جدیدترین آمارها نشان میدهد از مجموع حدود 56 میلیون نفری که در شش کشور شورای همکاری خلیج فارس یعنی عربستان ، امارات ، بحرین ، کویت ، عمان و قطر زندگی میکنند ، بیش از 28 میلیون و 600 هزار نفر و به عبارتی 51 درصد کل جمعیت آنها را کارگران خارجی تشکیل می دهند. بر اساس این آمارها از جمعیت 33 میلیون و 400 هزار نفری عربستان هم بیش از 12 میلیون و 600 هزار نفر یعنی 48 درصد جمعیت این کشور، کارگر خارجی هستند.
بردهداری نوین در عربستان
اگرچه از سال 1964 به طور رسمی بردهداری در عربستان ممنوع شده اما بسیاری از کارگران خارجی در این کشور در حال حاضر در شرایطی مشابه بردهها زندگی میکنند و به طور معمول گزارشهای مستندی منتشر میشود که نشان میدهد کارگران خارجی در این کشور با مشکلاتی مانند کار بیش از حد، خستگی، شکنجه و حتی محرومیت آب و غذا مواجه هستند.
سالهاست که کارگران خارجی به دلیل شرایط حاکم بر عربستان، در بدترین شرایط زیستی به سر میبرند و در حالی که آمار کارگران خارجی به ویژه زنان به عربستان در سالهای اخیر افزایش قابل توجهی یافته است، اما تعداد کمی از آنان موفق به یافتن شغل و موقعیت خوب در این کشور شدهاند، در حالیکه وضعیت بسیاری از آنان اسفناک و ناامید کننده است و کسی هم حاضر نیست برای آنها کاری انجام دهد.
بیشتر این کارگران از کشورهای فقیری همچون سریلانکا، فیلیپین، نپال، پاکستان و موریتانی تنها با هدف فرار از فقر و فلاکت حاکم بر کشورهایشان و بهتر شدن شرایط زندگیشان به عربستان آمدهاند و حاضر شدهاند در مقابل دریافت مبالغ ناچیز، ساعات طولانی برای اربابان سعودی خود کار کنند، با این حال کارفرمایان سعودی آنها حاضر نیستند همین مبلغ ناچیز را به موقع و به طور کامل به آنها پرداخت کنند و در صورتی که چنین درخواستی از سوی آنها مطرح شود، به بدترین شکل با آنها رفتار میشود و هیچ پشتوانه حقوقی محکمی برای دفاع از خود در برابر ظلم و ستم کارفرمایان خود در عربستان ندارند.
بسیاری از کارگران زن با امید به دست آوردن پول بیشتر و تأمین معاش خانواده، کشور خود را ترک و به عربستان سعودی سفر کردهاند اما تعداد زیادی از آنان در این کشور حتی در برابر کارفرمایان خود نیز از مصونیت و حقوق قانونی برخوردار نیستند.
برای بسیاری از این کارگران زن هرگونه اقدام قانونی علیه کارفرمایان غیرممکن بوده و این کارگران حتی قادر به فرار از این وضعیت و نجات خود نیستند. این در حالی است که اگر آنها در عربستان بدون مدارک و مستندات کافی دستگیر شوند مجبور به پرداخت جریمههای سنگین خواهند بود و در بسیاری از موارد این کارگران خارجی بدون فهمیدن این مطلب که جرمشان چیست برای مدت طولانی در زندان میمانند.
واقعیت هولناک زندگی آفریقاییها در عربستان
اغلب این کارگران از ملیتهای آفریقایی هستند که به دلیل فرار از فقر و گرسنگی در این قاره به کشورهای عربی از جمله عربستان مهاجرت میکنند اما شرایطی که در این کشورها تجربه میکنند در اکثر موارد آنها را به سمت مرگ سوق میدهد. نوامبر 2021 روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی اشاره کرد، کارگران آفریقایی و به ویژه زنان در عربستان شرایطی به مراتب بدتر از سایر کارگران خارجی دارند. زندگی در عربستان برای کارگران خارجی امن نیست.
