انتشار خبر رکوردشکنی استخراج نفت در استان کوهستانی شرناخ در ترکیه ، در صدر اخبار این کشور قرار گرفت.
شرناخ به عنوان یک استان نفتی، همواره مورد توجه مقامات حزب عدالت و توسعه و دولت اردوغان قرار گرفته است. این استان کوهستانی که به مدت چهار دهه محل درگیری گروه تروریستی پ.ک.ک و نظامیان ترکیه بوده، دوباره در کانون مهمترین اخبار رسانه‌های آنکارا و استانبول قرار گرفت. چرا که آلپ ارسلان بیرقدار وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه، با سفر به شرناخ، اعلام کرد که ظرفیت‌های جدید اکتشاف و استخراج نفت گابار، دولت و مردم ترکیه را به شدت امیدوار کرده است.
وی درباره منابع میدانی نفتی کوهستان گابار در استان شرناخ، اظهاراتی بر زبان آورد که در تیتر نخست روزنامه‌های چاپ آنکارا بازتاب یافت.
علاوه بر شرناخ، در استان‌های باتمان، آدیامان و آدانا هم مقادیر ناچیزی نفت وجود دارد. همچنین ترکیه تلاش کرده در سواحل بخش ترک نشین جزیره قبرس، دست به اکتشاف و استخراج نفت بزند اما این اقدام، با اعتراضات مکرر قبرس، یونان و اتحادیه اروپا مواجه شده و ترکیه چند بار ناچار شده کشتی‌های خود را به عقب بازگرداند.
با این حال، اظهارات اغراق‌آمیز مقامات آنکارا درباره میزان اهمیت ذخایر نفتی در میدان گابار در استان شرناخ، با ظرفیت‌های تولید نفت، سازگار نیست.
رکورد 40 هزار بشکه‌ای!
روزنامه تقویم از روزنامه‌های تحت امر آکپارتی نوشت: «رکورد استخراج نفت در تاریخ جمهوری ترکیه، در گابار شکسته شد».
این روزنامه از قول آلپ ارسلان بیرقدار وزیر انرژی و منابع طبیعی نوشت: «تولید روزانه نفت در 33 حلقه چاه در گابار، رکورد تاریخ جمهوری را شکست و تا امروز از مرز 40 هزار بشکه در روز گذشته ایم».
وزیر جوان کابینه اردوغان که نفت استخراج شده را نیز مورد بررسی قرار داد، در گفتگو با خبرنگاران اعلام کرد که افزایش تولید نفت در گابار، پس از عید فطر، عید دیگری برای مردم ترکیه رقم زده است!
وی گفت: «امروز یک روز استثنایی برای ماست. ما عید سعید فطر را جشن می‌گیریم، اما در عین حال امروز با یک رکورد در تاریخ جمهوری، عید دیگری را نیز جشن گرفته‌ایم. مشخصاً این روزی است که در تاریخ به عنوان روز کشف با کیفیت‌ترین نفت و بیشترین نفت در ترکیه ثبت می‌شود».
بیرقدار در ادامه با گوشی تلفن همراه خود، با اردوغان تماس گرفت و در حضور مدیران و مهندسین نفتی، از رئیس جمهور، به خاطر حمایت‌های همیشگی و راهنمایی‌های بی‌نظیرش قدردانی کرد!
وی اعلام کرد: «از امروز، مجموع تولید نفت ما در ترکیه از 100 هزار بشکه فراتر رفته است. شرناخ اکنون به وضوح، پایتخت نفتی ترکیه است. در ابتدای سال گفتیم که هدف ما تا پایان سال 2024 میلادی رسیدن به تولید یکصد هزار بشکه در روز است. این یک تحول بسیار مهم برای کاهش وابستگی ترکیه به خارج به ویژه در حوزه انرژی است. کار بدون وقفه ادامه خواهد داشت و چاه‌های اکتشافی جدید در حکاری و مرز وان وجود دارد. این ارقام تولید با اکتشافاتی که در سال جاری در این چاه‌ها روی خواهند داد، به سطح بسیار بالاتری خواهد رسید. ما در اینجا نفت را در عمق 2500 متری در بعضی جاها، 2800 متری استخراج می‌کنیم. به ویژه در منطقه آکدنیز، تا عمق 4500 متری در آن منطقه، حفاری جهت‌دار انجام می‌دهیم. شرناخ، یک مسیر مهم ترانزیت نفت برای ترکیه و جهان است. خط لوله نفت عراق- ترکیه از اینجا می‌گذرد، نفت به عنوان نیاز کشور مورد استفاده قرار می‌گیرد، به بازارهای جهانی می‌رسد و منطقه توسعه می‌یابد».
غفلت از مهمترین نکته در اقتصاد نفت
یکی از مهمترین مباحث اقتصادی در اکتشاف و استخراج نفت، این است که با یک برآورد و تخمین علمی نزدیک به واقعیت، بتوان این موضوع را اثبات کرد که با احتساب کل هزینه‌ها، آیا اجرای عملیات مقرون به صرفه است یا خیر.
به زبانی ساده‌تر، اگر قرار باشد برای استخراج یک میلیون بشکه نفت، بودجه‌ای صرف شود که رقم آن، نزدیک به قیمت تمام شده همان یک میلیون بشکه باشد، هیچ دولت و شرکتی سراغ چنین پروژه‌ای نمی‌رود.
استخراج در شرایطی به صرفه است که مشخص شود، نفت برداشت شده نه تنها کل هزینه‌های نهایی را پوشش می‌دهد، بلکه سود قابل توجهی نیز به وجود می‌آورد. اما در ترکیه، به وضوح می‌توان دید که چنین چیزی وجود ندارد.
آمارها نشان داده که کل نفت تولید شده در ترکیه از سال 2021 میلادی تاکنون، تنها 10 میلیون بشکه بوده است! برای تولید این مقدار ناچیز نفت خام، 3 هزار نفر نیرو، مشغول کار و فعالیت بوده‌اند و هزینه‌های اکتشاف و استخراج، بسیار بالا بوده است.
در منطقه دریای سیاه نیز، هم اکتشاف و هم استخراج، بسیار هزینه بر و فاقد توجیه اقتصادی بوده، ولی دولت اردوغان، به خاطر فواید سیاسی و تبلیغاتی، به عملیات نفتی و گازی ادامه داده است.
اردوغان، انرژی و سیاست
ترکیه به عنوان کشوری که در حوزه سوخت و انرژی با فقر و وابستگی به منابع وارداتی دست و پنجه نرم می‌کند، سالانه بیش از یکصد میلیون دلار از درآمدهایش را خرج واردات نفت و گاز می‌کند.
اما دولت، همواره در مورد احتمال رسیدن به خودکفایی نفتی صحبت می‌کند و در چند سال اخیر، اردوغان در مقام رئیس جمهور و رهبر حزب حاکم، میادین گاز کشف شده در منطقه دریای سیاه را به عنوان امید آینده ترکیه قلمداد کرده است.
به نظر می‌رسد که برجسته‌سازی خبر افزایش برداشت نفت در میدان نفتی گابار در استان شرناخ، با حال و هوای پس از شکست انتخاباتی حزب حاکم، بی‌ارتباط نیست. چرا که برای اولین بار در تاریخ 22 ساله حزب عدالت و توسعه، این حزب به مقام دومین حزب کشور سقوط کرده و با توجه به گرانی شگرف نفت، گاز، بنزین و برق در ترکیه، انتشار اخباری در مورد احتمال دست یابی به منابع ملی و ارزان، می‌تواند تا حدودی باعث بازگردادندن روحیه هواداران حزب آکپارتی شود.
