به گزارش افکارنیوز،«عبدالله حبیب‌اف» معاون پیشین وزارت دفاع تاجیکستان اظهار داشت که تکیه به آمریکا و غرب در بلند‌مدت به نفع منافع ملی کشورهای آسیای مرکزی نبوده بلکه منطقه را گرفتار یک سری از مشکلات و مسائل جدی امنیتی و نظامی خواهد کرد.
این مقام سابق تاجیک تصریح کرد: روسیه شریک و متحد طبیعی کشورهای منطقه است و بعید است که طرف دیگر خارجی بتواند به این زودی‌ها در چنین جایگاهی قرار بگیرد.
حبیب‌اف که در گذشته مسئولیت معاونت وزارت کشور تاجیکستان را نیز عهده‌دار بوده است، ضمن ارزیابی سیاست چند‌بعدی خارجی کشورهای منطقه که از آن به عنوان «سیاست درهای باز» یاد می‌شود، تصریح کرد: البته چند‌سویه و یا درهای باز در ذات خود عیبی ندارد، یعنی به این معنا عیبی ندارد که کشورهای آسیای مرکزی می‌خواهند با همه طرف‌های خارجی خود روابط دوستانه برقرار کنند. اما مشکل این‌جاست که آیا همه طرف‌های خارجی نسبت به‌کشورهای منطقه کاملا نظر مثبت و خیرخواهانه دارند؟ به‌صورت طبیعی پاسخ منفی است.
وی در ادامه افزود: به‌نظر می‌رسد که در شرایط کنونی لازم است تا هر کشوری در سیاست خارجی خود اتکا به طرفی خارجی داشته باشد که در مراحل مختلف بتواند از آن حمایت به‌عمل آورد. به این دلیل است که کشورهای آسیای مرکزی همواره به‌دنبال نزدیک شدن به این و یا آن قدرت هستند. گاهی با یکی از قدرت‌ها خیلی نزدیک می‌شوند و گاهی دیگر با آن فاصله می‌گیرند.
حبیب‌اف خاطرنشان کرد: این گونه نوسان سیاست خارجی را به طور بسیار صریح در مثال ازبکستان می‌توان مشاهده کرد. این کشور طی دوران استقلال خود بارها اولویت‌های سیاست خارجی خود را بازنگری کرده است که نمونه‌های بارز آن در مثال نزدیکی با روسیه و فاصله گرفتن با آمریکا و بالعکس دیده شده است.
نماینده سابق پارلمان تاجیکستان، گفت: هرچند این کشورها ملاک سیاست خارجی خود را منافع ملی عنوان می‌کنند و در هر مقطعی از ابزارهای مختلف بهره‌برداری به‌عمل می‌آورند، اما به‌نظر می‌رسد که در زمان جهانی شدن مسئله منطقه‌گرایی از اهمیت زیادی برخوردار شده است.
این مقام سابق تاجیکستان در ادامه گفت‌وگوی خود تصریح کرد: به‌نظر من، همگرا شدن کشورها در این یا آن منطقه با یکی از کشورهای قوی امری اجتناب‌ناپذیر است. در شرایط کشورهای آسیای مرکزی به‌طور اساسی روسیه و چین می‌توانند چنین نقشی را داشته باشند.
با توجه به‌واقعیت‌های موجود و به خصوص اینکه کشورهای منطقه بیش از یک قرن با روسیه ارتباط نزدیک داشتند و هفتاد سال نیز به یک کشور متعلق بودند، روسیه شریک مهمتری برای آسیای مرکزی خواهد بود.
وی گفت: روسیه است که از کشورهای منطقه میلیون‌ها نفر را به‌عنوان مهاجر کاری پذیرفته و از این طریق به حفظ وضعیت موجود اقتصادی و اجتماعی این کشورها کمک می‌کند.
معاون پیشین وزارت دفاع تاجیکستان ضمن پاسخ به‌این پرسش که " آیا مگر چین نمی‌تواند برای کشورهای آسیای مرکزی همانند با روسیه را بازی بکند؟ "، گفت: چین از طریق سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های مشترک در آسیای مرکزی به‌دنبال حل و فصل مسائل داخلی خود در عرصه‌های مختلف می‌باشد. چین در سراسر دنیا به فکر بازاریابی برای کالاهای خود است ولی علاقمندی به آن ندارد که در عرصه بین‌المللی گروهی از کشورها را به اصطلاح زیر «بال» خود پناه بدهد.
