خانم "کرین الیوت هوس" پژوهشگر آمریکایی برای دانشگاه هاروارد در خصوص چالش های فراروی نظام آل سعود، بعد از سفری که وی در ژوئیه گذشته به عربستان سعودی داشته ، گزارشی را تهیه کرده است.
این پژوهشگر آمریکایی در گزارش خود تحت عنوان : "فلج شدن خاندان سعودی" چالش های فراروی خاندان سعودی را تشریح کرد.
این پژوهشگر آمریکایی که در سال 2012 هم کتابی تحت عنوان:"درباره عربستان" تالیف کرده بود، یکی از چالشهای بسیار بزرگ فراروی خاندان آل سعود را بحران داخلی خاندان حاکم دانسته است.
"کرین الیوت هوس" از امروز و بیش از هر زمان دیگری، یعنی از زمان مرگ عبدالعزیز آل سعود در سال 1953، قدرت در این کشور پادشاهی در اختیار یک گروه بسیار محدود از اتباع خاندان سعودی قرار گرفته است.
این پژوهشگر آمریکایی همچنین معتقد است، تاکنون در تاریخ عربستان سعودی سابقه نداشته یک شاهزاده سعودی تا این اندازه در قدرت جایگاه یافته باشد و منظور "کرین الیوت هوس" از شاهزاده کسی جز محمد بن سلمان جانشین ولیعهد عربستان و وزیر دفاع این کشور نیست، وی معتقد است، افزایش جایگاه این شاهزاده جوان باعث خشم گروهها و شاخههای دیگری در قدرت حاکمه خاندان سعودی شده است.
"کرین الیوت هوس" در این باره میگوید: هم اکنون زمام امور عربستان سعودی را همین شاهزاده جوان در دست دارد، آنهم زیر چتر حمایتهای بیدریغ ملک سلمان پدر، به این همه قدرت در عربستان دست یافته است.
این نویسنده و پژوهشگر آمریکایی در گزارش خود برای دانشگاه هاروارد چنین می افزاید: افزایش قدرت و توان شاهزاده محمد بن سلمان باعث افزایش توان در کشور پادشاهی عربستان سعودی شده است، اما توام با این قدرت شک و تردیدهای بسیاری هم با خود به همراه داشته است.
"کرین الیوت هوس" می افزاید: جانشین ولیعهد عربستان سعودی طرح و نقشه اصلاح اقتصادی عربستان سعودی را ترسیم کرده است، وی هم اکنون تلاش خود را به این تمرکز کرده تا اعتماد و تکیه کشور را به نفت تا آنجا که امکان دارد، بکاهد، از این رو براساس برنامه اقتصادی تدوین شده برای سال 2030 وی می کوشد، اقتصاد عربستان سعودی را از اعتماد 10 درصدی به صادرات نفتی در آن سال به اعتماد 70 درصدی به کل صادرت نفتی و غیر نفتی برساند.
این پژوهشگر آمریکایی در این پژوهش خود معتقد است: فرزند ملک سلمان متعهد شده است اقتصاد کشور را خصوصی سازی کند، کاری که کشور پادشاهی عربستان سعودی طی چندین دهه از زمان موفق به انجام آن نشده است.
"کرین الیوت هوس" در این باره توضیح داد: به نظر میرسد تحقق این هدف برای آینده عربستان سعودی و تامین آتیه جوانان سعودی امری لازم و ضروری است، چرا که اگر تا آن زمان هم بهای صادرات نفتی به روال کنونی کاهش داشته باشد، این مساله باعث جبران مشکلات خواهد شد.
اما همین پژوهشگر آمریکایی در ادامه تحلیل و گزارش خود در خصوص وضع عربستان سعودی می افزاید: البته تحقق این تحول خود به مثابه یک چالش بسیار عظیم است، چرا که عملی شدن این مساله نیازمند حصول یک تحول کامل در ذهنیت سعودیها دارد، ذهنیتی که براساس آن تهیه فرصتهای شغلی و آموزش و پرورش و سلامت از دولت انتظار می رفته است.