کارگران زن و مرد موظفند پس از ورود به کشور محل کار ، قراردادهای کاری حاوی چنین تعهدی را امضا کنند که یک محقق حقوق زنان در خاورمیانه و شمال آفریقا در دیده بان حقوق بشر گفت این قراردادها و قوانین کار ممکن است علیه کارگران آسیب پذیر خانگی استفاده شود. بسیاری از کارگران زن خارجی در عربستان از سوی کارفرمایان سعودی مورد آزار و اذیت قرار میگیرند و کوچکترین ابراز درد و مصیبت منجر به شکنجه روحی و جسمی و چه بسا اخراج آنها خواهد شد.
اتیوپی بارزترین کشور آفریقایی است که بیشترین تعداد مهاجران را در عربستان دارد؛ درحالی که آمار سازمانهای حقوق بشری حاکی از گزارشهای هولناک درباره شرایط کارگران و مهاجران آفریقایی در عربستان است.
اخیرا سازمانهای وابسته به جامعه مدنی اتیوپی کمپینی در رسانههای اجتماعی برای نشان دادن درد و رنج کارگران آفریقایی در عربستان به راه انداختهاند تا وضعیت غیرانسانی آنها در زندانهای عربستان را نمایش دهند. «آمبای ولدی» مدیر اجرای قانون در وزارت صلح اتیوپی اعلام کرد که تعداد مهاجران اتیوپیایی در عربستان سعودی در حال حاضر حدود 60 هزار نفر است که بیشتر آنها در زندانهای عربستان سعودی در شرایط بسیار بغرنجی به سر میبرند.
روزنامه انگلیسی« تلگراف» نیز سپتامبر 2020 فاش کرد که عربستان سعودی حدود 16000 مهاجر اتیوپیایی را تنها در زندان «الشمیسی» در جاده مکه، در شرایط «فلاکتبار» نگهداری میکند. همچنین عربستان سعودی مهاجران آفریقایی را بازداشت میکند و آنها را در کمپهای پرجمعیتی که فاقد کمترین استانداردهای بهداشتی و بشردوستانه هستند،نگهمی دارد که بسیاری از آنها بر اثر شکنجه مقامات سعودی دست به خودکشی میزنند.
روزنامه تلگراف نوشت که مسئولان سعودی در جریان بازرسی مهاجران آفریقایی را در زندان برهنه کرده و با غل و زنجیر میبندند.
«عبدالرحمن سفیان» یکی از مهاجران اتیوپیایی که پیشتر در زندانهای عربستان بوده میگوید: کتک خوردن در زندانهای عربستان امری رایج است و تو اصلا نمیدانی چرا کتک میخوری. مسئولان زندان ما را با مشت کتک میزدند و وقتی خسته میشدند با لگد زندانیان را مورد ضرب و شتم قرار میدادند. آنها ما را با نام حیوانات صدا میکردند.
روزنامه گاردین در سال 2019 در گزارشی به مرگ تدریجی و خودکشی آفریقاییها در زندانهای عربستان پرداخته و به مرگ یک نوجوان 15 ساله اتیوپیایی اشاره کرد که در زندان « الدایر» بین جده و مکه از شدت ضعف و گرسنگی جان خود را از دست داده بود.
در این گزارش مهاجری به نام «هاگوس» میگوید که برخی از بازداشتشدگان که از ضعف و گرسنگی شدید رنج میبرند به حمامی مملو از فضولات برده میشوند. همچنین تعدادی زنان باردار در بازداشتگاهها هستند که هیچ گونه مراقبتهای بهداشتی به آنها ارائه نمیشود.
مهاجری به نام «گابریمیکل» که 7 ماه را در زندان «جازان» عربستان سپری کرد، می گوید: بعد از اینکه شرایط دردناک و رنج ما در جهان شناخته شد، وحشیگری زندانبانان افزایش یافت. یکی از زندانیان روزی از هوش رفت و فریاد زدیم و کمک خواستیم، اما به جای کمک، نگهبانها آمدند و 8 نفر از ما را دستگیر کردند و به اتاقهای مختلف بردند و با باتوم زدند. میترسیدم به زخمهایم نگاه کنم، 24 ساعت را با دست و پاهای بسته بدون آب و غذا سپری کردیم. برخی از بازداشت شدگان بسیار ضعیف هستند و توانایی صحبت کردن و حرکت ندارند، به همین دلیل روی زمین میخوابند و ما نمیتوانیم کاری برای آنها انجام دهیم جز اینکه کنارشان بنشینیم و در هنگام مرگ سعی کنیم آنها را تسکین دهیم.
