این جنبش به رهبری « مقتدی صدر » در اقدامی غافلگیرکننده در ایام عید فطر اعلام کرد که نام خود را به «جنبش ملی شیعه» تغییر می‌دهد؛ اقدامی که ناظران آن را بخشی از فرایند بازگشت جنبش صدر به فعالیت سیاسی می‌دانند، با توجه به اینکه این جنبش دارای توده‌های مردمی گسترده‌ای در اکثر شهرها و استان‌های عراق به ویژه در مناطق مرکزی و جنوبی است.
به گزارش الجزیره، ناظران بر این باورند که هدف از نام جدید، آمادگی برای بازگشت به کار سیاسی، پس از انزوای بیش از یک سال است چرا که مقتدی صدر اخیرا برای بازگشت به کار سیاسی از طریق درگاه انتخابات پارلمانی آتی اقداماتی انجام داده است و قرار است «با قدرت» در این انتخابات شرکت کند.
«مناف الموسوی»، مدیر مرکز مطالعات استراتژیک بغداد که به جنبش صدر نزدیک است، می‌گوید: «فرآیند تغییر نام جنبش دارای مفاهیم بسیاری است که بارزترین آن روی آوردن به فضای ملی و پایبندی به هویت شیعه اسلامی است. این تغییر پس از دیدار مقتدی صدر با «سید علی سیستانی» مرجع عالی‌قدر شیعه عراق و فعالیت فراکسیون مستعفی صدر و تعامل آن با مردم صورت گرفت.
الموسوی به الجزیره توضیح داد، جنبش صدر به دنبال تعامل با اکثریت خاموشی است که در بسیاری از مسائل از جمله مخالفت با سهمیه بندی‌ها و پارتی بازی احزاب در قدرت باهم وجه اشتراک دارند و هدف پروژه اصلاحات صدر بازسازی کشور عراق بر اساس چشم انداز دموکراتیک است.
وی خاطرنشان کرد، هدف از تغییر نام، خروج از محدودیت فرقه‌ای و حرکت به فضای ملی است، به‌ویژه که جریان صدر بزرگترین و مهم‌ترین پایگاه مردمی جامعه شیعه را دارد و در نتیجه، مطابق با شروط مقتدی صدر و پروژه اصلاحی او به کار سیاسی برمی‌گردد.
۷۳ نماینده فراکسیون صدر در پارلمان عراق - بزرگترین فراکسیون پارلمان - ژوئن ۲۰۲۲ استعفای خود را به درخواست مقتدی صدر در پی بحران سیاسی ناشی از انتخابات زودهنگام پارلمانی که در اکتبر ۲۰۲۱ برگزار شد، تسلیم کردند. پس از آن مقتدی صدر تصمیم گرفت از سیاست کناره گیری کند و در هیچ انتخابات آینده شرکت نکند تا به قول خودش «با سیاستمداران فاسد شریک نباشد.»
جنبش صدر در هیچ یک از انتخابات قبلی با همین نام شناخته شده خود شرکت نکرده است بلکه با نام‌های مختلفی مانند «سائرون»، «الاحرار» و غیره شرکت کرده است. بنابراین این جنبش در انتخابات بعدی شرکت خواهد کرد و اگر تصمیم به این کار بگیرد، با نامی متفاوت از جنبش ملی شیعه حضور خواهد یافت.
«فلاح المشعل»، نویسنده و تحلیلگر سیاسی معتقد است، اعلام تغییر نام جنبش صدر به جنبش ملی شیعه، گامی در تعیین هویت شیعیان وطن‌پرست عراق و منزوی کردن احزاب شیعی وابسته به خارج است.
وی به الجزیره گفت: این اعلام به منزله یک ضربه سیاسی به مخالفان صدر است، اگرچه شعار ملی با آنچه فرقه‌ای است منطبق نیست اما هدف ارائه یک جایگزین کیفی و موازی با طرح «چارچوب هماهنگی شیعیان» است. نشانه‌هایی از آمادگی جنبش صدر برای شرکت در انتخابات پارلمانی وجود دارد و این تغییر نام، تنها بخشی از این آمادگی است.
از سوی دیگر، «حیدر البرزنجی»، رئیس مرکز مطالعات راهبردی «الوان» که نزدیک به «چارچوب هماهنگی» است، در توییت خود در شبکه اجتماعی ایکس گفت: «اعلام بازگشت به منزله تبلیغات زودهنگام انتخاباتی و نقشه ائتلاف‌های سیاسی پیش رو و مورد انتظارِ جنبش ملی شیعه است.»
وی افزود: «خودِ جنبش صدر تحت عنوان «چارچوب هماهنگی شیعه» شکل گرفت و امروز از طریق نام ایدئولوژیک به حیات سیاسی بازگشته است.»
