با وجود اینکه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا اوایل نوامبر ۲۰۲۴ (میانه آبان ۱۴۰۳) برگزار می‌شود و تا آن زمان حدود یکسال و نیم زمان باقی‌است ولی نامزدهای انتخاباتی از هر دو طیف دموکرات و جمهوریخواه طی هفته‌های اخیر خود را برای آن آماده کرده‌اند.
همان طور که انتظار می‌رفت در حزب حاکم، « جو بایدن » رئیس‌جمهوری کنونی رسماً اعلام نامزدی کرده‌است و در مقابل، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری قبلی از حزب جمهوریخواه نیز برای تصدی این کرسی مهم خیز برداشته‌است؛ دو رئیس‌جمهوری که هر کدام به دلایل متعدد از محبوبیت بسیار پایینی نه تنها در بین مردم بلکه در میان هم‌حزبی‌های خود برخوردارند.
در تازه‌ترین نظرسنجی شبکه «ان‌بی‌سی نیوز»، اکثریت مردم آمریکا مخالف حضور بایدن یا ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۴ این کشور هستند. این نظرسنجی از ۱۴ تا ۱۸ آوریل با حضور یک هزار شرکت‌کننده برگزار و نتیجه آن شد که ۷۰ درصد پاسخ‌دهندگان گفتند نمی‌خواهند بایدن چهار سال دیگر در دفتر بیضی کاخ سفید بماند. این رقم برای رای‌دهندگان حزب دموکرات حدود ۵۱ درصد بود.
همچنین براساس نتایج این نظرسنجی، ۶۰ درصد از جمله یک‌سوم جمهوری‌خواهان، گفته‌اند که مخالف شرکت ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده هستند.
حال این پرسش به ذهن می‌آید که چرا مردم آمریکا و حتی هم‌حزبی‌های بایدن و ترامپ تمایلی به حضور مجدد آن‌ها طی چهار سال آتی در دفتر بیضی کاخ سفید ندارند؟
چرایی نه به بایدن
بایدن روز سه‌شنبه ۵ اردیبهشت با انتشار ویدئویی در حساب توئیتر خود خبر داد که در انتخابات آتی آمریکا نامزد ریاست جمهوری می‌شود و در این ویدئو از رأی دهندگان خواسته تا به وی برای تمام کردن کاری که هنگام آغاز ریاست جمهوری‌اش وعده داده بود، وقت بیشتری بدهند و نگرانی‌های خود در مورد تمدید دوره پیرترین رئیس جمهوری آمریکا برای ۴ سال دیگر را کنار بگذارند.
این در حالی است که نظرسنجی‌ها شانس او را برای پیروزی مجدد پایین ارزیابی می‌کنند. افزون بر نظرسنجی شبکه «ان‌بی‌سی نیوز» که پیشتر به آن اشاره شد، نظرسنجی اخیر روزنامه «نیویورک پست» هم به این نتیجه رسیده که «آینده برای بایدن بیش از پیش تیره و تار به نظر می‌رسد». به نوشته این روزنامه آمریکایی، حدود دو سوم از رأی دهندگان دموکرات (۶۴ درصد) از حزب می‌خواهند که نامزد دیگری را برای رقابت ریاست جمهوری ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) انتخاب کند.
به نوشته نیویورک‌پست، وقتی از مردم پرسیده شد که چرا نامزدی را به غیر از بایدن در سال ۲۰۲۴ (۱۴۰۳) ترجیح می‌دهند، ۳۳ درصد به سن و ۳۲ درصد به عملکرد شغلی او اشاره می‌کنند. ۱۲ درصد می‌گویند که فقط فرد جدیدی را ترجیح می‌دهند و ۱۰ درصد بر این باورند که بایدن به اندازه کافی مترقی نیست و ۴ درصد بر توانایی او برای پیروزی مجدد در انتخابات تردید دارند.
بایدن ۸۰ ساله خود نیز می‌داند که بزرگترین نقطه ضعف و پاشنه آشیل او همان سن و سالش است که در حال حاضر به مسن‌ترین رئیس جمهور تاریخ آمریکا شهرت یافته‌است. به فرض پیروزی در انتخابات تا سن ۸۵ سالگی در این سمت باقی خواهد ماند.