وی پیش‌بینی‌های کارشناسان در رابطه با علنی شدن رقابت‌های روسیه و چین در آسیای مرکزی در آینده نزدیک را امری بعید عنوان کرد و افزود: رئیس جدید شورای دولتی چین نخستین سفر خارجی خود را به‌روسیه انجام داد و این به معنای تعیین اولویت‌های اصلی سیاست خارجی پکن است.
دیگر اینکه روسیه از توان سرمایه‌گذاری در کشورهای خارجی و از جمله آسیای مرکزی نیز برخوردار است. مشکل بیشتر به‌آن برمی‌گردد که آیا کشورهای آسیای مرکزی تا کجا هنر جلب سرمایه‌های روسی برای اقتصاد خود را دارند.
حبیب‌اف ضمن پاسخ به‌این پرسش که " آیا تا کجا ایجاد تاسیسات جدید آمریکا و ناتو در آسیای مرکزی در رابطه به‌خروج نیروهای نظامی از افغانستان توجیه دارد؟ "، تصریح کرد: امروز جهان عملا تقسیم شده و منافع قدرت‌ها(آمریکا، روسیه و چین) در مناطق مختلف دارای «مرزهای» مشخصی می‌باشند. حالا نیز این مرزها از سوی آن‌ها به‌صورت علنی نقض نمی‌شود. اما شیوه رفتارها متفاوت است. مثلا آمریکا که به‌نوعی با موافقت روسیه برای موقت وارد منطقه شده بود، دیگر تلاش می‌کند تا برای مدت بیشتری باقی بماند.
معاون سابق وزیر دفاع تاجیکستان خاطرنشان کرد: آمریکا به‌دنبال افزایش تعداد طرفداران خود در میان کشورهای آسیای مرکزی است و با توجیه خروج از افغانستان و ضرورت کمک گرفتن در این زمینه، به فکر استقرار برخی از نیروهای نظامی خود در منطقه می‌باشد.
وی اندیشیدن به آینده منطقه را برای دولت‌مردان آسیای مرکزی امری ضروری دانست و گفت: اگر نگاه ما به آینده باشد پس باید بپذیریم که بقای حضور نظامی آمریکا به سود کشورهای آسیای مرکزی نخواهد بود. زیرا این‌طور نیست که نیروهای آمریکایی دست روی دست گذاشته و آرام بنشینند.
حبیب‌اف در رابطه به این سوال فارس که " تا کجا به‌صداقت حرف‌های آمریکا و غرب در زمینه دفاع از حقوق مسلمانان در کشورهای مختلف و از جمله آسیای مرکزی می‌توان باور داشت؟ "، خاطرنشان کرد: شکی نیست که غربی‌ها از این موضوع به عنوان ابزار فشار و رسیدن به اهداف خاص خود بهره‌برداری می‌کنند. در طول تاریخ معاصر انگلیس و آمریکا از بحثمذهب استفاده‌های بسیار زیادی داشته‌اند. اگر یک مقدار به چند و چون سازمان‌ها و جریان‌های افراطی و تروریستی مذهبی توجه شود، شکی نیست که ریشه‌های انگلیسی آن قابل ملاحظه و مشاهده خواهد بود.
وی در ادامه افزود: این موضوع که در آینده آمریکا و انگلیس از بحثمذهب و حمایت از حقوق و آزادی‌های جریان‌های مختلف با هدف دست‌یابی به‌برنامه‌های کلان خود در منطقه استفاده خواهند کرد، امکان‌پذیر به‌نظر می‌رسد.
معاون سابق وزارت کشور تاجیکستان در رابطه با آینده آسیای مرکزی، گفت: فکر می‌کنم که در چند سال آینده شاهد تغییر و تحولات زیادی در این منطقه خواهیم بود که در آن قدرت‌ها نقش خواهند داشت. اما اینکه آسیای مرکزی چه آینده‌ای خواهد داشت، بستگی به‌خود کشورهای منطقه دارد.
اگر این کشورها پیرامون روسیه جمع شوند و سیاستهای خود را بطور هماهنگ پیش برند، قادر بهانجام کارهای مهمی خواهند بود و وابستگیهای خود از دیگر محورهای جهانی به حد اقل خواهند رساند.
