اختلافات قطر و عربستان که چند سالی پشت منافع مشترک اجازه بروز و ظهور نمی‌یافت، این بار با ابعادی وسیع‌تری خود را نشان داده است و ریاض می‌گوید که دیگر جای گذشت نیست و دیگر سکوت نمی‌کند.
اتفاقاتی که بعد از اجلاس ریاض که در 30 و 31 اردیبهشت گذشته با مشارکت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برگزار شد، رخ داد یکبار دیگر به طور آشکار اختلاف درونی شورای همکاری خلیج فارس را نشان داد.
چه تحریم‌هایی علیه قطر وضع شد؟
با بالا گرفتن تنش میان ریاض و دوحه، علاوه بر عربستان، امارات، بحرین و مصر روابط دیپلماتیک با قطر را قطع کردند که پیامدهای آن گریبانگیر بخش‌های مختلفی در قطر شده است.
مرز زمینی عربستان با قطر
بیش از 90 درصد کالاهای وارداتی قطر شامل مواد غذایی از طریق مرز زمینی این کشور با عربستان وارد می‌شد. با مسدود شدن مرز عربستان، اکنون قطر مواد غذایی را از طریق دریا و از ایران و ترکیه وارد می‌کند.
کشتیرانی: تمام بنادر عربستان به روی کشتی‌های قطری، کشتی‌هایی که پرچم قطر را حمل می‌کنند و حتی کشتی‌هایی که متعلق به شرکت‌ها یا افراد حقیقی قطری بودند، بسته شد.
امارات نیز، ورود کشتی‌های قطری را به بندر «فجیره» ممنوع و شبکه‌های متعلق به الجزیره را تعطیل کرد.
هوانوردی: پیامدهای منفی این تحریم‌ها، بر صنعت هوانوردی قطر نیز، تاثیر منفی گذاشته است و هواپیماهای قطری را ناچار کرده که مسیر پروازشان را تغییر دهند.
تغذیه و دارو: علاوه بر این، کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند: از آنجا که قطر که سالانه 4 میلیارد دلار مواد غذایی وارد می‌کند که نیمی از آن از کشورهای عربستان و امارات تامین می‌شود، با قطع روابط دیپلماتیک با مشکلی جدید مواجه می‌شود همچنین در سال 7 میلیارد دلار تجارت بین ریاض و دوحه صورت می‌گیرد که اکنون این مسئله نیز بر دوحه فشار وارد خواهد کرد اما به نظر می‌رسد، مقامات قطری برای این مسئله نیز راهکارهایی اندیشده‌اند و کشورهایی جایگزین یافته‌اند به ویژه که ایران و ترکیه برای امدادرسانی در این زمینه اعلام آمادگی کرده‌اند زیرا نگران بحران غذایی و دارویی در قطرند.
بانکها: بانک‌های عربستان و امارات اعلام کرده‌اند که مبادلات خود را با بانک‌های قطر متوقف می‌کنند.
منع اقامت اتباع قطر: همچنین شهروندان عربستان، مصر، بحرین، امارات، لیبی و یمن از سفر، زندگی یا عبور از مرزهای قطر منع شدند و به شهروندان قطری ساکن در این چهار کشور 14 روز فرصت داده شده که این کشورها را ترک کنند.
اخراج از ائتلاف عربی در یمن
نیروهای نظامی قطری از ائتلاف نظامی عربستان علیه یمن اخراج شدند؛ هرچند این ائتلاف بیش از عملیاتی بودن، نمادین است و شمار نیروهای قطری شرکت کننده در این ائتلاف بسیار اندک بود و ماموریت آنها، صرفا حمایت از مرزهای مشترک «نجران» با یمن بوده است.
تحریم‌های جالب توجه دیگر !
دامنه اقدامات عربستان علیه قطر به موارد بالا ختم نشد و مسائلی دیگر که برخی از آن عجیب هم هست، شامل شد.