در همین سال‌ها نیز او با مشکلات جسمی و روانی درگیر بود. بنابراین یکی از مهمترین دلایل این کاهش محبوبیت به زوال عقلانی و جسمانی بایدن برمی‌گردد که گاف‌های پرتکرار و دردسرساز او در این راستا قابل ارزیابی است.
اگرچه بایدن در کتاب خود با عنوان «پدر، به من قول بده» که در سال ۲۰۱۷ منتشر شد، به این نکته اذعان کرد که زیاد گاف می‌دهد و نوشته است که «من یک ماشینِ گاف هستم» اما این میزان گاف در شأن یک رئیس جمهوری نیست. زمین خوردن هنگام سوار شدن به هواپیما، فراموشی، گم کردن مسیر بعد از سخنرانی، جابجا و اشتباه خطاب کردن افراد و سمت‌هایشان از معاون اول خود گرفته تا ملکه انگلیس و رئیس جمهوری قبلی افغانستان و غیره تنها قطره‌ای از دریای گاف‌های بایدن است.
افزون بر ضعف جسمانی و عقلانی، عملکرد پر خطای دو سال و اندی وی در جایگاه رئیس‌جمهوری آمریکا مزید بر علت است که نمونه آشکار آن تنش افروزی در تایوان و اوکراین بود. این بحران آفرینی باعث شد آمریکا غیرمستقیم به جنگی وارد شود که تاکنون بیش از ۱۲۰ میلیارد دلار هزینه کرده اما در مقابل، نرخ تورم افسارگسیخته در این کشور طی ۴۰ سال اخیر بی سابقه باشد.
در شرایطی که آمریکا درگیر یک تورم بی‌سابقه است و مردم این کشور از وضعیت اقتصادی به شدت ناراضی‌اند، نمی‌توان چشم‌انداز روشنی را برای بایدن و حتی طیف سیاسی حامی وی متصور شد. همان گونه که در انتخابات میان‌دوره کنگره، این تنزل محبوبیت خود را در کاهش شمار آرای دموکرات‌ها نشان داد و حزب حاکم اگرچه اکثریت سنا را حفظ کرد اما اکثریت کرسی‌های مجلس نمایندگان سهم حزب جمهوریخواه شد.
بایدن اما تا کنون خوش‌شانس بوده‌است که تنها ۲ رقیب دارد؛ «ماریان ویلیامسون» نویسنده مشهور آمریکایی و «رابرت اف کندی جونیور» برادرزاده جان اف کندی که هر دوتای آن‌ها شانس کمتری برای پیروزی در انتخابات دارند.
چرایی نه به ترامپ
افزون بر نظرسنجی شبکه «ان‌بی‌سی نیوز» که پیشتر به آن اشاره شد، نظرسنجی اخیر «آسوشیتدپرس» و «مرکز تحقیقاتی دانشگاه شیکاگو» نیز به این نتیجه رسیده‌اند که ترامپ محبوبیت پایینی در میان مردم آمریکا دارد.
بر اساس نتایج این نظرسنجی، حدود ۷۰ درصد مردم آمریکا و به خصوص ۴۴ درصد از جمهوری‌خواهان به هیچ وجه نمی‌خواهند ترامپ به کاخ سفید برگردد. همچنین ۹۳ درصد از دموکرات‌ها و ۶۳ درصد از مستقل‌ها نمی‌خواهند ترامپ نامزد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شود.
ترامپ در دوره چهار ساله ریاست جمهوری خود آمریکا را با بحران‌های گوناگونی از جمله بحران مشروعیت در جهان روبه‌رو ساخت که از تسخیر کنگره گرفته تا خروج از پیمان‌ها و سازمان‌های اثرگذار بین‌المللی همچون شورای حقوق بشر سازمان ملل، یونسکو، برجام و غیره را شامل می‌شد.
دادگاهی شدن ترامپ و کیفرخواست علیه او با ۳۴ فقره اتهام هم مزید بر علت شده‌است چرا که در تاریخ آمریکا این نخستین باری است که یک رئیس جمهوری دادگاهی و متهم می‌شود.
سن ترامپ هم مؤلفه دیگری برای کاهش محبوبیت است. او که از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ رئیس جمهور آمریکا بود، هم‌اکنون ۷۶ سال دارد و در صورت ورود مجدد به کاخ سفید از مرز ۸۰ سالگی نیز عبور خواهد کرد.