روزنامه تلگراف 27 ژانویه 2021 فاش کرد که بسیاری از این مهاجران آفریقایی در زندانهای عربستان از شدت فشار و شرایط غیرانسانی خودکشی میکنند. در این زمینه یک نوجوان 16 ساله آفریقایی درحالی که خودش را به دار آویخته بود خودکشی کرده و جنازه او توسط مسئولان سعودی به سطل زباله انداخته شد. این مسئله موجب شد سازمان ملل به طور مستقل به بررسی پرونده مهاجران و کارگران آفریقایی در عربستان بپردازد. سازمانهای حقوق بشری مانند عفو بین الملل و دیده بان حقوق بشر نیز صحت این گزارشها را تایید کردند.
نشریه انگلیسی «ساندی تلگراف» نیز در اکتبر 2020 و همزمان با شیوه اپیدمی کرونا در گزارشی به وضعیت اسفناک مهاجران آفریقایی در عربستان اشاره کرده و نوشت که عربستان در سایه شیوع اپیدمی کرونا صدها مهاجر را در شرایط سخت و بحرانی بازداشت کرده است. در این گزارش «ابیبی الاثیوبی» که در زندان به سر میبرد، میگوید: جهنم اینجاست و با ما مانند حیوانات رفتار میشود و هر روز مورد ضرب و شتم نگهبانان قرار میگیریم. وقتی به این نتیجه میرسم که هیچ راهی برای رهایی از اینجا وجود ندارد ، قصد خودکشی میکنم و این همان کاری است که دیگران انجام دادهاند.
این مهاجر آفریقایی از طریق تلفن همراهی که مخفیانه به داخل زندان آورده شده بود صحبت میکرد.
قتل عام مهاجران آفریقایی در مرزهای عربستان
اما کشتار مهاجران آفریقایی در مرزهای عربستان یک نمونه دیگر از جنایتهای این کشور علیه آنها محسوب میگردد. آگوست سال جاری میلادی اعلام کرد که عربستان عامدانه اقدام به کشتار مهاجران آفریقایی در مرز این کشور با یمن میکند.
بر اساس گزارش کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل، عربستان بیش از 9 مورد قتل عام علیه مهاجران آفریقایی در مرز با یمن انجام داده که طی آن 189 نفر کشته و بیش از 500 تن زخمی شدهاند.
این کمیساریا با اشاره به اینکه آوارگان آفریقایی در شمال استان صعده در یمن، در معرض یک جنایت قرار دارند، تاکید کرد که این مهاجران با توپخانه و مسلسلهای سنگین هدف مرزبانان سعودی قرار گرفتند.
بر اساس گزارش منابع محلی در شمال یمن، بیش از 1000 مهاجر در سال جاری از جمله زنان و کودکان به دلیل حملات عمدی در مرز توسط نیروهای امنیتی سعودی زخمی یا کشته شدهاند. هر ماه صدها مهاجر در بیمارستانها و درمانگاههای تحت حمایت کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل در نزدیکی شهر مرزی صعده به دلیل جراحات ناشی از شلیک گلوله درمان میشوند و برخی از آنها ممکن است فلج شوند.
مناطق مرزی یمن همواره شاهد حملات توپخانه، موشکی و همچنین تیراندازی مرزبانی عربستان به سوی غیرنظامیان بوده و طی سالهای اخیر صدها نفر از جمله شماری مهاجر آفریقایی به دست نیروهای سعودی کشته شدند.
در همین زمینه اخیرا مهاجران آفریقایی که از جنایتهای عربستان جان سالم به در بردهاند فاش کردند، سعودیها هر روز 5 مهاجر اتیوپیایی را به قتل میرسانند.
بهگفته این افراد، نیروهای گارد مرزی سعودی، دهها نفر از مهاجران اتیوپیایی را بهصورت دستهجمعی به قتل رساندند. مرزبانان سعودی مستقیماً مهاجران اتیوپیایی را با گلوله جنگی هدف قرار میدهند و به قتل میرسانند.
شبکه المسیره نیز تصاویری از گوری دستهجمعی پخش کرد که دهها قربانی آفریقایی در آن دفن شدهاند و این افراد را نیروهای گارد مرزی عربستان سعودی به قتل رسانده بودند.