شبکه الجزیره، در این خصوص گزارش داد و فهرستی از تحریم‌های عربستان و سایر همپیمانانش در حاشیه خلیج فارس علیه دوحه را منتشر و آن را عجیب توصیف کرد:
این شبکه ماهواره‌ای قطری با انتشار پنج تحریم صورت گرفته علیه دوحه، اعلام می‌کند که تصمیمات مربوط به این تحریم‌ها که برخی از آنها، یک شبه اتخاذ شده‌اند، بسیار عجیبند.
جرم بودن همدردی با دوحه!
گویی ابراز همدردی و همبستگی کاربران شبکه‌های اجتماعی با دوحه، کابوسی برای کشورهای تحریم‌کننده به شمار می‌رود. به همین دلیل نیز با ایجاد هراس در دل شهروندانشان، اعلام می‌کنند که هرگونه مخالفت با سیاست این کشورها، به زندانی شدن مخالفان منجر خواهد شد.
در همین راستا نیز، «حمد سیف الشامسی» دادستان امارات درباره هرگونه اعلام همبستگی با دولت قطر یا طرفداری از آن، هشدار می‌دهد و می‌گوید که این تصمیم قاطعانه علیه دوحه به دلیل سیاست‌های خصمانه و غیرمسئولانه آن علیه امارات و شماری از کشورهای عربی اتخاذ شده است.
الشامسی می‌گوید: اعتراض به این موضع امارات با گذاشتن پستهای مختلف در شبکه‌های اجتماعی یا هر راه دیگری، نقلی و قولی و نوشتاری، با واکنش‌های شدید روبرو خواهد شد و یک جرم به شمار می‌رود و مرتکب آن از 3 تا 15 سال زندانی خواهد شد و بر اساس قانون مجازات مبارزه با جرائم الکترونیکی، بیاد دست‌کم500 هزار درهم جریمه نقدی پرداخت کند.ژ
جرم دانستن اعلام همدردی با دوحه در کشورهای عربستان و بحرین نیز اجرایی شد و تنها میزان مجازات آنها با یکدیگر متفاوت است.
قطع پخش شبکه الجزیرة
حتی صاحبان مسافرخانه‌ها، هتل‌های عربستان سعودی از مشاهده شبکه‌های مختلف الجزیره محروم شده‌اند و هیأت عمومی گردشگری و آثار باستانی عربستان، فعال کردن شبکه‌های الجزیره در داخل هتل‌ها و مراکز گردشگری را ممنوع اعلام کرده است.
این هیأت دستور حذف شبکه الجزیره از فهرست شبکه‌های ماهواره‌ای در داخل اتاق‌ها و کلیه مراکز گردشگری را صادر کرده است و مجازات عدم اطاعت از این دستور را، لغو مجوز مرکز و جریمه نقدی صد هزار ریالی (نزدیک به 27 هزار دلار) اعلام کرد.
فیلتر کردن سایت‌های قطری
در اواخر می 2017، مصر 21 پایگاه اینترنتی از جمله الجزیره را به اتهام داشتن مضامین مبتنی بر حمایت از تروریسم، افراطی‌گری و نشر اکاذیب، فیلتر کرد.
بر اساس این گزارش، علاوه بر الجزیره، الشرق، مصر العربیه، الشعب، عربی 21، رصد و حماس آنلاین فیلتر شدند.
از دیگر سایت‌های فیلتر شده، سایت «مدی مصر» بود که یک پایگاه خبری مصری است که خود را جدای از گرایش‌های اسلامی و دولت قطر می‌داند.
سایر کشورهای تحریم‌کننده دوحه نیز این خط مشی مصر را دنبال کردند و کلیه پایگاه‌های اطلاع‌رسانی الجزیره و الوطن، الرایة، العرب و الشرق را فیلتر کردند.
تحریم پُستی
موسسه دولتی پست امارات از 8 ژوئن اعلام کرد که کلیه خدمات پستی به دولت قطر به دستور دولت امارت متوقف می‌شود.
