دونالد ترامپ رئیسجمهور جدید آمریکا امروز فرمان اجرایی را امضا کرد که به موجب آن ورود اتباع ایرانی و 6 کشور مسلمان دیگر به آمریکا به تعلیق در میآید.
این فرمان رئیسجمهور آمریکا عملاً تحریمهای مهم جدیدی را پیش پای ایران قرار میدهد و بویژه در حوزه اقتصادی مانع مهمی پیش روی تاجران خواهد بود و به این جهت نقض روشن برجام محسوب میشود.
پیش از این نیز آمریکا در چندین نوبت با تحمیل تحریمهای جدید علیه ایران، برجام را نقض کرده بود. به موجب اولین این تحریمها که بلافاصله چند روز پس از اجرایی شدن برجام اتفاق افتاد، اگر شهروندان 38 کشور در پنج سال گذشته به سوریه، عراق یا کشورهای حامی تروریسم از نظر وزارت خارجه آمریکا (ایران، سودان و سوریه) سفر کرده باشند، نمیتوانستند مانند گذشته بدون ویزا وارد آمریکا شوند.
این تصمیم آمریکا مشخصاً نقض برجام بود اما آن زمان عباس عراقچی مسئول اجرای برجام در دولت آقای روحانی اعلام کرد که با تماسها و مکاتباتی که با جان کری صورت گرفته، او قول داده است که اجازه ندهد این قانون از نظر اقتصادی ضرری به ایران وارد سازد. با این گفتهها، دولت ایران از هرگونه واکنش متقابل علیه دولت آمریکا خودداری کرد.
چندی پیش نیز کنگره آمریکا تمدید قانون تحریمهای ایران موسوم به ISA را به رای گذاشت و با اکثریت مطلق آرا آن را تصویب کرد. این اقدام آمریکا آنقدر نقض برجام بود که اعضای تیم مذاکرهکننده کشورمان و همچنین رئیس جمهور بر نقض بودن آن تاکید و خاطرنشان کردند که جمهوری اسلامی ایران به این اقدام آمریکا واکنش نشان خواهد داد.
رئیسجمهور پیرو این اقدام آمریکا، در دو نامه جداگانه به وزیر امور خارجه و رئیس سازمان انرژی اتمی، دستوراتی را خطاب به آنها صادر کرد؛ با این حال وجه مشخصه اصلی این دستورات آن بود که ایران تاکید میکرد علیرغم نقض برجام توسط آمریکا، هیچ تعللی در تداوم اجرای تعهدات برجامیاش نخواهد داشت!
اخیراً حجتالاسلام روحانی رئیسجمهور در کنفرانس خبری خود عنوان کرد که اوباما رئیس جمهور آمریکا تمدید قانون ISA را امضا نکرده است. هرچند عدم امضای ISA توسط دولتمردان آمریکا هیچ خللی در تاثیرات منفی آن بر اقتصاد ایران ایجاد نمیکند، اما این مسئله توجیه مناسبی برای عدم اتخاذ اقدام تقابلی علیه آمریکا محسوب میشد.
با این حال قانون اخیر ضدایرانی در آمریکا که عملاً تحریم جدید محسوب میشود، نه تنها «عدم امضای رئیسجمهور آمریکا» را با خود به همراه نخواهد داشت، بلکه اساساً دونالد ترامپ بنیانگذار و طراح اصلی آن بوده و امروز آن را امضا هم کرده است.
به نظر میرسد دیگر هیچ دلیل مناسبی برای واکنش متقابل به آمریکا پیش روی دولتمردان ایران وجود ندارد.