چنددستگی رهبری مخالفان در مصر

به گزارش افکارنیوز به نقل از فارس، اندیشکده بروکینگز در مطلبی با عنوان پیروزی اخوان المسلمین خبرهای خوبی برای مخالفان مصری به همراه دارد به قلم ایچ.ای. هلیر میافزاید: اکنون روشن شده است که مخالفان مصری اخوانالمسلمین در همهپرسی اخیر درباره قانون اساسی جدید شکست خوردهاند. خبر خوب این است که همه آنها هنوز شانس برنده شدن را دارند.

رای‌ مثبت‌دهندگان به این همه‌پرسی که روز شنبه به پایان رسید در واقع به پیش‌نویس ناقص قانون اساسی در میان بالاترین سطوح خشونت، اختلاف و چنددستگی سیاسی بی‌سابقه در مصر رای ندادند بلکه آنها به اسلام، ریاست جمهوری و قانون اساسی رای دادند. در عوض، رای منفی‌دهندگان نیز به قانون اساسی، روندی که تهیه شد و تسلط اخوان المسلمین بر صحنه سیاسی مصر رای دادند. این نتایج را اگر با هم جمع کنیم می‌تواند برای اخوان المسلمین ناخوشایند و برای مخالفان درس خوبی باشد.



* میزان مشارکت مردم کم بود

در کشوری که دین اهمیت بسیاری دارد و اکثریت مردم مسلمان هستند و در رای‌گیری که اسلام محور آن بود، هر فردی انتظار تعداد آرای بالاتر را دارد اما میزان مشارکت مردم کم بود. از میان ۵۱ میلیون نفری که واجد شرایط رای‌دهی بودند ۱۶ میلیون نفر در صندوق‌های رای حاضر شدند.

علاوه بر این، این رخداد به معنای آن است که ۸۰ درصد از رای‌دهندگان یا رای نداده و یا علیه قانون اساسی جدید رای دادند و این به معنای تاییدیه‌ای قوی برای قانون اساسی نیست. در حالی که دلایل رای‌ ندادن مختلف است اما هیچ یک برای اعتبار و آبروی اخوان‌المسلمین خوب نیست.

گزارشاتی در برخی مناطق وجود دارد که مسیحیان به دلیل ترس در پای صندوق‌های رای حاضر نشدند. بسیاری از رای‌دهندگان احساس می‌کردند که این رای دستکاری خواهد شد(خصوصا در دور دوم که میزان مشارکت حتی کمتر نیز بود) و همین مسئله باعثشد که فکر کنند رای دادن چندان فایده‌ای ندارد. درباره اینکه اخوان‌المسلمین نیز به این مسئله چنین نگاهی داشته باشد، تردید وجود دارد و در عوض این همه‌پرسی را به عنوان رای اکثریت در نظر می‌گیرد. اما این یک پیروزی کامل نیست.



* نباید بیش از حد روی آرای منفی نیز حساب کرد

درعین حال حساب کردن بیش از حد روی آرای منفی نیز اشتباه است. مخالفان بیشتر از ۳۶ درصد از آرا را بدست نیاوردند. حمایت مردم از گروهی که خواستار رای منفی به قانون اساسی شده بود نیز به معنای مخالفت با اخوان‌المسلمین تلقی می‌شود که بیشتر به دلیل اختلافات شدید و فرقه‌ای با حامیان قانون اساسی تحریک شده بودند. رهبران مخالفان خصوصا آنهایی که در جبهه رهایی ملی هستند نیز مسئول این کاهش مشارکت مردم هستند.

رهبری مخالفان در روزهای منتهی به همه‌پرسی بین تحریم و رای منفی تردید داشت، حامیانش را گیج و مبهوت کرد و به آنها اطمینان داد که حامیان دیگری به صف مخالفان نخواهند پیوست. در واقع تعداد آرای منفی که به صندوق ریخته شد، باورنکردنی است.