این موسسه طی بیانیه‌ای اعلام کرد که به کلیه دفاتر پستی امارت ابلاغ شده که از ارسال نامه‌ها و بسته‌ها پستی به قطر خودداری کنند.
تحریم شخصیت‌ها و نهادهای خیریه
عربستان، بحرین، امارات و مصر طی بیانیه‌ای مشترک، شخصیت‌ها و شماری از موسسه‌های خیریه با تابعیت‌های مختلف را به اتهام تروریستی بودن تحریم کردند.
در این بیانیه آمده است:« در چارچوپ التزام خود به مبارزه با تروریسم ومنابع مالی آن و مبارزه با اندیشه‌های افراطی و اسباب و ابزار نشر آن و تلاش مشترک برای ریشه کن کردن افراط گرایی و حمایت از جامعه، و در پی استمرار نقض توافقنامه‌های امضا شده توسط دوحه مبنی بر عدم حمایت و پناه دادن اشخاص یا سازمان‌هایی که امنیت کشورها را تهدید می‌کنند، و در پی بی‌توجهی دولت قطر به تماس‌های پیاپی با این رژیم جهت التزام به توافقنامه‌ی ریاض و مکانیزم اجرایی آن و توافقنامه‌ی تکمیلی آن در سال 2014م و به خطر انداختن امنیت ملی این چهار کشور توسط افراد و نهادهایی که مقر آن درقطر می‌باشد، این چهار کشور نام «59» فرد و «12» مؤسسه را در لیست تروریسم می‌گنجاند، و این لیست بروزرسانی خواهد شد.
و این لیست مورد حمایت دولت قطر اهداف مشبوهی را دنبال می‌کنند که نشان از دوگانگی سیاست‌های قطر در مبارزه با تروریسم و منع حمایت مالی از آن و پناه دادن به عناصر تروریستی دارد.
این چهار کشور بار دیگر نسبت به التزام و پایبندی خود نسبت به مبارزه با تروریسم و برقراری امنیت و ثبات در منطقه تأکید کرده و اعلام می‌کند از پیگرد و تعقیب هیچ فرد و گروهی در این راستا خودداری نخواهد کرد، و با فعالیت‌های تروریستی و منابع آن از هر طرفی که باشد مبارزه خواهد کرد، کما اینکه این چهار کشور برای مبارزه با عناصر و سازمان‌های تروریستی هماهنگی‌های لازم را با شرکای جهانی خود انجام خواهند داد.
این چهار کشور ضمن تشکر و قدردانی از کشورهای حامی خود در مبارزه با تروریسم و افراط گرایی تأکید می‌کند به تلاش‌های خود در مبارزه و ریشه‌کن کردن این پدیده‌ی شوم که به انسانیت آسیب وارد کرده ادامه خواهد داد.»
لیست کامل
افراد:
1- خلیفه السبیعی « دارنده‌ی تابعیت قطری»
2- عبدالملک محمد یوسف عبدالسلام« تابعیت اردنی»
3- اشرف محمد یوسف عثمان عبدالسلام« تابعیت اردنی»
4- ابراهیم عیسی الحجی محمد الباکر« تابعیت قطری»
5- عبدالعزیز بن خلیفه العطیه «تابعیت قطری»
6- سالم حسن راشد الکواری-«تابعیت قطری»
7- عبدالله غانم مسلم الخوار«تابعیت قطری»
8- سعد بن سعد محمد الکعبی-« تابعیت قطری»
9- عبداللطیف بن عبدالله الکواری-« تابعیت قطری»
10- محمد سعید بن حلوان السقطری- « تابعیت قطری»
11- عبدالرحمن بن عمر النعیمی-« تابعیت قطری»
12- عبدالوهاب محمد عبدالرحمن الحمیقانی « تابعیت یمنی»
13- خلیفه بن محمد الربان « تابعیت قطری»
