هفته گذشته دومین مجموعه اسناد طبقهبندیشده نهادهای اطلاعاتی آمریکا مرتبط با ارزیابیهای این کشور از جنگ در اوکراین، چین، تروریسم و خاورمیانه و همچنین برنامه هستهای ایران به فضای مجازی درز کرد و برخی منابع آن را به روسیه منسوب کردهاند. پنتاگون درز این اسناد را تأیید کرده اما مدعی شده که برخی از این اسناد با هدف کم اهمیت جلوه دادن قدرت متحدان آمریکا، دستکاری شده است.
انتشار اسناد محرمانه، برجستهترین نقض اطلاعات دفاعی آمریکا محسوب میشود و در این گزارش به بزرگترین افشاگریهای اطلاعاتی در تاریخ آمریکا میپردازیم که به شرح زیر است:
اسناد پنتاگون
در سال ۱۹۷۱، یک تحلیلگر نظامی به نام «دانیل السبرگ»، در حالی که به عنوان یک پیمانکار نظامی با پنتاگون کار میکرد، یک مطالعه فوق محرمانه از وزارت دفاع ایالات متحده در مورد جنگ ویتنام، معروف به «اسناد پنتاگون» را فاش کرد.
اسناد پنتاگون فاش شده که متشکل از ۷ هزار مقاله بود، در آن زمان غوغای بزرگی در آمریکا به پا کرد و نقطه آغازی برای شهرت جهانی روزنامههای واشنگتن پست و نیویورک تایمز و سپس روزنامههای دیگر پس از انتشار آنها شد و سپس دولت وقت آمریکا مجبور شد از انتشار بیشتر آنها جلوگیری نماید تا به قول خود به امنیت ملی آسیب وارد نشود.
اسناد پنتاگون، که السبرگ مخفیانه از آنها فیلمبرداری کرده و در اختیار خبرنگاران قرار داده است، جزئیات دخالت آمریکا در ویتنام را نشان میدهد و بسیاری از انتقادات ضد جنگ را تأیید میکند.
رابرت هانسن: جاسوس اتحاد جماهیر شوروی
در سال ۱۹۷۶، «رابرت هانسن» برای اداره تحقیقات فدرال ایالات متحده به عنوان یک مأمور مخفی شروع به کار کرد. هانسن در طول ۲۵ سال حضور خود در «اف بی آی» و سازمانهای مجری قانون، از دولت ایالات متحده برای اتحاد جماهیر شوروی و سرویسهای اطلاعاتی روسیه جاسوسی کرد.
وی به دلیل شغلش در «اف بی آی» به اطلاعات طبقه بندی شده زیادی دسترسی داشت و هزاران سند و اطلاعات محرمانه را به اطلاعات شوروی و روسیه فروخت.
این اسناد شامل جزئیات برنامهها و استراتژیهای نظامی ایالات متحده در پیشبینی یک جنگ هستهای و همچنین فناوریهای تسلیحاتی ایالات متحده بود. گزارشها حاکی از آن است که وی در ازای فروش این اطلاعات طی سالها مبلغی را دریافت کرده است که حدود ۱.۴ میلیون دلار تخمین زده میشود و همچنین در ازای خدمات خود به روسیه و اتحاد جماهیر شوروی جواهرات زیادی به دست آورده است.
مقامات ایالات متحده پس از دریافت اطلاعاتی از روسیه مبنی بر جاسوسی او برای مسکو، هانسن را در سال ۲۰۰۰، زمانی که در شرف بازنشستگی بود، دستگیر کردند.
هانسن در اواخر همان سال به ۱۵ مورد جاسوسی اعتراف کرد. او اکنون در زندان ایالت «کلرادو» در حال گذراندن حبس ابد است.