چالش بزرگ‌تری که ترامپ با آن مواجه است به ده‌ها نامزد جمهوریخواه برمی‌گردد که در مقابل او قد علم کرده‌اند. بنابراین برخلاف حضور کمرنگ و کم‌تعداد نامزدهای احتمالی دموکرات، شاهد لشکرکشی از سوی جمهوری‌خواهان هستیم که تا به امروز شمار آن‌ها به ۱۴ نفر می‌رسد.
البته از این تعداد، هشت نامزد جدی‌تر از دیگران به نظر می‌رسند که عبارتند از: «دونالد ترامپ»، «نیکی هیلی»، «مایک پنس»، «لیز چنی»، سناتور «تد کروز»، سناتور «تیم اسکات»، فرماندار «گلن یانگ‌کین» و «ران دسانتیس».
افزون بر هشت نامزد فوق‌الذکر، نام ۶ نامزد احتمالی دیگر در این حزب به چشم می‌خورد که البته شانس کمتری برای پیروزی در انتخابات دارند. این نامزدهای احتمالی عبارتند از: «لری هوگان» ۶۶ ساله فرماندار مریلند، «گرگ ابوت» ۶۵ ساله نخستین فرماندار تگزاس، «کریستی نوم» ۵۱ ساله نخستین فرماندار زن داکوتای جنوبی، «کریس سونونو» ۴۸ ساله فرماندار نیوهمپشایر، «ریک اسکات» ۷۰ ساله سناتور فلوریدا و «یوک راماسوامی» کارآفرین میلیاردر و نویسنده کتاب «بیداری».
بر پایه نظرسنجی‌ها، بزرگترین رقیب ترامپ «ران دسانتیس» فرماندار ایالت فلوریدا است که از محبوبیت به نسبت بالایی برخوردار است. دسانتیس برای رقابت با ترامپ سخت تلاش کرده‌است و به عنوان نامزدی قوی برای جانشینی او در این مرحله اولیه در نظر گرفته می‌شود. او در انتخابات میان‌دوره‌ای با بیش از ۱.۵ میلیون رأی مجدداً انتخاب شد که بیشترین میزان رأی در این ایالت طی چهار دهه گذشته است.
بهره سخن
نتایج نظرسنجی‌های متعدد طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر نشان می‌دهد که بایدن و ترامپ از شانس بالایی برای ورود مجدد به کاخ سفید در انتخابات ۲۰۲۴ برخوردار نیستند؛ واقعیتی که سال گذشته میلادی در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره خود را نمایش داد.
در جریان انتخابات میان دوره‌ای کنگره، مردم آمریکا نشان دادند اگرچه از بایدن و دموکرات‌ها مایوس‌اند اما اشتیاقی هم به طیف جمهوری‌خواهی ندارند که ترامپ نامزد اصلی آن است؛ نامزدی که جزو نادر رؤسای جمهوری آمریکا بود که تنها یک دوره بر کرسی ریاست جمهوری تکیه زد و در این مدت جهان را به چالش کشید و باعث شورش داخلی و تسخیر کنگره شد.
از این رو نشریه آمریکایی «هیل» نوشته‌است که ایالات متحده در انتخابات ۲۰۲۴ به گزینه دیگری به غیر از بایدن و ترامپ برای ریاست جمهوری در آینده نیاز دارد. در این میان یک نامزد جدید میانه‌رو می‌تواند از شانس بالایی برای پیروزی در انتخابات برخوردار باشد.
جدا از کارنامه حزبی، عملکرد شخصی بایدن و ترامپ، نمی‌توان از مؤلفه کهولت سن به راحتی گذشت. هر دو آن‌ها در صورت پیروزی در انتخابات تا پایان دوره چهار ساله بعدی بالای ۸۰ سال سن دارند (بایدن ۸۵ و ترامپ ۸۱ سال). این در حالی است که متوسط سن ۴۵ رئیس‌جمهوری که بر آمریکا در طول تاریخ این کشور حکومت کرده‌اند، ۵۵ سال بوده‌است و بر پایه بسیاری از نظرسنجی‌ها، مردم این کشور دهه ۵۰ را سن مناسبی برای تصدی پست ریاست‌جمهوری می‌دانند.
