تداوم جنایتی همچون هتک حرمت قرآن کریم و اهانت به مقدسات اسلام در سوئد ، برای این کشور بدون هزینه باقی نخواهد ماند. اولین نشانه چنین امری، واکنشهای جهانی به این اقدامات جنایتکارانه و بعد از آن هم، وعده کشورهای عربی و جهان اسلام در پاسخ قاطع به حمایتهای رسمی دولت استکهلم از این بیحرمتیهاست.
جهان اسلام؛ از انزجار تا آمادگی برای اقدام علیه استکهلم
واکنشهای وسیع رسمی و مردمی در جهان اسلام به این اقدام شنیع، از محکومیتهای دولتی و واکنشهای سیاسی گرفته تا تظاهرات مردمی، صدور اخطارهای دیپلماتیک، ترندشدن هشتگهای مخالفت در فضای مجازی، بحران احضار سُفرای سیاسی و دعوت به اعمال تحریمهای اقتصادی را شامل شد. این روند واکنشی گسترده، گویای آن است که استکهلم این بار از تبعات اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و رسانهایِ این جنایت تکراری در امان نخواهد ماند.
اقدام «سلوان مومیکا» فرد سوئدی عراقی الاصل ۳۷ساله در استکهلم، روز چهارشنبه (۲۸ ژوئن) مصادف با نخستین روز تعطیلات عید قربان، در هتک حرمت نسخهای از قرآن کریم برای اولین و دومین بار نیست که در سوئد اتفاق میافتد. این اقدام جنایتکارانه که همیشه با حمایت امنیتی پلیس در استکهلم و شهرهای دیگر تکرار میشود، نقش حمایتگرانه دولت سوئد را برای همگان روشن کرده است. آن هم کشوری که میزبان ۶۰۰هزار مسلمان است. در ۲۱ ژانویه سال گذشته نیز، «راسموس پالودان» رهبر حزب راستافراطی «خط تندرو» دانمارک، یک نسخه از قرآن کریم را در نزدیکی سفارت ترکیه در استکهلم، تحت حمایت پلیس این کشور سوزاند؛ اقدامی که بازهم پایههای امنیت اقتصادی و سیاسی استکهلم را لرزاند.
«توبیاس بیلستروم»، وزیر امورخارجه سوئد در تماس تلفنی با «فواد حسین»، همتای عراقی خود اظهار داشته «دولت این کشور این اقدام را محکوم میکند» و «عمیقا از آنچه روی داده، ابراز تأسف مینماید». باوجود آنکه دولت سوئد پس از گسترش واکنشهای جهانی به تکرار این جنایت در خاک خود، مجبور به محکومیت آن شد اما به نظر میرسد که باز هم جدیتی در کار نباشد؛ زیرا همچنان اقدامات مشابه در این کشور جرمانگاری و یا قابل تعقیب حقوقی شناخته نشدهاند. موضع موثر که «ولادیمیر پوتین»، رئیسجمهور روسیه آن را در عمل نشان نشان داده و تصریح کرد: «بیاحترامی به قرآن در روسیه بر خلاف برخی دیگر از کشورها، جرم شناخته میشود».
کشورهای اسلامی و جهان عرب هماهنگی سیاسی خود برای پاسخ به دولت سوئد را با برگزاری نشست نشست فوقالعاده سازمان همکاری اسلامی نشان دادند؛ جایی که امروز (یکشنبه، دوم جولای) کشورهای عضو خواستار اتخاذ تدابیر جمعی برای جلوگیری از تکرار هتک حرمت قرآن کریم و اهانت به پیامبر اکرم (ص) شده و بر لزوم اجرای حقوق بینالملل برای ممنوعیت نفرتپراکنی دینی تاکید کردند. اما تبعات برای دولت استکهلم به این موارد محدود نخواهند ماند و انتظار میرود تهدیدهای جدیتری در انتظار دولت سوئد باشد که در ادامه به آنها خواهیم پرداخت.
پسلرزهای سیاسی: پُلی به سوی ناتو که سوخت
سوئد برای پیوستن به ناتو به موافقت ترکیه، به عنوان کشوری اسلامی نیاز دارد و این اقدامات شنیع که بیشتر در مقابل سفارت آنکارا در این این کشور رخ دادهاند، کار را سخت میکند؛ چرا که آنکارا اساساً با پوستن سوئد به ناتو مخالف است و پیششرطهایی دارد. نشریه روسی «آرگومنتی ای فاکتی» با انتشار مقالهای تحت عنوان «سوئد با سوزاندن قرآن در خاک خود، پلهای رسیدن به ناتو را میسوزاند»، نوشت: ترکیه سوزاندن قرآن را اقدامی ناپسند توصیف کرده و سفیر استکهلم را احضار کرد. حالا به غیر از ترکیه، حتی کشورهایی که واقعاً میخواهند سوئد را در تابستان امسال عضو ناتو ببینند، مجبور شدهاند این اقدام را محکوم کنند. واشنگتن میداند که هتک حرمت دوم به یک کتاب مقدس در سوئد طی یک سال، در آخر به نفع روسیه تمام خواهد شد.
