پایگاه تحلیلی «کانترپانچ» در مطلبی نوشت: در ظاهر به نظر میرسد عربستان سعودی و اسرائیل دشمنان بدی برای یکدیگر باشند؛ اما حقیقت ماجرا اینگونه نیست. عربستان سعودی در ظاهر حامی آرمان فلسطینیانی است که به شدت از سوی اسرائیل سرکوب میشوند و اسرائیل نیز معتقد است که آبشخور فکری بسیاری از نیروهای افراطی منطقه، ایدئولوژی وهابیت است که منشاء آن عربستان سعودی است. اما در زیر این پوسته ظاهری، این دو اشتراکات زیادی با یکدیگر دارند و به همین دلیل، به متحدان نزدیکی در خاورمیانه جدید تبدیل شدهاند.
طی چند سال گذشته همواره شایعاتی درباره برقراری روابط میان ریاض و تلآویو وجود داشته است. در سال 2015 مقامات سابق سعودی و اسرائیلی برگزاری نشستهای محرمانهای را برای بحث درباره نگرانیهای مشترک خود از جمله نفوذ رو به گسترش ایران در عراق، سوریه، یمن و لبنان و همچنین برنامه هستهای این کشور تایید کردند.
«شیمون شاپیرا» یکی از نمایندگان اسرائیلی حاضر در این مذاکرات اعلام کرد که اسرائیل و عربستان سعودی مشکلات و چالشهای مشترکی دارند و راه حل این مشکلات نیز برای هر دو یکسان است. سخنرانی شاهزاده «ترکی بن فیصل» - رئیس سابق دستگاه اطلاعاتی عربستان - همراه با ژنرال اسرائیلی «یاکوف امیدرور» در "موسسه سیاستگذاری خاور نزدیک واشینگتن" که شاخه سیاسی لابی اسرائیلی آیپک به شمار میرود نیز به خوبی پردهها را از روابط پنهانی این دو با یکدیگر کنار زد.
برخی از اشتراکات مهم عربستان و اسرائیل عبارتند از:
سرکوب
عربستان سعودی و اسرائیل هر دو اقلیتهایی که در مرزهای آنها زندگی میکنند را سرکوب میکنند. اسرائیل فلسطینیان را سرکوب میکند و با شهرکسازی در اراضی آنها و ساخت دیوار حائل، آنها را تحت محاصره خود قرار داده است. در دستگاه قضایی و نظام سیاسی عربستان نیز هر کس که "مسلمان سنی" نباشد (مانند شیعیان و غیرمسلمانان) و همچنین زنان و میلیونها کارگر مهاجر سرکوب میشوند. منطق مشترک هر دو در مقابله با معترضان سیاسی نیز توسل به خشونت، ارعاب و شکنجه است.
تجاوزگری
عربستان سعودی و اسرائیل هر دو به مناطق همجوار خود حمله کرده و هزاران غیرنظامی را کشتهاند. اسرائیل تنها در سال 2014 باعث کشته شدن 2104 نفر در غزه شد که عمده آنها غیرنظامی بودند. عربستان سعودی نیز در امور داخلی یمن مداخله میکند و در مارس 2015، بمباران گستردهای را علیه شیعیان معترض این کشور آغاز کرد که تا این لحظه دستکم باعث کشته شدن 6000 غیرنظامی شده است.
بمباران مدارس، اقامتگاهها، بیمارستانها، مجالس عروسی نیز تاکنون علاوه بر کشتار وسیعی که در پی داشته است، بیش از 2.5 میلیون یمنی را نیز آواره کرده است. علاوه بر این، تلآویو و ریاض هر دو از تسلیحات ممنوعه استفاده می کنند. اسرائیل از فسفر سفید در غزه استفاده میکند و عربستان بمب خوشهای بر سر مردم یمن میریزد.
تبعیض مذهبی
مذهب در سیاست عربستان و اسرائیل نقش مهمی را ایفا میکند. اسرائیل خود را موطن یهودیان میداند و قوانین پایه آن که در حال حاضر حکم قانون اساسی آن را دارند، اسرائیل را یک دولت یهودی تعریف کردهاند. بر همین اساس، یهودیان در اسرائیل از جایگاه ویژهای برخوردارند و به عنوان مثال، به طور خودکار میتوانند از هر نقطه از جهان تابعیت اسرائیلی دریافت کنند؛ اما در مقابل، مسلمانان شهروند درجه 2 محسوب شده و تبعیض در مورد آنها به یک امر روزمره تبدیل شده است.
