شرق سوریه چند هفته‌ای است که شاهد تنش میان روسیه و آمریکاست، از مزاحمت‌های هوایی برای یکدیگر تا استقرار نیروهای نیابتی و برگزاری رزمایش؛ تا جایی که اکنون برخی از مقامات نظامی آمریکایی از احتما بروز درگیری نیابتی با روسیه در شرق سوریه به خصوص استان دیرالزور، سخن می‌گویند.
یک مقام عالی‌رتبه وزارت دفاع آمریکا روز گذشته به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت که کشورش در حال بررسی چندین گزینه برای مقابله با «اقدامات فزاینده خصمانه روسیه» در سوریه است؛ او توضیحی در خصوص این گزینه‌ها نداد و صرفا مدعی شد که واشنگتن از مناطق تحت کنترل خود در شرق و شمال شرق سوریه کوتاه نخواهد آمد.
این مقام آمریکایی همچنین گفت که هماهنگی‌ها میان روسیه، ایران و دولت سوریه برای تحت فشار قرار دادن آمریکا برای خروج از سوریه افزایش یافته است. او گفت که آمریکا در جریان تبادل اطلاعات امنیتی میان روسیه و نیروی قدس ایران در سوریه جهت تحت فشار قرار دادن آمریکا قرار دارد. به گفته او ۹۰۰ نظامی آمریکایی در سوریه مستقر هستند.
در این راستا وبگاه العربی الجدید نیز در ۱۷ تیر ماه در گزارشی به نقل از منابع معارضان سوری نوشت که نیروهای «سپاه پنجم» (تحت نظر روسیه) در مناطق همجوار با شبه‌نظامیان «نیروهای دموکراتیک سوریه» (SDF) در استان دیرالزور واقع در شرق سوریه مستقر شده‌اند.
«وسام العکیدی» از فعالان سیاسی و رسانه‌ای در استان دیرالزور در این خصوص به وبگاه العربی الجدید گفت که نیروهای «لشگر چهارم» به فرماندهی «ماهر اسد» (برادر بشار اسد) شب جمعه از چند منطقه در شمال شرق دیرالزور عقب‌نشینی کرده و جای آن‌ها را نیروهای «سپاه پنجم» (مورد حمایت روسیه) گرفته است.
از سوی دیگر منابع رسانه‌ای سوریه هفته گذشته خبر دادند که ائتلاف آمریکایی اقدام به ارسال تجهیزات نظامی ویژه به شرق سوریه کرده است. همچنین ائتلاف آمریکایی و تروریست‌های «ارتش آزاد» در تاریخ چهارم جولای اقدام به برگزاری رزمایش در پایگاه التنف کردند که این رزمایش امروز (شنبه) به پایان رسید و در آن از انواع سلاح‌های سنگین و نیمه سنگین استفاده شد.
همزمان با رزمایش در پایگاه التنف، ائتلاف آمریکایی و شبه‌نظامیان کُرد اقدام به برگزاری تمرین نظامی در پایگاههای مستقر در استان الحسکه و دیرالزور در شرق فرات کرده‌اند. ائتلاف آمریکایی در سوریه بالغ بر ۱۷ پایگاه نظامی و سه فرودگاه نظامی را به اشغال خود در آورده است و در آن‌ها اقدام به آموزش و پشتیبانی از تروریست‌ها می‌کند. تروریست‌هایی که هر از گاهی به نظامیان و غیرنظامیان سوری حمله ور شده و تلفات قابل توجهی به جا می‌گذارند.
تنش خطرناک هوایی
اما تنش مستقیم و خطرناک زمانی رخ داد که جنگنده‌های روسیه در هفتم جولای (۱۶ تیر) در مناطق تحت اشغال تروریست‌های «ارتش ملی سوریه» (مورد حمایت ترکیه) اقدام به برپایی تمرین هوایی و شلیک موشک‌های جو به جو کردند.
سپس ژنرال الکس گرینکویچ، فرمانده نیروی هوایی سنتکام اعلام کرد که جنگنده‌های روسیه با «رفتار ناامن و غیر حرفه‌ای» برای سه فروند پهپاد آمریکایی بر فراز شمال شرق سوریه ایجاد مزاحمت کرده‌اند.
بنابر ادعای او، این اقدام در زمانی صورت گرفت که سه فروند پهپاد ام‌کیو -۹ آمریکایی در حال انجام ماموریت علیه اهداف متعلق به گروه تروریستی داعش در سوریه بودند.
گرینکویچ گفت: «برخلاف پروتکل‌های تعیین شده، جنگنده‌های روسیه با پرتاب چف و فلر شروع به رهگیری و ایجاد مزاحمت برای پهپاد ام‌کیو -۹ کردند و در نتیجه این اقدامات٬ پهپادهای ما مجبور به انجام مانورهای گریز شدند. او از نیروهای روسیه خواست اینگونه اقدامات خطرناک را متوقف کنند».
از سوی دیگر، وزارت دفاع روسیه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد این پهپادهای آمریکایی بودند که پنج بار حریم هوایی منطقه تمرین نظامی مشترک ارتش سوریه و روسیه را نقض کردند. روسیه بار دیگر نسبت به نقض پروتکل‌های مربوط به پرواز پهپادهای آمریکایی ابراز نگرانی و تاکید کرد که روسیه مسئول امنیت پرواز بدون هماهنگی پهپادهای آمریکا در آسمان سوریه نیست.
بسیج نیرو در دیرالزور
در این میان منابع سوری می‌گویند که همه طرف‌های درگیر در سوریه، نیروهای خود را در دیرالزور مستقر کرده‌اند، تا جایی که صحنه میدان احتمال درگیری نیابتی میان روسیه و آمریکا را محتمل نشان می‌دهد.
وبگاه العربی الجدید در این باره نوشت که آمریکا تجهیزات نظامی و لجستیکی بیشتری از عراق روانه دو پایگاه «العمر» و «کونیکو» در استان دیرالزور کرده است. همزمان نیروهای هم‌پیمان روسیه و ایران نیز در مناطق همجوار شبه‌نظامیان کُرد سوریه مستقر شده‌اند.
روزنامه الوطن سوریه نیز روز گذشته (یکشنبه) در گزارشی به نقل از یکی از رؤسای عشایر دیرالزور نوشت: «اگر اوضاع به هم بریزد، هر چیزی امکان دارد».