«یوگنی ساتانوفسکی»، رئیس مرکز تحقیقات خاورمیانه در این زمینه به نشریه روسی گفت: روسیه بسیار خوششانس است که چنین دشمنانی دارد: حقیر، رذل.. تمام جهان اسلام در عید قربان آتش زدن قرآن را دنبال کرد. مسلمانان به این روند نگاه میکنند و میفهمند که هیچ چیزی به غرب بدهکار نیستند. البته این برای ما خوب است، زیرا غرب دوباره در این تصویر بد ظاهر میشود. حالا پرونده عضویت سوئد در ناتو در نشست تابستانی عملاً بسته شده است؛ استکهلم به هیچ وجه به آنجا نمیرسد.
تحریم ۲۰ میلیارددلاری، ضربه اقتصادی به استکهلم
حجم مبادلات تجاری سوئد، با کشورهای عربی و اسلامی سالانه بیش از ۱۰ میلیارد دلار است؛ عربستان سعودی رتبه نخست مبادلات تجاری با سوئد را دارد. پس از عربستان، امارات و قطر در رده دوم و سوم قرار دارند. تحریم این مقدار از مبادلات تجاری، اقتصاد سوئد را که از پیامدهای جنگ روسیه و اوکراین و بیش از ۱۴۰۰۰ تحریم آمریکا و اروپا علیه مسکو رنج میبرد، با بحرانی جدی روبهرو خواهد کرد.
«ابوبکر الدیب»، تحلیلگر اقتصاد سیاسی جهان عرب طی گفتوگو با پایگاه خبری و تحلیلی «روسیاالیوم» درباره جزئیات سلاح اقتصادی کشورهای عربی در قبال دولت سوئد تاکید کرد: تخمین زده میشود که فعال شدن سلاح تحریم اقتصادی کشورهای عربی و اسلامی علیه سوئد، پس از جنایت سوزاندن قرآن کریم، نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار هزینه برای استکهلم دربر داشته باشد. این تحریم شامل لغو ۵ میلیارد از مبادلات تجاری استکهلم با کشورهای عربی و کشورهای اسلامی غیر عرب و همچنین از بین رفتن ۱۰ میلیارد سرمایهگذاریهای متقابل با جهان اسلام خواهد شد.
پایگاه خبری تحلیلی «عربی۲۱» هم در گزارشی به پویشهای مردمی در کشورهای عربی برای تحریم استفاده از کالاهای سوئدی پرداخته و نوشت: فعالان شبکههای اجتماعی در اعتراض به حادثه سوزاندن قرآن، کمپینی را برای تحریم کالاهای سوئدی راهاندازی کردند. این کمپین در پی بیانیهای که روز پنجشنبه توسط الازهر مصر صادر شد، به راه افتاد. الازهر در آن فراخوان مجدداً درخواست خود را برای تحریم محصولات سوئدی تکرار کرده و از دولتهای اسلامی خواست تا مواضع «جدی و واحدی» در قبال این هتک حرمت اتخاذ کنند.
طبق گزارش رسانههای جهان، شرکتهای مهم سوئدی فعال در کشورهای عربی از جمله ایکهآ (IKEA) شرکت زنجیرهای تجارت مبلمان و محصولات خانگی، شرکت سوئدی (H&M) از بزرگترین فروشگاههای زنجیرهای لباس، شرکت الکترولوکس یکی از تولیدکنندگان لوازم خانگی در جهان،شرکت خودروسازی ولوو (Volvo)، اریکسون (Ericsson) شرکت سوئدی فعال در زمینه فناوری ارتباطات و شبکه، شرکت سوئدی اسکانیا (Scania) فعال در تولید کامیون و اتوبوس، شرکت تتراپک (Tetra pak) یک شرکت متخصص در بستهبندی و تولید کنسرو و شرکت سوئدی اسپاتیفای (Spotify) فعال در زمینه موسیقی در معرض این تحریم قرار گرفته و احتمالاً ضرر قابل توجهی را متحمل خواهند شد.
هشتگهایی که حیثیت مدعیان مدنیت و آزادی را سوزاند
کاربران فضای مجازی جهان عرب با بازنشر هشتگهایی در شبکههای اجتماعی به ویژه در توئیتر به جنایت ادامهدار هتک حرمت مقدسات اسلامی در سوئد واکنش نشان داده و حمایت خود را از قرآن کریم اعلام کردند. هشتگ #حرق_المصحف/ آتشزدن قرآن طی روزهای گذشته به هشتگ اول فضای مجازی عراق، بحرین، لبنان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس تبدیل شد. بسیاری از کاربران با بازنشر گسترده کاریکاتور زیر نوشتند: «هر که بخواهد قرآن را بسوزاند، خودش خواهد سوخت».
در عراق هشتگهای دیگری همچون #سلوان_مومیکا، نام جنایتکاری که اقدام به سوزاندن قرآن کریم کرده بود، #نعم_نعم_للقران/ آری آری به قرآن و هشتگ «السوید»، در انتقاد از روش برخورد دولت سوئد با این اقدامات ترند شدند. کاربران طرفدار محور مقاومت در فضای مجازی منطقه با ترندکردن دو هشتگ #الا_قرانی/ تنها قرآنم و #اطردوا_القوات_السویدیة/ نیروهای نظامی سوئد را اخراج کنید، اعلام موضع کردند. در میان دیگر هشتگها، مطالبات ملی برای اخراج سفرای سوئد از این کشورها و تحریمکالاهای ساخت این کشور نیز دیده میشوند.