ژئو پولیتیکال در گزارشی نوشت که عربستان سعودی، متولی مقدسترین اماکن اسلامی به عنوان یکی از بزرگترین مقاصد جهان برای مواد غیرقانونی است.
به گزارش الخلیج الجدید، مصرف مواد مخدر در عربستان سعودی در دهه گذشته افزایش یافته است. عربستان بین سالهای 2015 تا 2019 بیش از 45 درصد از توقیف محمولههای ماده آمفتامین معروف به «کاپتاگون» را به خود اختصاص داده است.
بر اساس این گزارش، اعضای خانواده سلطنتی و نیروهای امنیتی در پخش مواد مخدر مشارکت داشتند. رونق نفت در اواسط دهه 1970، افزایش ثروت و ورود صدها هزار کارگر از کشورهای همسایه منجر به تحولات اساسی در جامعه عربستان شد و این تغییرات به افزایش آمار مصرف مواد مخدر در عربستان منجر شد.
دولت عربستان سعودی برای مدت طولانی جدی بودن بحران اعتیاد در کشور را پنهان میکرد. بر اساس برآوردهای رسمی منتشر شده از سوی وزارت کشور عربستان، تعداد معتادان به مواد مخدر در این کشور به 200 هزار نفر رسیده ، اما گزارشهای برخی سازمانهای مدنی نشان میدهند که تعداد واقعی آن بسیار بیشتر است.
عربستان سعودی سومین مصرف کننده مواد مخدر در جهان و اولین مصرف کننده در خاورمیانه است. قانون مصرف و قاچاق مواد مخدر در این کشور تنها در مورد شهروندان عادی و مهاجران اعمال میشود و اعضای خانواده سلطنتی از آن معاف هستند.
مصرف مواد مخدر به ویژه در میان مردان و زنان جوان در مناطق شهری بین سنین 18 تا 29 سال رو به افزایش است. بیش از 60 درصد معتادان از این گروه سنی هستند . در حالی که بیش از 40 درصد از معتادان سعودی از قرص کاپتاگون استفاده میکنند. همچنین حدود نیمی از سعودیهایی که مواد مخدر مصرف می کنند، بیکار هستند.
بر اساس آمار، 90 درصد از معتادان شهروندان سعودی و 10 درصد باقی مانده را مهاجران تشکیل میدهند که 40 درصد از جمعیت این کشور (جمعیت 35 میلیون نفر) را تشکیل میدهند.
عربستان سعودی کشورهای دیگر را مقصر در پخش مواد مخدر میداند، با این که چهرههای اصلی در تجارت مواد مخدر، تأمین کنندگان مالی و شبکههای توزیع مواد سعودی هستند.
قاچاقچیان کاپتاگون سودهای هنگفتی به دست میآورند و تحویل یک محموله 10 میلیون دلاری - از جمله هزینه مواد خام، قاچاق و رشوه - میتواند به سود 180 میلیون دلاری برسد. حتی اگر مسئولان چندین محموله را مصادره کنند، تنها محموله یک ترانزیت میتواند سود زیادی داشته باشد.
اما حقیقت این است که شاهزادهها و افسران سعودی به شدت درگیر شبکههای قاچاق محلی هستند. اداره کنترل و مبارزه با فساد اداری عربستان حتی افسران خود را متهم به گرفتن رشوه از قاچاقچیان برای چشم پوشی از فعالیتهای غیرقانونی آنها کرد.
در سال 1999 یک شاهزاده سرشناس سعودی 2 تن کوکائین را از ونزوئلا به فرانسه قاچاق کرد و در سال 2007 غیابی به 10 سال زندان و 100 میلیون دلار جریمه محکوم شد. مقامات ایالات متحده همچنین او را به توطئه برای توزیع مواد مخدر در داخل ایالات متحده متهم کردند.
مقامات لبنانی در سال 2015 یک شاهزاده سعودی دیگر را که قصد قاچاق 1900 کیلوگرم قرص کاپتاگون را با هواپیمای شخصی داشت دستگیر کردند و به 6 سال زندان و 6600 دلار جریمه محکوم و بعد به شاهزاده کاپتاگون معروف شد.
