البته همه اینطور فکر نمیکنند. یک هفته مانده به آغاز رییسجمهور منتخب ایالاتمتحده، روسیه در اقدامی غیرمعمول و چرخشی آشکار در سیاستهایش نسبت به دولت باراک اوباما، دونالد ترامپ را به نشست «آستانه» در قرقیزستان دعوت کرده است. آستانه دومین نشست مشابه روسیه، ترکیه و ایران با هدف یافتن راهحلی برای ادامه روند آتشبس در سوریه است.
روزنامه واشنگتنپست نوشت که سرگئی کیسلیاک، سفیر روسیه در واشنگتن در تماس تلفنی با مایکل فلین، مشاور آتی امنیت ملی رییسجمهوری امریکا، از ترامپ دعوت کرده در نشست آستانه حضور یابد. این روزنامه در گزارش خود نتیجه گرفته که این تماس از جانب کرملین آشکارا به معنی دور زدن دولت باراک اوباماست.
سخنگوی آینده کاخ سفید با تایید این خبر گفته که این تماس تلفنی ۲۸ دسامبر انجام شده است. مارک تونر، سخنگوی فعلی کاخ سفید گفته که دولت اوباما از دولت آینده دونالد ترامپ خواسته تا در این مذاکرات شرکت کند. تونر تاکید کرده که دولت کنونی امریکا هیچ اعتراضی به مشارکت دولت آینده در مذاکرات آستانه ندارد. این نشست در نخستین روز کاری دولت ترامپ برگزار میشود. حسین باغچی، رییس دپارتمان روابط بینالملل در دانشگاه فنی خاورمیانه در آنکارا در المانیتور نوشته است: «پوتین یک شطرنجباز بسیار ماهر است. او به سادگی پرونده دولت اوباما را بست و شاخه زیتون را به ترامپ نشان داد.»
گفته شده مولود چاووش اوغلو، وزیر خارجه ترکیه با اشاره به دعوت از امریکا برای حضور در نشست آستانه تاکید کرده که واشنگتن با توجه به نقشی که در تحولات سوریه دارد، باید در این نشست حضور یابد. دیمتری پسکوف، سخنگوی کرملین نیز با تایید ضمنی حضور امریکا گفته، روسیه میخواهد مشارکت گسترده تمام گروهها را در حل بحران سوریه شاهد باشد. سازمان ملل متحد پشتیبانی خود را از مذاکرات آستانه اعلام کرده و آن را زمینهساز خوبی برای مذاکرات آینده ژنو خوانده است. این در حالی است که العربیه نوشته، مساله طرفهای شرکتکننده در این مذاکرات در هالهیی از ابهام قرار دارد؛ چراکه گروههای مسلح مخالف بشار اسد و امضاکننده توافق آتشبس پیششرطهایی برای حضور در مذاکرات مطرح کردهاند که مهمترین آنها استقرار ناظرانی برای حفظ آتشبس و فراگیر شدن آن است.
یک منبع دیپلماتیک سوریه پیشتر توضیح داده بود ۲۳ ژانویه یک همایش افتتاحیه بر اساس یک پروتکل برگزار خواهد شد که کشورهای متعددی از جمله ایالاتمتحده به آن دعوت میشوند. پس از اجلاس افتتاحیه، مذاکرات اصلی میان دولت سوریه و نیروهای اپوزیسیون آغاز میشود.
تحریمها لغو میشوند؟
رسانهها در شرایطی از دعوت ایالاتمتحده به نشست «آستانه» خبر دادهاند که ترامپ نیز در مصاحبهیی از احتمال لغو تحریمهای روسیه در آینده صحبت کرده است. درست در روزی که اوباما تحریمها علیه روسیه را که از ماه مارس ٢٠١٤ وضع شده برای یکسال دیگر تمدید کرد، دونالد ترامپ در مصاحبهیى با والاستریت ژورنال گفته که برنامهیی براى لغو فورى تحریمهای روسیه ندارد، اما لغو احتمالى در آینده را نیز انکار نمیکند. به نوشته این روزنامه، ترامپ در این مصاحبه یک ساعته گفته که محدودیتها فعلا براى مدتی باقى خواهند ماند اما اگر روابط دو کشور بهتر شد، این تحریمها را لغو خواهد کرد. ترامپ گفته است: «اگر روسیه ثابت کند که میخواهد به امریکا در مبارزه با تروریسم کمک کند، پس چرا باید علیه روسیه تحریمی به وجود آوریم. آن هم وقتی که قرار است بهصورت مشترک کارهاى بزرگ انجام دهیم.»
رییسجمهوری منتخب ایالاتمتحده تایید کرده که قصد دارد در روزهای پس از مراسم تحلیف با ولادیمیر پوتین دیدار کند. ترامپ گفته است: «من درک میکنم که آنها علاقه دارند با من دیدار کنند و خب این برای هم خیلی خوب است.»
دولت اوباما پیشتر نیز در ٢٩ دسامبر به اتهام دخالت مسکو در انتخابات ایالاتمتحده، علیه سازمان امنیتى روسیه و همچنین برخى از اشخاص حقیقى تحریمهاى جدیدى را اعمال کرد و ٣٥ دیپلمات روس را از این کشور اخراج کرد. اوباما این دیپلماتها را کارمندان سازمان جاسوسى خواند.
رسانههای امریکایی گزارش دادهاند که مایکل فلین، مشاور امنیت ملی ترامپ، با تمدید این تحریمها و اخراج دیپلماتهای روس با سفیر روسیه در واشنگتن تلفنی گفتوگو کرده است. محتوای گفتوگوی دو طرف اعلام نشده اما این کار، سوالبرانگیز ارزیابی میشود و به عقیده مخالفان ترامپ، میتواند غیرقانونی باشد.
بیبیسی گزارش داده، رییسجمهوریخواه کمیته اطلاعاتی مجلس سنا و معاون دموکراتش اعلام کردهاند، درباره اتهام ارتباطات پنهانی ترامپ و برخی دستیارانش با دولت روسیه تحقیق میکنند. سناتور ریچارد بور و سناتور دموکرات مارک وارنر، معاون کمیته اطلاعاتی سنا در بیانیه مشترک خود اعلام کردهاند که دامنه فعالیتهای اطلاعاتی روسیه علیه امریکا باید بهطور کامل روشن شود. کمیته آنها میتواند از نهادهای اطلاعاتی ایالاتمتحده اسناد محرمانه درخواست کند و نیز مقامات را به عنوان شاهد احضار کند. کمیته اطلاعاتی سنا میگوید، تحقیقاتش غیر جناحی خواهد بود و فعالیتهای روسیه و مقاصدش در قبال انتخابات سال ۲۰۱۶ امریکا را ارزیابی خواهد کرد.
سازمانهای اطلاعاتی امریکا ششم ژانویه با انتشار گزارشی اعلام کردند که پوتین برای ضربه زدن به هیلاری کلینتون و کمک به پیروزی ترامپ، دستور یک عملیات چند جانبه علیه کارزار انتخاباتی ایالاتمتحده را صادر کرده بود. در نسخه غیرمحرمانه گزارش این سازمانها آمده است: «هدف روسیه تضعیف اعتماد به روند دموکراتیک امریکا، بدنام کردن هیلاری کلینتون و ضربه زدن به شانس برگزیده شدن و ریاستجمهوری احتمالی وی بود.» دونالد ترامپ و دولت روسیه این اتهامات را قویا رد کردهاند.