ویکی لیکس: افشای اطلاعات جنگ عراق
در سال ۲۰۱۰، ویکی لیکس، وبسایتی که توسط «جولیان آسانژ» تأسیس شد، شروع به انتشار تعداد زیادی از اسناد نظامی محرمانه فاش شده در مورد جزئیات عملکرد نیروهای ایالات متحده و نیروهای ائتلاف در طول جنگ ایالات متحده علیه عراق بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ کرد.
ویکی لیکس حقایق نگران کنندهای را در مورد جنگ عراق از جمله کشتار تعداد زیادی از غیرنظامیان، فاش کرد و نشان داد که ۶۶ هزار غیرنظامی عراقی تا سال ۲۰۰۹ کشته شده اند، که بیش از ۶۰ درصد از قربانیان جنگی را تشکیل میدهند. همچنین این وب سایت فاش کرد که صدها غیرنظامی به دست نیروهای ائتلاف کشته شدند.
اسناد فاش شده همچنین خشونتهای شدید در زندانها را که توسط نیروهای آمریکایی علیه اسیران عراقی انجام میشد، آشکار کرد. ویکی لیکس شامل حدود ۴۰۰ هزار سند از گزارشها و سوابق تهیه شده توسط سربازان شرکت کننده در جنگ عراق بود.
این افشاگریها به تضعیف حمایت عمومی از جنگ کمک کرد که نسبت به آنچه در آغاز تصمیم دولت ایالات متحده برای حمله به عراق در سال ۲۰۰۳ بود، کاهش یافته بود.
ادوارد اسنودن: افشای اطلاعات آژانس امنیت ملی آمریکا
در سال ۲۰۱۳، «ادوارد اسنودن»، مأمور اطلاعاتی ایالات متحده، اسنادی را فاش کرد که نشان میداد دولت ایالات متحده مخفیانه میلیونها آمریکایی را از طریق یک برنامه جاسوسی که پس از حملات ۱۱ سپتامبر ۲۰۰۱ راهاندازی کرده بود، تحت نظر داشت.
اسنودن میزان نظارت ایالات متحده بر شهروندان، از جمله جاسوسی از تماسهای تلفنی، ایمیلها و مکالمات آنلاین آنها را آشکار کرد.
همچنین وی جاسوسی آمریکا از کشورهایی که برخی از آنها متحد واشنگتن هستند از طریق یک برنامه جاسوسی موسوم به «پریسما» را فاش کرد. اطلاعات افشا شده نشان داد که دولت ایالات متحده تعدادی از دفاتر اتحادیه اروپا را تحت نظارت خود قرار داده و از حداقل ۳۸ سفارت خارجی جاسوسی کرده است.
تعداد زیادی از اسناد محرمانه افشا شده توسط اسنودن باعث شرمساری دولت باراک اوباما، رئیس جمهور ایالات متحده شد و روابط آن را با بسیاری از کشورها - از جمله برخی متحدان - که از شنود مکالمات رهبران آنها و ارتباطات و مکاتبات الکترونیکی شهروندانشان توسط واشنگتن خشمگین شدند، متشنج کرد.
افشای اطلاعات جنگ اوکراین
بر اساس گزارش روزنامه «هیل»، اطلاعاتی که هفته پیش از اسناد ناتو در رابطه با جنگ اوکراین فاش شد، یکی از بزرگترین افشاگریهای نظامی و اطلاعاتی در تاریخ ایالات متحده محسوب میشود.
اسناد فاش شده اطلاعات جالبی در مورد جنگ اوکراین ارائه میدهند. همچنین جزئیات حمایت نظامی ایالات متحده و غرب از اوکراین را ارائه میدهد.
بر اساس گزارش این روزنامه، اسناد فاش شده نشان میدهد که ایالات متحده از رهبران روسیه و اوکراین برای نظارت بر روند جنگ جاسوسی می کرده است. همچنین جزئیات چگونگی ردیابی تحرکات نظامی روسیه توسط ایالات متحده با استفاده از ماهوارهها را نشان میدهد.