"کرین الیوت هوس" در خصوص یکی دیگر از مشکلات موجود در عربستان سعودی، به مساله پیمان اجتماعی حاکم در این کشور اشاره می کند، وی در این باره می گوید: در عربستان سعودی این ذهنیت وجود دارد، که اطاعت از نظام شکوفایی و توسعه را به دنبال دارد، اما در عین حال همین پیمان اجتماعی در صورت شکست نظام اصلاح اقتصادی از سوی دولت سعودی با خطر از هم فروپاشی روبه رو خواهد بود، چرا که اکنون از این نظام اقتصادی انتظار ایجاد فرصت های کاری در بخش غیر دولتی می رود، این درحالی است که تاکنون دولت موفق نشده به اندازه کافی فرصت های شغلی برای جوانان سعودی فراهم سازد، جوانانی که انتظار می رود از الآن تا سال 2030 وارد بازار کار و اقتصاد شوند.
"کرین الیوت هوس" در این خصوص معتقد است: محمد بن سلمان متعهد شده است تا سال 2030 میلادی 6 میلیون فرصت شغلی در کشور ایجاد کند، این درحالی است که وی در سال 2015 تنها توانست از این میزان تنها 417 هزار فرصت شغلی ایجاد کند و جوانان سعودی از این تعداد تنها با 49 هزار فرصت شغلی موافقت کرده اند، این امر خود بیانگر حجم چالش های موجود فراروی دولت و محمد بن سلمان است.
نویسنده کتاب " درباره عربستان " در ادامه گزارش خود تحت عنوان " فلج شدن خاندان سعودی" معتقد است: همه سعودیها از برنامهها و عملکرد محمد بن سلمان حمایت نمی کنند، چرا که اکنون برخی درباره قدرت و توان نظام برای ادامه نبرد و جنگ در دو جبهه یمن و سوریه و همزمان با آن ادامه برنامه های اقتصادی دولت شک و تردید دارند، بخصوص این که این نظام بر عایدات نفتی عادت کرده است.
"کرین الیوت هوس" معتقد است برخی از اعضای خاندان سعودی در خصوص قدرت و کفایت شخص محمد بن سلمان شک و تردید دارند و از آن جمله میتوان شاهزاده طلال بن عبدالعزیز را نام برد، وی یکی از فرزندان بنیانگذار دولت سعودی نوین است، وی هم اکنون در مصر در تبعید به سر میبرد.
این نویسنده و پژوهشگر آمریکایی در خصوص شاهزاده طلال بن عبدالعزیز میافزاید: وی همواره بسیار رک و صریح صحبت میکند و مواضع خود را بدون تعارف اعلام می دارد، وی معتقد است که ملک سلمان بن عبدالعزیز در واقع با این اقدامات خود سعی دارد دیگر وارثان قدرت را در عربستان سعودی از این مسند محروم کند و از این طریق اکنون تلاش خود را متمرکز کرده تا تاج و تحت سعودی تنها در دایره خانواده خود و فرزندان و نوادگانش محصور باشد.
این نویسنده آمریکایی معتقد است شاهزاده طلال در این نظر خود تنها نیست و دیگر اعضای خاندان سعودی هم از چنین نظری برخوردار هستند.
هم اکنون به عقیده "کرین الیوت هوس" محمد بن نایف سعی دارد بلافاصله بعد از مرگ ملک سلمان بن عبدالعزیز پادشاه کنونی شاهزاده محمد بن سلمان را از قدرت دور نماید و نمیخواهد فرصت لازم را به ملک سلمان بدهد تا وی فرزندش را جانشین خود تعیین کند.
این نویسنده معتقد است: ملک سلمان درصدد است فرزندش محمد را جایگزین محمد بن نایف ولیعهد کنونی سازد، و وی را به عنوان ولیعهد خود منصوب نماید.
"کرین الیوت هوس" همچنین در این باره می نویسد، مساله یک دشمنی شخصی نیست و دشمنی بین شاهزادگان باعث این مشکل نشده است، بلکه نحوه انتقال قدرت بین شاهزادگان در آینده باعث بروز چالش بزرگ شده است، چرا که محمد بن سلمان خودش هم فرزندانی دارد که می توانند جایگزین وی شوند، ولی در این بین شاهزاده محمد بن نایف تنها فرزندانش دختر هستند و نمی توانند جانشین پدرشان شوند.
"کرین الیوت هوس" در پایان چنین مینویسد: این مساله که شاهزاده محمد بن نایف فرزندانش همه از دختران هستند، باعث شده است تا دیگر شاخههای خاندان حاکم عربستان یک نفس راحت بکشند، چرا که این مساله اجازه خواهد داد تا اشخاصی دیگر از دیگر شاخههای خاندان سعودی خود را برای مسند تاج و تخت سعودی مهیا بدانند.