* دو طرف باید از همه‌پرسی در مصر درس بگیرند

در واقع در اینجا درس‌هایی برای هر دو طرف وجود دارد. اخوان المسلمین از اوایل انقلاب مصر احساس کرد که به عنوان سازماندهی‌شده‌ترین نیروی سیاسی در مصر که بیشترین تعداد هواداران را نیز داشت، می‌تواند بدون نیاز به رسیدن اجماع در میان مردم به پیشرفت خود ادامه دهد.

دو سال بعد همین مسئله منجر به چنددستگی شدید در میان سیاستمداران این کشور شد. در خارج از این کشور نیز دولت‌های خارجی درباره ارتباط دادن کمک‌های خود به مسائل حکومتی در مصر صحبت می‌کنند که این مسئله نیاز اخوان‌المسلمین برای حساس‌تر شدن نسبت به این موضوع را نشان می‌دهد. اما این مخالفان هستند که باید بیشترین درس را بگیرند و این مخالفان به مدت دو سال نتوانستند دو درس اساسی از سیاست در مصر یاد بگیرند.



* رهبری مخالفان در مصر دچار اختلاف است

اولین درس این است که به طور کلی رهبری مخالفان از میان نخبگان جامعه مصر برخاسته و جزو عامه مردم نیست. سال گذشته هنگامی که نیروهای مخالف اخوان‌المسلمین نتوانستند همه‌پرسی قانون اساسی را با این بهانه که تغییرات کافی بر روی آن اعمال نشده به چالش بکشند باید به نتایج نگاهی نزدیکتر می‌انداختند و می‌دیدند که پایگاهشان در کجا هست و کجا نیست. آنها این کار را نکردند و باید اکنون به تحلیل جدی این داده‌ها بپردازند.

مسئله دوم این است که رهبری مخالفان دارای اختلاف بوده و متحد نیست و همین مسئله از تاثیرگذاری آن می‌کاهد. شخصیت‌های اصلی داخلی سه نامزد سابق ریاست جمهوری هستند: حمدین صباحی، عبدالمنعم ابولفتوح و عمر موسی.

در عین حال صباحی در جبهه رهایی ملی چندان شخصیت برجسته‌ای نیست و ابولفتوح نیز حتی در این گروه عضویت ندارد. این مسئله بر مخالفان پیچیده نیست که گروهی شامل یک شخصیت اسلام‌گرای ترقی‌خواه و یک سیاستمدار حزب چپ تاثیر زیادی را بر مصر داشته و می‌تواند به از بین بردن چندگانگی که وجود دارد، کمک کند.



* انتخابات پارلمانی فرصت خوبی برای مخالفان است

انتخابات پارلمانی که در عرض چند ماه آینده برگزار می‌شود، فرصت خوبی برای مخالفان است. آنها برای اینکه موفق شوند باید از نظر راهبردی سازماندهی شده و داشته‌های خود را تقویت کنند. و سیاستمداران مخالف باید به خاطر داشته باشند که بسیاری از رای‌دهندگان یا طبق خواسته اخوان‌المسلمین رای ندادند و یا اصلا رای ندادند.

اگر مخالفان بتوانند به طور موثرتری به نگرانیهای آنها بپردازند، آنها ممکن است به نفع مخالفان رای دهند. اینها دو هدف ناسازگار با یکدیگر هستند: اخوانالمسلمینی که بتواند اجماع بیشتری بدست بیاورد و مخالفان بهتر سازماندهیشده. یک جامعه سیاسی سالم و پلورالیستی جامعهای است که در آن نیروی سیاسی حاکم در جهت منافع کل کشور حرکت کرده و احزاب مخالف قدرتمند از آن بخواهند که به نفع ملت پاسخگو باشد. اگر یکی یا هر دوی اینها محقق شود آنگاه هیچ کس بازنده نیست و تنها مصر برنده میشود