14- عبدالله بن خالد آل ثانی « تابعیت قطری»
15- عبدالرحیم احمد الحرام « تابعیت قطری»
16- حجاج بن فهد العجمی « تابعیت کویتی»
17- جابر بن ناصر المری « تابعیت قطری»
18- یوسف بن عبدالله القرضاوی « تابعیت مصری»
19- مبارک محمد العجی « تابعیت قطری»
20- محمد جاسم السلیطی « تابعیت قطری»
21- علی بن عبدالله السویدی « تابعیت قطری»
22- هاشم صالح العوضی « تابعیت قطری»
23- علی محمد محمد الصلابی « تابعیت لیبی»
24- عبدالحکیم بلحاج « تابعیت لیبی»
25- المهدی حاراتی « تابعیت لیبی»
26- اسماعیل محمد محمد الصلابی « تابعیت لیبی»
27- الصادق عبدالرحمن الغریانی « تابعیت لیبی»
28- حمد عبدالله الفطیس المری « تابعیت قطری»
29- محمد احمد شوقی الاسلامبولی « تابعیت مصری»
30- طارق عبدالموجود ابراهیم الزمر « تابعیت مصری»
31- محمد عبدالمقصود محمد عفیفی « تابعیت مصری»
32- محمد الصغیر عبدالرحیم محمد « تابعیت مصری»
33- وجدی عبدالحمید محمد غنیم « تابعیت مصری»
34- حسن احمد الدقی الهوتی « تابعیت اماراتی»
35- حاکم عبیسان المطیری « تابعیت سعودی/ کویتی»
36- عبدالله محمد سلیمان المحیسنی« تابعیت سعودی»
37- حامد عبدالله احمد العلی « تابعیت کویتی»
38- ایمن احمد عبدالغنی حسنین« تابعیت مصری»
39- عاصم عبدالماجد محمد ماضی « تابعیت مصری»
40- یحیی عقیل سالمان عقیل« تابعیت مصری»
41- محمد حماده السید ابراهیم « تابعیت مصری»
42- عبدالرحمن محمد شکری عبدالرحمن « تابعیت مصری»
43- حسین محمد رضا ابراهیم یوسف « تابعیت مصری»
44- احمد عبدالحافظ محمود عبدالهدی « تابعیت مصری»
45- مسلم فؤاد طرفان « تابعیت مصری»
46- ایمن محمود صادق رفعت « تابعیت مصری»
47- محمد سعد عبدالنعیم احمد « تابعیت مصری»
48- محمد سعد عبدالمطلب عبده الرازقی « تابعیت مصری»
49- احمد فؤاد احمد جاد بلتاجی « تابعیت مصری»
50- احمد رجب رجب سلیمان « تابعیت مصری»
51- کریم محمد محمد عبدالعزیز « تابعیت مصری»
52- علی زکی محمد علی « تابعیت مصری»
53- ناجی ابراهیم العزولی « تابعیت مصری»
54- شحاته فتحی حافظ محمد سلیمان « تابعیت مصری»
55- محمد محرم فهمی ابوزید « تابعیت مصری»
56- عمرو عبدالناصر عبدالحق عبدالباری « تابعیت مصری»
57- علی حسن ابراهیم عبدالظاهر « تابعیت مصری»
58- مرتضی مجید السندی « تابعیت بحرینی»
59- احمد الحسن الدعسکی « تابعیت بحرینی»
مؤسسات و نهادها:
1- مرکز فعالیت‌های مردمی قطر
2- شرکت دوحه اپل «شرکت اینترنت و حمایت‌های تکنولوژی» قطر
3- مؤسسه‌ی خیریه‌ی شیخ عید آل ثانی «قطر»
4- مؤسسه‌ی قطر الخیریه «قطر»
5- مؤسسه‌ی خدمات انسانی شیخ ثانی بن عبدالله «قطر»
6- گروه دفاع از بنغازی «لیبی»
7- گروه اشتر «بحرین»
8- ائتلاف 14 فوریه «بحرین»
9- گروه مقاومت «بحرین»
10- حزب الله بحرین «بحرین»
11- گروه مختار «بحرین»
12- گروه آزادگان بحرین «بحرین»
