آنکارا روز دوشنبه یک دیپلمات آلمانی را به دلیل تصمیم دادگاه این کشور که مانع سخنرانی رجب طیب اردوغان، رییس جمهور ترکیه برای طرفداران خود در آلمان شد، احضار کرد. این درحالی است که مقامات عالیرتبه آمریکایی، در کشاکش کاهش روابط آنکارا با متحدان اصلی خود، در حال دیدار از ترکیه هستند.
بر این اساس، دولت ترکیه بابت آن چه حمایت نشدن از جانب متحدان اروپایی خود پس از کودتای نافرجام 15 جولای می خواند، اظهار خشم کرده و می گوید به جای انتقاد بابت برخورد گسترده با افراد مرتبط با این کودتا، انتظار همبستگی دارد.
وزارت امور خارجه ترکیه، کاردار سفارت آلمان در آنکارا را فراخواند تا در خصوص تصمیم دادگاهی بحث کند که رای داده بود اردوغان حق ندارد برای حامیان خود در شهر کلن سخنرانی کند.
دادگاه آلمان اعلام کرده بود: سخنرانی‌ها از مناطق دیگر جهان، از جمله از سوی سیاست مداران ترکیه، نباید در صحنه تظاهرات در آلمان به معرض نمایش درآید. در این تظاهرات، حدود 3 تا 4 هزار نفر شرکت کردند و بیانیه اردوغان تنها قرائت شد. حدود 3 میلیون ترک تبار در آلمان اقامت دارند.
نعمان کورتولموش، معاون نخست وزیر ترکیه، بعد از جلسه کابینه ترکیه اعلام کرد این عمل آلمان، مخالف آزادی بیان است. با این حال، مقامات آلمانی معتقدند این کار بر اساس قانون کشورشان انجام شده است.
پیشتر نیز در 2 ژوئن سال جاری، پارلمان آلمان با به رسمیت شناختن نسل کشی 100 سال قبل ارمنیان به وسیله امپراتوری عثمانی، خشم مقامات آنکارا را برانگیخته بود.
از سوی دیگر، اردوغان آمریکا را به پناه دادن به فتح الله گولن، مبلغ مذهبی که در تبعید خودخواسته ای در پنسیلوانیای به سر می برد و طبق ادعای اردوغان، رهبری کودتا را در دست داشته است، متهم کرده است. آنکارا خواستار استرداد گولن شده است اما واشینگتن خواستار شواهدی برای دخالت گولن در این امر است و اعلام کرده است که روال قضایی استرداد باید در دادگاه این کشور طی شود.
در عین حال، ژنرال ژوزف دانفورد -- رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا -- در تلاش برای احیای روابط، به ترکیه سفر کرد و با همتای ترک خود، هلوسی آکار ملاقات نمود.
قبل از این دیدار، کاپیتان گرگ هیکس، سخنگوی ستاد مشترک ارتش آمریکا اعلام کرد: دانفورد «حامل پیام محکوم کردن شدید کودتای نافرجام اخیر است» و دانفورد بر «اهمیت همکاری دیرپای دو کشور برای امنیت منطقه» تاکید خواهد داشت.
همچنین، دانفورد در دیدار از آنکارا از ساختمان پارلمان ترکیه دیدن کرد. ساختمان پارلمان در وقایع شب کودتا مورد حمله جنگنده‌های و بالگردهای نظامی قرار گرفته بود.
همزمان با سفر دانفورد، صدها معترض با حمل پلاکارد در مقابل سفارت آمریکا تجمع کردند و با دادن شعار خواستار استرداد گولن شدند.
مقامات اروپایی و گروه های حقوق بشری، بابت برخورد با حدود 70 هزار نفر به بهانه ارتباط با کودتا، ابراز نگرانی کرده اند. حدود 18 هزار نفر، عمدتا از نظامیان نیز بازداشت شده اند و دولت طی حکمی، ارتش را بیشتر تحت نفوذ نهادهای مدنی در آورده است. حدود 3 هزار نفر مظنون به همکاری یا ارتباط با گولن نیز از زمان کودتا از خدمت اخراج شده اند.
فکری ایشیک، وزیر دفاع ترکیه روز دوشنبه در مصاحبه با سی ان ان ترک از ادامه اخراج ها خبر داد. وی اعلام کرد 311 عضو ارتش که مظنون به شرکت در کودتا هستند هنوز تحت تعقیبند که 9 ژنرال نیز در میان آنها دیده می شوند.
ایشیک افزود ترکیه به بهانه «شرایط فوق العاده» امسال، رژه 30 آگوست سالگرد جنگ استقلال را لغو کرده است.
کودتای نافرجام 15 جولای ترکیه در طول یک شب خشونت و استفاده مقامات ارتش از تانک، جنگنده و بالگرد، 271 کشته بر جای گذاشت.
