به گزارش افکارنیوزبه نقل از ایرنا، نشست مخالفان دولت سوریه که از روز یکشنبه هفته جاری در دوحه آغاز شد، امروز با برگزاری جلسه اصلی و نهایی، به کار خود پایان می دهد.

هدف از نشست دوحه انسجام و اتحاد بیشتر مخالفان دولت سوریه، اعلام شده است.

بحران سوریه در حالی بیستمین ماه خود را تجربه می کند، که درگیری میان نیروهای دولتی و مخالفان همچنان ادامه دارد و روز به روز نیز بر ابعاد آن افزوده می شود. درگیری های کنونی در سوریه شکلی کاملا فرسایشی به خود گرفته است؛ به گونه ای که نه نیروهای دولتی می توانند بر مخالفان که بیشتر آنها مسلح هستند، غلبه کنند و نه مخالفان توان رویارویی و هماوردی تمام عیار با دولت را دارند. نتیجه چنین وضعیتی درگیری و جنگ دایمی و خسته کننده میان دو طرف شده که دود آن بیش از هر چیز به چشم غیرنظامیان می رود و هر روز این کشور شاهد کشته و مجروح شدن دهها نفر و آواره شدن صدها نفر است.

بسیاری از مخالفان دولت سوریه و حامیان منطقه ای و جهانی آنها، یکی از دلایل فرسایشی شدن بحران در سوریه و ناتوانی آنها در سقوط دولت این کشور را نبود انسجام کافی در رویکرد و عملکرد مخالفان می دانند که همین امر موجب کاهش توان آنها در رویارویی با دولت شده است.

این نخستین بار نیست که مخالفان دولت سوریه به دنبال اتحاد بیشتر میان خود هستند. تاکنون نشست های متعددی بویژه در دو شهر استانبول ترکیه و قاهره مصر برگزار شده اما نتیجه این نشست ها نه تنها باعثوحدت و انسجام داخلی میان مخالفان نشده بلکه باعثتشدید اختلاف ها میان آنها شده است.

مخالفان دولت سوریه طیف رنگارنگی از گروه ها و افراد مختلفی را شامل می شوند که گرچه همگی آنها در مخالفت با دولت اشتراک نظر دارند اما در شیوه عمل و رویکردهایشان اختلاف های جدی تاکنون با یکدیگر داشته اند.

برخی از مخالفان، گروه های مسلح هستند و در عرصه میدانی، در حال نبرد خونین با دولت هستند. گروه موسوم به ˈارتش آزاد سوریهˈ اصلی ترین گروه مسلح مخالف دولت است که طی چند ماه اخیر در عمل تبدیل به پیشانی مخالفان دولت سوریه شده و مورد حمایت برخی از کشورهای منطقه از جمله ترکیه و قطر و عربستان است. برخلاف نشست های قبلی، در نشست دوحه، نمایندگان گروه های مسلح در سوریه حضور جدی دارند.

برخی دیگر از مخالفان را مخالفان سیاسی داخلی سوریه شامل می شوند که معتقد به استفاده از ابزارهای سیاسی و مدنی برای ایجاد تغییر در این کشور هستند. ˈهیات هماهنگی نیروهای دموکراتیکˈ اصلی ترین گروه در این دسته است که اعتقادی به استفاده از ابزارهای نظامی و نیز مداخله خارجی برای تغییر در سوریه ندارد و از طرفی دیگر برخلاف بسیاری از گروه های مخالف دیگر، گزینه مذاکره با دولت سوریه برای تغییر در وضعیت کنونی و تحول دمکراتیک در این کشور را رد نمی کند. این گروه از غایبان نشست دوحه است.