شش ماه پیش نیز یک افسر امنیتی سعودی در حالی که قصد داشت 16 کیلوگرم قرص کاپتاگون را به عربستان سعودی قاچاق کند، در فرودگاه بیروت دستگیر شد.
اخیرا وبگاه شبکه خبری سیانان در گزارشی اعلام کرد که عربستان سعودی به «پایتخت مواد مخدر خاورمیانه » تبدیل شده است.
کارشناسان معتقدند که ضبط رکورد شکنانه مواد مخدر در عربستان سعودی نشان می دهد که این کشور در حال تبدیل شدن به پایتخت مواد مخدر در خاورمیانه است و همچنین نشان دهنده افزایش تقاضا و تبدیل شدن به مقصد اصلی قاچاقچیان است.
کاپتاگون در ابتدا نام تجاری یک محصول دارویی حاوی محرک مصنوعی فن اتیلین بود که برای درمان کم خوابی و سایر بیماریها استفاده می شد. استفاده از این نوع دارو بعدها ممنوع شد. بر اساس گزارش مرکز نظارت اروپا بر مواد مخدر و اعتیاد ، اگرچه این دارو دیگر به صورت قانونی تولید نمیشود، اما داروهای تقلبی با نام کاپتاگون به کرات در خاورمیانه کشف و ضبط میشوند.
به گفته« وندا فلباب-براون» یکی از کارشناسان موسسه بروکینگز در واشنگتن، این نوع مواد مخدر 15 سال پیش در عربستان رایج شد، اما مصرف آن در پنج سال اخیر به شدت افزایش یافته است و گفته میشود در کنار ماریجوانا بیشترین موارد استعمال را در این کشور دارد.
ارسال مواد مخدر «کاپتاگون» در عربستان سعودی افزایش یافته و این کشور به بازاری سودآور برای فروشندگان مواد مخدر تبدیل شده و تقاضا نیز برای آن چند برابر شده است. کشف محمولههای کاپتاگون در عربستان سعودی، به پدیدهای رایج در این کشور تبدیل شده است. یافتههای پژوهشی نشان میدهند که قرص کاپتاگون با توجه به افزایش درخواستها در عربستان سعودی تولید میشود. عربستان به بازاری پر رونق برای قاچاقچیان مواد مخدر تبدیل شده است.
قرصهای مخدر کاپتاگون در کشورهای ثروتمند عربی محبوبیت بالایی دارند. این قرصها تا حد زیادی خلق و خوی افراد را تغییر میدهند و افراد را تا ساعتها بیدار نگه میدارند. با این حال، تبعات و پیامدهای به شدت منفی برای سلامت انسانها به همراه دارند.
اخیرا «احمد آل ابراهیم» تحلیلگر سعودی اعلام کرد که عربستان سعودی مقصد اصلی فروشندگان مواد مخدر است . کاپتاگون را میتوان بین 10 تا 25 دلار در ازای هر قرص فروخت، به این معنا که آخرین محموله سعودی، اگر همان دارو بوده باشد، بر اساس ارقام مجله بینالمللی اعتیاد، از ارزش خیابانی 1.1 میلیارد دلار برخوردار است.
برخی از محققان بر این باورند که محدودیتهای اجتماعی عامل اصلی مصرف مواد مخدر در عربستان است.
برخی معتقدند که تغییرات اجتماعی مانند برگزاری کنسرتها و جشنهای مختلط منجر به استفاده نرخ بالای مواد مخدر شده است. جوانان عربستانی تحت تاثیر تغییرات تازه، عملا از اصول زندگی اسلامی جدا شده و به سمت فرهنگ غربی گرایش پیدا میکنند. امری که عملا سبک زندگی جدیدی را برای آنها ایجاد میکند که در قالب آن، مصرف مواد مخدر از جایگاه ویژهای برخوردار است.
برخی ناظران نیز معتقدند که افزایش بیکاری در میان جوانان ، آنها را به سمت استفاده از مواد مخدر سوق داده است.
علاوه بر این، منتقدان «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی را متهم کردند که نقشی در افزایش مصرف مواد مخدر در کشور با دور نگه داشتن آنها از سیاست و منحرف کردن آنها از مطالبه حقوق بیشتر، به ویژه با دستگیری علما و مبلغان داشته است.