودی بخش آموزش و پرورش افغانستان هستند بخصوص که این قضیه می تواند ضامن نابودی افغانستان باشد.