دسته دیگری از مخالفان دولت سوریه، گروه های سیاسی مخالف عمدتا خارج نشین هستند. نماد این دسته گروه موسوم به ˈشورای ملی سوریهˈ است. برخی از کشورهای خارجی از جمله آمریکا و اروپا طی ماه های گذشته تلاش بسیاری برای مشروعیت بخشی به این گروه به عنوان گزینه پس از سقوط احتمالی دولت سوریه کردند، اما اختلاف داخلی شدید در این گروه که باعثجدایی برخی از این گروه شد و همچنین نداشتن پیوند جدی با داخل سوریه، باعثشد تا این گروه توان زیادی برای اثرگذاری در تحولات از خود نشان ندهد؛ موضوعی که باعثشد تا کشورهای غربی حامی این گروه؛ اندک اندک فاصله بگیرند و از ضرورت تحول در ساختار این گروه با هدف فراگیری بیشتر آن و ورود گروه های تاثیرگذار دیگر - بویژه گروه های فعال در داخل - به بدنه شورای ملی سخن بگویند. خواسته ای که زمینه های نشست دوحه را فراهم کرد.

در واقع نشست دوحه را می توان تلاش برای احیای دوباره شورای ملی سوریه دانست. در جریان این نشست، شورای ملی با افزایش اعضایش به بیش از ۴۰۰ نفر، شمار زیادی از فعالان و گروههای مخالف داخل سوریه را به عضویت درآورده است.

از سوی دیگر قرار است در نشست امروز اعضای شورای ملی سوریه، پیشنهادی را که آمریکا از آن حمایت می کند، مورد بررسی قرار دهد. این پیشنهاد عبارت است از ایجاد گروهی ۵۰ نفره که بتواند سخنگوی تمامی گروههای اصلی مخالف از جمله فرماندهان نظامی و شوراهای محلی باشد که از داخل خاک سوریه علیه دولت بشار اسد فعالیت می کنند. ˈریاض سیفˈ از چهره های سرشناس مخالف که این طرح را ارایه کرده، گفته است که انتظار می رود دولتی موقت در مناطق زیر کنترل مخالفان ایجاد شود.

نشست مخالفان دولت سوریه در حالی در دوحه برگزار می شود که ˈاخضر ابراهیمیˈ فرستاده ویژه سازمان ملل و اتحادیه عرب در امور سوریه، روز سه شنبه هفته جاری نسبت به خطر گسترش جنگ داخلی و تبدیل این کشور به یک سومالی دیگر هشدار داد. سومالی از ۲۱ سال قبل پس از سقوط حاکم آن کشور، تاکنون صحنه جنگ داخلی بوده است. بسیاری این اظهارات ابراهیمی را نشانه ناامیدی وی از تاثیرگذاری مثبت نشست دوحه بر روند تحولات آتی سوریه توصیف کرده اند.

شاید اکنون نتوان به قطعیت نسبت به نتایج نشست دوحه و اینکه تا چه اندازه این نشست می تواند انسجام میان مخالفان را بیشتر کند یا خیر، اظهار نظر کرد. به نظر می رسد مهمتر از این مساله، سرنوشت کل سوریه و روند تحولات در ماه های آتی باشد. به عبارت دیگر نکته اصلی و قابل توجه در سوریه، سرنوشت رویارویی دولت و گروه های مخالف(فارغ از وحدت یا اختلاف میان آنها) برای کل سوریه است؛ اینکه آیا این کشور به سمت نوعی جنگ داخلی تمام عیار در حرکت است یا هنوز امکان یک توافق سیاسی وجود دارد؟ آنچه امروز مایه نگرانی است این است که ادامه درگیری ها و تشدید فضای چند قطبی امکان یک تحول غیرنظامی و خشونت بار را روز به روز کاهش می دهد.

روند افسار گسیخته درگیری های نظامی به حدی شده که دیگر تنها محدود به نیروهای دولت و مخالفان نیست. طی روز های اخیر خبرها و گزارش هایی از وقوع برخی درگیری ها میان گروه های مسلح مخالف دولت سوریه با یکدیگر منتشر شده که نشان از درونی شدن منطق خشونت و نظامی گری در تحولات سوریه شده که بی تردید روند تحولات را پیچیده تر می کند.

به عبارت دیگر دغدغه اصلی امروز درباره سوریه، نه الزاما سرنوشت دولت کنونی بلکه کلیت این کشور و تمامیت ارضی و امنیت داخلی آن است که بشدت مورد تهدید قرار گرفته است. سوریه اینک بیش از هر زمان دیگر در انتظار برخورد مسئولانه جامعه جهانی و پرهیز از برخورد یکسویه در قبال این کشور است.