عربستان نیز خود را با توجه به اینکه مکه مقدسترین شهر مسلمانان به شمار میرود، مرکز جهان اسلام میداند و تنها مسلمانان اهل سنت میتوانند تابعیت سعودی دریافت کنند. شیعیان و غیرمسلمانان نیز در این کشور شهروند درجه 2 محسوب میشوند.
صادرات خشونت
عربستان و اسرائیل هر دو محصولاتی را صادر میکنند که باعث ترویج خشونت میشود. اسرائیل صادرکننده اصلی تسلیحات است و علاوه بر این، در بسیاری از کشورها از جمله آمریکا نیز به آموزش روشهای سرکوب به پلیس آن کشورها میپردازد. عربستان نیز ایدئولوژی افراطی وهابیت را به سراسر خاورمیانه و شمال آفریقا صادر میکند که بنیان فکری القاعده و داعش را تشکیل میدهد.
نفرت از ایران
بیش از هر عامل دیگری، دشمنی با ایران است که این دو دشمن قدیمی را امروز در کنار یکدیگر قرار داده است. ریاض و تلآویو هر دو ایران را یک تهدید موجودیتی برای خود میدانند و نگران نفوذ رو به گسترش آن در منطقه هستند. آنها هر دو مخالف توافق هستهای ایران هستند و به شدت تلاش میکنند تا از نزدیک شدن بیشتر آمریکا به ایران جلوگیری کنند.
حمایت از کودتا در مصر
عربستان و اسرائیل هر دو از کودتای نظامی ژنرال عبدالفتاح سیسی در مصر که باعث سرنگونی دولت منتخب این کشور شد، حمایت کردند.
دخالت در سوریه
عربستان و اسرائیل هر دو بیش از آنکه خواهان شکست داعش باشند، خواهان سرنگونی دولت بشار اسد هستند تا با نفوذ ایران در این کشور مقابله کنند و به همین دلیل، هر دو در کنار گروهکهای تروریستی سوریه مانند جبهه النصره ایستادهاند. عربستان به این گروه پول و اسلحه میدهد و اسرائیل مجروحان آن را در بیمارستانهای خود مداوا میکند.
زندانیان سیاسی
عربستان و اسرائیل هر دو هزاران زندانی سیاسی دارند. اسرائیل طبق آمار رسمی، 6204 فلسطینی را به زندان انداخته است که از این تعداد، 438 نفر آنها هنوز به سن قانونی نرسیدهاند. در مقابل، عربستان نیز زندانیان سیاسی بیشماری را در زندانهای خود دارد که سه تن از آنان به جرم اعتراض سیاسی مسالمتآمیز در آستانه اعدام قرار دارند.
لابیگری در آمریکا
ریاض و تلآویو هر دو سالانه میلیونها دلار را در آمریکا برای تاثیرگذاری بر سیاست خارجی این کشور هزینه میکنند. اسرائیل از حمایت کمیته روابط عمومی آمریکا و اسرائیل (آیپک) برخوردار است که متنفذترین لابی سیاسی در این کشور به شمار میرود و عربستان نیز درصدد است تا نسخه عربستانی آیپک با نام کمیته روابط عمومی آمریکا و عربستان (ساپک) را برای خود ایجاد کند.
اتحاد با آمریکا
در پایان، عربستان سعودی و اسرائیل هر دو از متحدان قدیمی آمریکا به شمار میروند و آمریکا از آغاز تاسیس اسرائیل در سال 1948 و پادشاهی سعودی در سال 1932، همواره آنها را مورد حمایت مستقیم خود قرار داده و به نوعی امنیت آنها را تضمین کرده است.
مجموع این نقاط مشترک باعث شده است ریاض و تلآویو اختلافات قدیمی خود را کنار گذاشته و در شرایط کنونی خاورمیانه برروی اهداف مشترکی تمرکز کنند که منافع هر دو آنها را در منطقه تامین میکند.