دولت آمریکا روز شنبه بدون پوشش گسترده رسانهای سندی را منتشر کرد که گوشهای از ارتباطات خاندان سعودی با حملات یازده سپتامبر 2001 به برجهای تجارت جهانی نیویورک را نمایان میکند.
این سند که به «فایل 17» معروف شده، حاوی اسامی افرادی است که بازرپرسان پرونده تصور میکنند با این حمله مرتبط بودهاند.
«باب گراهام» سناتور سابق دموکرات که ریاست مشترک تحقیقات کنگره در مورد حادثه یازده سپتامبر را بر عهده داشته، میگوید: «بخش اعظم اطلاعاتی که در فایل 17 آمده، بر اساس محتویات "28 صفحه" است.»
در حالی که بخش اعظم گزارش کمیته مشترک کنگره در مورد این حادثه منتشر شده، 28 صفحه از گزارش که گفته میشود در مورد نقش عربستان در حملات یازده سپتامبر است، همچنان محرمانه مانده است. این بخش از گزارش به سند «28 صفحه» معروف شده است.
به نوشته خبرگزاری آسوشیتدپرس، هرچند که جورج بوش رئیسجمهور سابق آمریکا به بهانه لو نرفتن روشهای جمعآوری اطلاعات توسط نهادهای اطلاعاتی این 28 صفحه را طبقهبندی کرد، اما این اقدام احتمالا از بیم آثار منفی انتشار این گزارش بر روابط واشنگتن و ریاض صورت گرفته است.
باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا تحت فشار قربانیان حادثه دستور بازنگری این صفحات برای انتتشار احتمالی آنها را صادر کرده است، با این حال مشخص نیست که چه زمان کل 28 صفحه منتشر میشود.
در سندی که روز شنبه منتشر شد، دو محقق پرونده سرنخهای احتمالی که کمیسیون تحقیق کنگره میتواند پیگیری کند را فهرست کردهاند. در این سند همچنین اسامی افرادی که مصاحبه با آنها میتواند حقایقی را روشن کند، مشخص شده است.
در این سند، که اولین بار در سایت 28pages.org منتشر شد، اسامی افرادی که هواپیماربایان در طول اقامت در ایالات متحده با آنها در تماس بودهاند، ذکر شده است. برخی از افرادی که نام آنها در فهرست آمده، دیپلماتهای سعودی هستند. همین امر گمانهزنیها در مورد احتمال اطلاع مقامات سعودی از طرح حمله یازده سپتامبر را تقویت کرده است.
هرچند در گزارش نهایی کمیسیون یازده سپتامبر عنوان شده است که «هیچ مدرکی دال بر حمایت مالی دولت به عنوان یک نهاد یا مقامات ارشد سعودی از القاعده وجود ندارد»، اما در عین حال احتمال حمایت مالی بنیادهای خیریه تحت حمایت دولت عربستان از القاعده رد نشده است.
برخی از سعودیهایی که نام آنها در فایل 17 آمده، عبارتند از:
- «فهد الثمیری» و «عمر البیومی»: الثمیری از سال 1996 تا 2003 در کنسولگری عربستان در لسآنجلس فعالیت میکرد. وی همزمان مبلغ مسجد ملک فهد کالیفرنیا بود؛ جایی که دو هواپیماربای یازده سپتامبر دائما به آن رفت و آمد داشتند.
وی متهم بوده است که بعد از رسیدن این دو هواپیماربا به لس آنجلس، به آنها در اقامت و دیگر امور کمک کرده است. هرچند او ارتباط با مهاجمین را رد کرده، اما کمیسیون یازده سپتامبر میگوید او شاخهای از تفکرات افراطی را در مسجد ترویج میکرده است.
دو هواپیماربای مورد اشاره با یک تبعه سعودی دیگر به نام «عمر البیومی» در ارتباط بودهاند و با وی در رستورانی در نزدیکی مسجد ملک فهد ملاقات کردهاند. البیومی در لیست حقوقبگیران دولت عربستان بوده و وظیفهاش تحت نظر داشتن مخالفان دولت عربستان در کالیفرنیا بوده است.
در حالی که بیومی به افبیآی گفته بود که این دیدار کاملاً تصادفی بوده، اما افبیآی معتقد است که البیومی درست قبل از دیدار با هواپیماربایان در رستوران مذکور، با الثمیری در مسجد ملک فهد دیدار داشته و بازرسان احتمال میدهند که ممکن است الثمیری این دیدار را ترتیب داده باشد.
- «اسامه باسنان»: وی از نزدیکان البیومی بوده و به طور مرتب با هواپیماربایان ارتباط داشته است. آپارتمانی که او در آن زندگی میکرده، در همان خیابانی واقع شده بوده که این دو هواپیماربا در آن اقامت داشتهاند. باسنان سابقه حمایت صریح از اسامه بن لادن رهبر وقت القاعده را داشته است.
مسئولان پرونده دریافتهاند که باسنان که کارمند سابق هیئت آموزشی سعودی در واشنگتن بوده، منابع مالی قابل توجهی از شاهزاده «حیفا الفیصل» همسر «بندر بن سلطان» رئیس سابق سرویس اطلاعاتی عربستان و سفیر وقت این کشور در آمریکا، دریافت کرده بوده است. در آن زمان عنوان شده که این پول، برای درمان همسر باسنان به او پرداخت شده است. کمیسیون یازده سپتامبر اعلام کرده مدرکی دال بر انحراف این مبالغ به سمت گروههای تروریستی پیدا نکرده است.
- «محضر عبدالله»: بررسیهای دو محقق پرونده نشان میدهد که عبدالله به عنوان مترجم دو هواپیماربا عمل کرده و به آنها در باز کردن حساب بانکی و تماس با آموزشگاه پرواز، کمک کرده است. عبدالله که بارها توسط افبیآی مورد بازجویی قرار گرفته، گفته از دیدگاههای افراطی این دو نفر اطلاع داشته، اما نمیدانسته که قصد دارند دست به عملیات بزنند.
با این حال، کمیسیون یازده سپتامبر میگوید بعد از حادثه یازده سپتامبر، افبیآی در جریان بررسی وسایل عبدالله به دفترچهای برخورده که ظاهرا متعلق به کس دیگری بوده و در آن به سقوط هواپیما، کشته شدن شمار زیادی از افراد و هواپیماربایی اشاره شده بوده است. علاوه بر این، عبدالله پس از حضور در دادگاه به عنوان شاهد، نسبت به دولت آمریکا ابراز تنفر کرده است.
کمیسیون همچنین گزارشهایی دریافت کرده مبنی بر اینکه عبدالله در سال 2003 در زندانی در کالیفرنیا به همبندیهایش گفته که از برنامهریزی برای حمله مطلع بوده است. با این حال افبیآی اعلام کرده که نمیتواند این گزارشها را تائید کند.
وی در ماه می سال 2004 و بعد از آنکه قاضی دادگاه منطقه جنوبی کالیفرنیا از تعقیب قضایی او خودداری کرد، از آمریکا اخراج و به یمن منتقل شد.